tag:blogger.com,1999:blog-77298548421592026352024-03-05T07:23:44.920-08:00 Ελευθεριακή Πρωτοβουλία Ενάντια στο Κράτος και το Κεφάλαιο Ελευθεριακή Πρωτοβουλία Ενάντια στο Κράτος και το Κεφάλαιο Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.comBlogger23125tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-19283517774576787062016-03-11T02:27:00.001-08:002016-03-11T02:27:25.316-08:00Aπόσπασμα από το “Αυταρχικό κράτος” του max horkheimer <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Κανονικός πίνακας";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
Του Μαξ Χορκχάιμερ</div>
<div class="MsoNormal">
Την ικανότητα του καπιταλισμού να επιβιώσει της οικονομίας
της αγοράς προανήγγειλε πολύ νωρίτερα η μοίρα των οργανώσεων της εργατικής
τάξης. Η έκκληση να συνενωθούν<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>σε
εργατικά σωματεία και κόμματα εκτελέστηκε κατά γράμμα, όμως αυτές οι οργανώσεις
δεν εκπλήρωσαν και τόσο τα φυσιολογικά καθήκοντα του ενωμένου προλεταριάτου,
δηλαδή την αντίσταση στην ταξική κοινωνία γενικά, όσο την υποταγή στις
φυσιολογικές συνθήκες της ίδιας του της ανάπτυξης σε μαζικές οργανώσεις.
Ενσωματώθηκαν κι αυτές μέσα στους μετασχηματισμούς της οικονομίας. Κάτω απ΄τον
φιλελευθερισμό είχαν αφοσιωθεί στο σκοπό της βελτίωσης του πεπρωμένου τους.
Λόγω της αξιοπιστίας τους, η επιρροή ορισμένων πιο εξασφαλισμένων στρωμάτων των
εργατών απόκτησε μεγαλύτερη βαρύτητα. Το κόμμα ασκούσε πιέσεις για κοινωνική
νομοθεσία: η ζωή των εργατών κάτω απ΄τον καπιταλισμό έπρεπε να ανακουφιστεί. Το
συνδικάτο αγωνιζόταν να εξασφαλίσει προνόμια για τους ειδικευμένους εργάτες.
Σαν ιδεολογική δικαιολόγηση εμφανίστηκαν φράσεις που μιλούσαν για την
δημοκρατία στο εργοστάσιο και την εξελικτική πορεία προς το σοσιαλισμό. Η
εργασία σαν επάγγελμα: απ΄την κριτική της εργασίας σαν σκλαβιάς, που αποτελούσε
και την μόνη οπτική του παρελθόντος, δεν απόμεινε σχεδόν ούτε λέξη. Η εργασία
από έμβλημα αξίας των αστών μεταμορφώθηκε σε πόθο των απόκληρων. Οι μεγάλες
οργανώσεις διέδιδαν μια ιδέα κοινωνικοποίησης που μόλις και μετά βίας μπορούσε
να διακριθεί απ΄την κρατικοποίηση, την εθνικοποίηση ή την κοινωνικοποίηση στον
κρατικό καπιταλισμό. Το επαναστατικό όραμα της απελευθέρωσης συνέχισε να ζει
μόνο στις συκοφαντίες των αντεπαναστατών. Όταν η φαντασία αποσπάστηκε
ολοκληρωτικά από κάθε πραγματική βάση, ο υφιστάμενος κρατικός μηχανισμός
αντικαταστάθηκε απ΄το κόμμα και την γραφειοκρατία των εργατικών συνδικάτων, η
αρχή του κέρδους απ΄το ετήσιο πλάνο των δημοσίων υπαλλήλων. Ακόμα και η ουτοπία
δομήθηκε σύμφωνα με την ντιρεκτίβα. Οι άνθρωποι θεωρήθηκαν αντικείμενα, και
όπου ήταν αναγκαίο αντικείμενα που ανήκαν στους ίδιους τους εαυτούς τους. Όσο
μεγαλύτερες γίνονταν οι οργανώσεις, τόσο περισσότερο η ηγεσία τους όφειλε τη
θέση της στην εκλογή τού ικανότερου. Η σιδερένια υγεία, η καλή τύχη του να
είσαι ανεκτός στο μέσο μέλος κι όχι αντιπαθής στην ηγεσία, μια απέχθεια προς
την περιπέτεια, το χάρισμα του να είσαι ικανός να συνδιαλέγεσαι με την
αντιπολίτευση, η ετοιμότητα να διακηρύττεις την μεγαλύτερη ασυνέπεια σαν αρετή
στο πλήθος και στον εαυτό σου, ο μηδενισμός κι η αυτοπεριφρόνηση -αυτά είναι τα
απαραίτητα προτερήματα.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Με την διεύρυνση αυτού του μηχανισμού ο έλεγχος και η
αντικατάσταση αυτών των ηγετών γίνονται για τεχνικούς λόγους όλο και πιο
δύσκολες. Ανάμεσα στην πραγματική χρησιμότητα της παραμονής τους στην εξουσία
και στην προσωπική τους απόφαση να μην τη χάσουν, κυριαρχεί μια προκαθορισμένη
αρμονία. Ο ηγέτης και η κλίκα του γίνονται τόσο ανεξάρτητοι μέσα στην οργάνωση
της εργατικής τάξης όσο ανεξάρτητο είναι και το συμβούλιο των διευθυντών
απ΄τους μετόχους σε ένα βιομηχανικό μονοπώλιο. Τα μέσα εξουσίας, δηλαδή, απ΄τη
μια μεριά τα αποθέματα του εργοστασίου κι απ΄την άλλη τα κεφάλαια του κόμματος
ή του συνδικάτου, βρίσκονται στη διάθεση της ηγεσίας για να τα χρησιμοποιήσουν
για την επίλυση οποιουδήποτε προβλήματος. Αυτοί που είναι δυσαρεστημένοι
διασκορπίζονται και πρέπει να βασιστούν στα δικά τους πορτοφόλια κι όχι στην
συνδικαλιστική ταυτότητα. Σε ακραίες περιπτώσεις η αντίσταση αποκεφαλίζεται,
εξαγοράζεται στην συγκέντρωση των μετόχων ή εκδιώκεται απ΄το συνέδριο του
κόμματος. Οτιδήποτε επιδιώκει ν΄αναπτυχθεί κάτω από οποιαδήποτε εξουσία
διατρέχει τον κίνδυνο να την αναπαράγει. Στο βαθμό που η προλεταριακή
αντιπολίτευση στην Δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν αντιμετώπισε την πτώση της στον
σεχταρισμό, έπεσε επίσης θύμα των διοικητικών αντιλήψεων. Η θεσμοποίηση στις
ανώτερες βαθμίδες τόσο του κεφαλαίου όσο και της εργασίας έχει την ίδια βάση:
την αλλαγή στα μέσα παραγωγής. Η μονοπωλιακή βιομηχανία, που μετατρέπει τη μάζα
των μετόχων σε θύματα και παράσιτα, ωθεί τις μάζες των εργατών στο να
υποστηρίζουν την παθητικότητα. Έχουν να περιμένουν περισσότερα από την
προστασία και την συμπαράσταση των οργανώσεων παρά απ΄τη δουλειά τους. Στις
δημοκρατίες της Δύσης οι ηγέτες των μεγάλων οργανώσεων της εργατικής τάξης
έχουν με τα μέλη τους την ίδια σχέση που έχουν και τα εκτελεστικά όργανα του
τέλειου κρατισμού με την κοινωνία σαν σύνολο: κρατούν τις μάζες, τις οποίες
φροντίζουν, υπό αυστηρή πειθαρχία, τις διατηρούν σε ερμητική απομόνωση από μη
ελεγχόμενα στοιχεία και ανέχονται τον αυθορμητισμό μόνο σαν αποτέλεσμα της
δικής τους εξουσίας. Πολύ περισσότερο από τους πολιτικούς της προφασιστικής
περιόδου, που έπαιζαν τον ρόλο του μεσολαβητή ανάμεσα σε εκείνους που
μονοπωλούν την εργασία και στην βιομηχανία και που δεν μπόρεσαν ποτέ να
ξεφύγουν από την ουτοπία μιας πιο ανθρωπιστικής παραλλαγής του αυταρχικού
κράτους, αυτοί οι ηγέτες των εργατών αγωνίζονται για το δικό τους είδος εθνικής
ενότητας (volksgemeinschaft).</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ενάντια σ΄αυτή την εξέλιξη των εργατικών οργανώσεων δεν
έλειψαν οι εξεγέρσεις. Οι διαμαρτυρίες των αποσχισθέντων ομάδων ήταν τόσο
ομοιόμορφες όσο και η μοίρα τους. Στρέφονταν ενάντια στην κομφορμιστική
πολιτική της ηγεσίας, ενάντια στην εξέλιξη σε ένα μαζικό κόμμα, ενάντια στην
άτεγκτη πειθαρχία. Ανακάλυψαν αρκετά νωρίς ότι ο πρωταρχικός στόχος της
εξάλειψης της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης κάθε μορφής, ήταν απλώς μια
προπαγανδιστική φράση στα στόματα των επισήμων. Στα εργατικά συνδικάτα
επέκριναν τις μισθολογικές ρυθμίσεις που περιόριζαν τις απεργίες· στο κόμμα
επέκριναν την κοινοβουλευτική συνεργασία στα πλαίσια της καπιταλιστικής
νομοθεσίας επειδή είναι διαβρωτική· και στις δύο οργανώσεις επέκριναν την
«Πολιτική του εφικτού». Αναγνώριζαν ότι η αντίληψη της κοινωνικής επανάστασης
με νόμιμα μέσα είναι τόσο πιο συμβιβαστική όσο περισσότερα είναι τα μέλη που
στρατολογούνται με βάση αυτήν την αντίληψη. Όμως οι γραφειοκράτες της κορυφής,
λόγω της θέσης τους είναι οι καλύτεροι οργανωτές και για να υπάρξει το κόμμα
έχει ανάγκη από πεπειραμένους ειδικούς. Παντού οι προσπάθειες της
αντιπολίτευσης απέτυχαν να πάρουν με το μέρος τους τα μέλη της βάσης ή να
αναπτύξουν νέες μορφές αντιπολίτευσης. Όταν οι αντιπολιτευτικές ομάδες
απόκτησαν μεγαλύτερο κύρος μετά την αποχώρησή τους, έγιναν και αυτές με τη
σειρά τους γραφειοκρατικοί θεσμοί. Η ενσωμάτωση είναι το τίμημα που πρέπει να
πληρώσουν τα άτομα και οι ομάδες προκειμένου να αναπτυχθούν κάτω απ΄τον
καπιταλισμό. Ακόμα και τα συνδικάτα εκείνα που το πρόγραμμά τους ήταν αντίθετο
με όλες τις κοινοβουλευτικές μεθόδους βρέθηκαν, με την αύξηση των μελών τους,
πολύ μακριά από τις ακρότητες της γενικής απεργίας και της άμεσης δράσης. Ήδη
κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, με την αποδοχή ενός Υπουργείου Ανεφοδιασμού,
έκαναν γνωστή την πρόθεσή τους για ειρηνική συνεργασία. Ακόμα και οι
Μαξιμαλιστές μετά την επανάσταση ήταν ανίκανοι να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι
η επονείδιστη κοινωνιολογία του κομματικού μηχανισμού θα τα κατάφερνε τελικά να
νικήσει. Το αν οι επαναστάτες κυνηγούν την εξουσία με τον τρόπο που κυνηγά
κανείς τα λάφυρα ή τους εγκληματίες, αυτό γίνεται εμφανές καταρχήν από την
πορεία της δράσης τους. Αντί να διαλυθεί τελικά μέσα στην δημοκρατία των
συμβουλίων, η ομάδα μπορεί να διατηρηθεί σαν ηγεσία. Η εργασία, η πειθαρχία και
η τάξη μπορούν να σώσουν την δημοκρατία και να καλλωπίσουν την επανάσταση.
Ακόμη κι όταν η κατάργηση του κράτους είναι γραμμένη πάνω στην σημαία του, το
κόμμα μεταμορφώνει την βιομηχανικά υποανάπτυκτη πατρίδα του σε μυστικό όραμα
όμοιο μ΄εκείνο των βιομηχανικών δυνάμεων που δεν μπορούν πια να ζήσουν χωρίς
των φασισμό. Το επαναστατικό κίνημα αντανακλά αρνητικά την κατάσταση ενάντια
στην οποία επιτίθεται. Στην μονοπωλιακή περίοδο ο ιδιωτικός και κρατικός
έλεγχος της αποξενωμένης εργασίας εξαπλώνεται. Στον ιδιωτικό τομέα ο κοινωνικός
αγώνας κατευθύνεται ενάντια στην αναρχία της οικονομίας της αγοράς. στον
ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, η αντίσταση κατευθύνεται ενάντια στην τελευταία
αυτή μορφή εκμετάλλευσης. Η ιστορική αντίφαση του να απαιτείται ταυτόχρονα
ορθολογιστική σχεδιοποίηση και η ελευθερία, η χειραφέτηση και η
συστηματοποίηση, μπορεί να υπερνικηθεί· έτσι κι αλλιώς, με τους Μαξιμαλιστές η
εξουσία τελικά, βγήκε νικήτρια και έκανε θαύματα.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
[…] Όπως ακριβώς η σκέψη από μόνη της δεν μπορεί να
προδιαγράψει το μέλλον, δεν μπορεί ούτε να καθορίσει το σημείο μέσα στο χρόνο.
Σύμφωνα με τον Χέγκελ, τα στάδια του Παγκόσμιου Πνεύματος ακολουθούν το ένα το
άλλο με λογική αναγκαιότητα και κανένα δεν μπορεί να παραληφθεί. Απ΄αυτή την
άποψη ο Μαρξ παρέμεινε πιστός στον Χέγκελ. Η ιστορία εμφανίζεται σαν μια ενιαία
κι αδιαίρετη εξέλιξη. Το καινούργιο δεν μπορεί να έρθει πριν την ώρα του. Εν
τούτοις, ο φαταλισμός και των δύο φιλοσόφων αναφέρεται μόνο στο παρελθόν. Το
μεταφυσικό τους λάθος, δηλαδή, το ότι η ιστορία υπακούει σ΄ένα προκαθορισμένο
νόμο, ανασκευάζεται απ΄το ιστορικό τους λάθος, δηλαδή το ότι ένας τέτοιος νόμος
εκπληρώθηκε στον προκαθορισμένο χρόνο. Το παρόν και το παρελθόν δεν υπόκεινται
στον ίδιο νόμο. Ούτε αρχίζει μια νέα κοινωνική περίοδος. Στην προϊστορία
υπάρχει πρόοδος που κυβερνά όλα τα στάδια μέχρι σήμερα. Μπορεί να λεχθεί για τα
παρελθόντα ιστορικά εγχειρήματα ότι ο χρόνος δεν ήταν ακόμα ώριμος γι ΄αυτά. Οι
σημερινές συζητήσεις περί ακατάλληλων συνθηκών αποτελούν κάλυψη της ανοχής
απέναντι στην καταπίεση. Για τον επαναστάτη οι συνθήκες είναι πάντοτε ώριμες.
Αυτό που εκ των υστέρων εμφανίζεται σαν προκαταρκτικό στάδιο ή σαν πρόωρη
κατάσταση ήταν κάποτε για έναν επαναστάτη μια τελευταία ευκαιρία για αλλαγή. Ο
επαναστάτης είναι πάντοτε με το μέρος των απελπισμένων που είναι έτοιμοι κάθε
στιγμή, όχι μ΄εκείνους που έχουν όλο τον καιρό μπροστά τους. Η επίκληση ενός
σχεδίου κοινωνικών σταδίων που αποδεικνύει κατόπιν εορτής,την ανικανότητα μιας
προηγούμενης εποχής, ήταν τότε μια αντιστροφή της θεωρητικής και πολιτικής
χρεωκοπίας. Μέρος του νοήματος της θεωρίας είναι η εποχή στην οποία
αναπτύσσεται. Η θεωρία της ανάπτυξης των μέσων παραγωγής, της διαδοχής διαφόρων
τρόπων παραγωγής και του ρόλου του προλεταριάτου δεν είναι ούτε ιστορικός
πίνακας για να τον ατενίζει κανείς ούτε επιστημονική φόρμουλα για τον
υπολογισμό μελλοντικών γεγονότων. Διαμορφώνει μια επαρκή συνείδηση για μια
συγκεκριμένη φάση της πάλης και σαν τέτοια μπορεί να επανεκτιμηθεί σε
μεταγενέστερες διαμάχες.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
[…] Ο σύγχρονος στοχασμός στην υπηρεσία μιας μεταμορφωμένης
κοινωνίας δεν θα έπρεπε να παραβλέψει το γεγονός ότι σε μια αταξική δημοκρατία
τα σχέδια δεν μπορούν να επιβληθούν στους άλλους διαμέσου της εξουσίας ή
διαμέσου της ρουτίνας, αλλά θα πρέπει να είναι προϊόντα ελεύθερης συμφωνίας.<a href="https://www.blogger.com/null" name="_GoBack"></a></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-19888308621921627662016-02-27T07:08:00.000-08:002016-02-27T07:08:38.690-08:00Κώστας Δεσποινιάδης ΑΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
<o:TargetScreenSize>1024x768</o:TargetScreenSize>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="footnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="footer"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="footnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="page number"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Body Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Body Text Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Body Text 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Κανονικός πίνακας";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoTitle" style="tab-stops: center 207.65pt left 352.5pt;">
Κώστας
Δεσποινιάδης</div>
<div class="MsoTitle" style="tab-stops: center 207.65pt left 352.5pt;">
<br /></div>
<div align="left" class="MsoTitle" style="tab-stops: center 207.65pt left 352.5pt; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="MsoTitle" style="tab-stops: center 207.65pt left 352.5pt;">
ΑΝΟΜΙΑ ΚΑΙ
ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ</div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<b>Από
την αρχαιοελληνική γραμματεία στους κλασικούς αναρχικούς</b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Ποιο
«Κράτος» κύριοι, ποιο «Κράτος»;</span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Σε
αλλεπάλληλους σωρούς Κρατών πατάμε</span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Κώστας
Μόντης</span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Εκεί που
τελειώνει το κράτος</span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Αρχίζει ο
άνθρωπος</span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Φρίντριχ
Νίτσε</span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">-Εμείς πού
αληθεύουμε;</span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">-Στην
Επανάσταση.</span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: right;">
<span style="font-size: 10.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Νίκος
Καρούζος</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
<b>1. Στιγμές Ανομίας και
αμφισβήτησης της Εξουσίας στην αρχαιοελληνική γραμματεία</b></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
Το νήμα μιας φιλοσοφικής και
πολιτικής σκέψης που σε επίπεδο βίου και θεωρίας αντιτίθεται σε κάθε μορφή
εξουσίας, μπορούμε ανεπιφύλακτα να το πιάσουμε, στον δυτικό κόσμο, από τους
αρχαίους Κυνικούς. Μολονότι η φιλοσοφία των Κυνικών ουδέποτε έφτασε στις
θεωρητικές εκλεπτύνσεις των υπόλοιπων φιλοσοφικών σχολών της Αρχαίας Ελλάδας,
παρόλο που ουδέποτε διακρίθηκε για τη συστηματικότητα και υπό μία έννοια για το
βάθος της, αποτελεί το δίχως άλλο έναν ευδιάκριτο τρόπο αντιρρητικού λόγου που
ασκεί ιδιαίτερη γοητεία σε όποιον επιμένει να στοχάζεται αντιεξουσιαστικά και
να αναζητά φιλοσοφικούς προγόνους.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Οι Κυνικοί βέβαια, παρότι αποτέλεσαν
την πιο συγκροτημένη σχολή και το πιο ευδιάκριτο ρεύμα «αντιεξουσιαστικού λόγου
και πράξης» στην αρχαιότητα, ασφαλώς δεν ήταν οι μόνοι. Αν προσπαθήσει κάποιος
να φέρει στο νου του μια από τις χαρακτηριστικότερες αποτυπώσεις του Κράτους,
της Ανώτατης Αρχής, ως Κακού στην αρχαιοελληνική γραμματεία καθώς και μια
ανομική πράξη έμπρακτης αμφισβήτησης του Νόμου, ασφαλώς το πρώτο και
χαρακτηριστικότερο έργο που θα θυμηθεί είναι ο <i>Προμηθέας Δεσμώτης</i> του
Αισχύλου.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Το θέμα του είναι γνωστό. Ο
Προμηθέας θέλοντας να αμφισβητήσει την απόλυτη εξουσία του Δία επιχειρεί να
κλέψει τη φωτιά από τους θεούς και να την προσφέρει στους ανθρώπους, γιατί ο
Δίας «για τους δύστυχους ανθρώπους έγνοια καμιά δεν είχε».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[1]</span></span></span></span></a> Για
να τον τιμωρήσει ο Δίας αναθέτει σε δύο αδέρφια, το Κράτος<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[2]</span></span></span></span></a> και
τη Βία (η οποία σημειωτέον είναι πρόσωπο βουβό) να τον αλυσοδέσουν σ’ έναν
βράχο σε κάποιον ερημότοπο της Σκυθίας, όπου ένας αετός του τρώει βασανιστικά
τα σπλάγχνα, γιατί σύμφωνα με τα εισαγωγικά λόγια του Κράτους θα πρέπει «ως αν
διδαχθεί του Διός τυραννίδα στέργειν, φιλάνθρωπου δε παύεσθαι τρόπου»,<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn3" name="_ftnref3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[3]</span></span></span></span></a> και ο
ίδιος αναλαμβάνει να κάμψει το αίσθημα συμπόνιας του Ήφαιστου ο οποίος έχει
επιφορτιστεί με την κατασκευή της αλυσίδας που θα δέσει τον Προμηθέα· όταν ο
Ήφαιστος του λέει ότι πάντα ήταν ανελέητος και θρασύς, εισπράττει την απάντηση
ότι κανείς δεν πρέπει να παρακούσει τον λόγο του πατέρα Δία και πως κανείς δεν
είναι ελεύθερος εκτός από τον αρχηγό των θεών.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Προς το τέλος της τραγωδίας έχουμε
την ευκαιρία να ακούσουμε από τα χείλη του Προμηθέα μια φλογερή και γενναία
διακήρυξη ενάντια σε κάθε εξουσία και την εφήμερη μοίρα της:</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Σκύβε,
προσκύνα, θώπευε όποιον εξουσιάζει.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Πιο λίγο κι
απ’ το τίποτα ο Δίας με μέλει.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Ας κάνει,
ας κυβερνά τον λίγο αυτό καιρό,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Όπως θέλει·
πολύ δεν θα εξουσιάζει τους θεούς.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">[…]</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Νέοι με
χθεσινή εξουσία θαρρείτε</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Πως
κατοικείτε άπαρτα κάστρα· εγώ δεν είμαι</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Που είδα
δύο κυριάρχους σειρά να πέφτουν;</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Και τρίτον
αυτόν που κυβερνά θα ιδώ να πέφτει</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Γρήγορα και
άτιμα. Μη και σου φαίνομαι </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Πως τρέμω ή
σκιάζομαι τους νέους θεούς;<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn4" name="_ftnref4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 11.0pt;">[4]</span></span></span></span></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Ασφαλώς τούτη η
προβληματική της Ανομίας ως έμπρακτης κριτικής της Αρχής/Εξουσίας δεν είναι
μοναδική στην αρχαιοελληνική γραμματεία.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Επιγραμματικά μόνο, μπορούμε να
αναφέρουμε την εξίσου εμβληματική θέση που κατέχει η <i>Αντιγόνη</i> του Σοφοκλή,
όπου στα πρόσωπα της Αντιγόνης και του Κρέοντα συγκρούονται, πολιτικά και
ηθικά, η αυθαιρεσία της απόλυτης, αλαζονικής και ανεξέλεγκτης εξουσίας με την
γεμάτη θάρρος απόπειρα αποκατάσταση της αδικίας από τη μεριά μιας ανυπότακτης
γυναίκας που αδιαφορεί για την φρικτή τιμωρία που την περιμένει. Η άνιση
σύγκρουση των δύο αυτών κόσμων συνοψίζεται ανυπέρβλητα από τον Σοφοκλή:</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">ΚΡΕΟΝΤΑΣ:
Μάθε πως και τ’ αγύριστα κεφάλια</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Συντρίβονται,
και το γερό το σίδερο</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Πολλές
φορές θα δεις, όταν σκληραίνει</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Στης
φωτιάς τη λάβρα, να σπάει και να ραγίζει·</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Ξέρω
πως μικρό χαλινάρι δαμάζει</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Το
βαρβάτο πουλάρι· δεν γίνεται</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Να
σηκώνει κεφάλι ποτέ ο δούλος των άλλων.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Ήξερε
το λοιπόν αυτή τι πα να πει αποκοτιά,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Όταν
τους νόμους τότε παραβίαζε· κι αφού το ’κανε,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Καμαρώνει
και γελά με τα καμώματά της.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Άντρας
δε θα ’μια τώρα εγώ, άντρας αυτή,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Αν
ατιμώρητα κλωτσάει την ισχύ μου.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Τι
κι αν είναι της αδερφής μου παιδί, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Αίμα
δικό μου, που ο θεός το προστατεύει,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Απ’
τον κακό το θάνατο δεν θα γλυτώσουν </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Η
αδερφή της κι αυτή· γιατί κι εκείνη </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">καταγγέλλω
πως τούτη την ταφή σχεδίασε.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Φέρτε
την έξω· την είδα μέσα πριν</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Που
λύσσαγε με το μυαλό φευγάτο.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Όσοι
στα σκοτεινά κακές πλεχτάνες στήνουν,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Απ’
την ψυχή προδίδονται συχνά σαν κλέφτες.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Σιχαίνομαι
τους άλλους πάλι που ξεσκεπάζονται</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Και
με κομψές την πράξη τους στολίζουν θεωρίες.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">ΑΝΤΙΓΟΝΗ:
Μ’ έπιασες. Θα με σκοτώσεις· τίποτ’ άλλο θες;</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">ΚΡΕΟΝΤΑΣ:
Εγώ; Τίποτα. Σ’ έχω στο χέρι· έχω τα πάντα.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">ΑΝΤΙΓΟΝΗ:
Γιατί αργείς λοιπόν; Δε μ’ αρέσουν</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Τα
λόγια σου, και μακάρι ποτέ να μη μ’ αρέσουν·</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Κι
εσύ, ό,τι κι αν κάνω, δε σ’ αρέσει.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Πού
θα ’βρισκα δόξα καλύτερη,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Παρά
τον αδερφό μου θάβοντας στο χώμα;</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Και
τούτοι ’δω θα μολογούσαν πως τους άρεσε,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Αν
δεν τους έφραζε το στόμα ο φόβος.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Αλλά
η τυραννία, κοντά στ’ άλλα καλά της,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Ό,τι
θέλει κάνει κι ό,τι θέλει λέει.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn5" name="_ftnref5" style="mso-footnote-id: ftn5;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 11.0pt;">[5]</span></span></span></span></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
Κρίσιμη θέση στην θεματική που
αναπτύσσουμε κατέχουν βεβαίως και δύο πρόσωπα που εμφανίζονται στο πλατωνικό
έργο.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Το πρώτο είναι ο ορμητικός και
οργισμένος Θρασύμαχος στην αρχή της <i>Πολιτείας</i>, ο οποίος σε έναν γεμάτο
ένταση διάλογο με τον Σωκράτη αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο στιβαρούς
αντίποδες της σωκρατικής αντίληψης για την Εξουσία, το Δίκαιο και την Ισχύ. Το
ξεκάθαρο λάιτ μοτίφ του θρασυμαχικού επιχειρήματος δηλώνεται ήδη από την αρχή
σχεδόν της συνομιλίας του με τον Σωκράτη: «το δίκαιο δεν είναι τίποτε άλλο παρά
το συμφέρον του ισχυροτέρου!».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn6" name="_ftnref6" style="mso-footnote-id: ftn6;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[6]</span></span></span></span></a>
«Καθεμιά εξουσία φτιάχνει τους νόμους κατά το δικό της συμφέρον, η δημοκρατία
τους φτιάχνει δημοκρατικούς, η τυραννίδα τυραννικούς, το ίδιο και οι άλλες
εξουσίες. Και θεσπίζοντας τους νόμους διακηρύχνουν ότι δίκαιο για όσους
διατελούν υπό την εξουσία τους είναι το δικό τους, <i>των εξουσιαστών</i>, το
συμφέρον, κι όποιον ξεστρατίζει από αυτό τον τιμωρούν, επειδή κατ’ αυτούς
παραβαίνει τον νόμο και διαπράττει αδικία».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn7" name="_ftnref7" style="mso-footnote-id: ftn7;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[7]</span></span></span></span></a> Στο
αποκορύφωμα της επιχειρηματολογίας του, ο Θρασύμαχος, αγανακτισμένος από τα
διαλογικά τεχνάσματα του Σωκράτη, διατυπώνει έναν καταιγιστικό αντίλογο που
έχει προκαλέσει πλείστες ερμηνείες στα χρόνια που ακολούθησαν, καθιστώντας τον
έναν από τους εμβληματικότερους αντιπάλους του Σωκράτη:</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Γιατί
εσύ φαντάζεσαι ότι οι τσοπάνηδες και οι γελαδάρηδες κοιτάζουν το καλό των
προβάτων ή των βοδιών, κι ότι τα θρέφουν και τα φροντίζουν αποβλέποντας σε κάτι
άλλο κι όχι στο καλό των αφεντικών τους και το δικό τους, και νομίζεις ότι κι
οι κυβερνήτες στις πολιτείες, εννοώ όσους πραγματικά κυβερνούν, έχουν κάτι άλλο
στο μυαλό τους γι’ αυτούς τους οποίους κυβερνούν από ό,τι θα είχε κανείς για τα
πρόβατα, κι ότι κάτι άλλο σκέφτονται μέρα και νύχτα και όχι πώς θα ωφεληθούν οι
ίδιοι. Κι είσαι τόσο ανυποψίαστος τι τρέχει με το δίκαιο και τη δικαιοσύνη και
το άδικο και την αδικία ώστε δεν ξέρεις ότι η δικαιοσύνη και το δίκιο είναι <i>στ’
αλήθεια</i> αλλονών αγαθό: Είναι εκείνο που συμφέρει τον ισχυρότερο και τον
εξουσιαστή, ενώ γι’ αυτόν ο οποίος συμμορφώνεται στις εντολές και υποτάσσεται είναι
ζημιά, κι η αδικία το αντίθετο. Και κυβερνάει ο αφέντης, μα την αλήθεια, τα
κορόιδα κι όσους πάνε με το δίκιο, κι αυτοί, υποταγμένοι, κάνουν ό,τι συμφέρει
εκείνον, που είναι ο πιο δυνατός, κι υπηρετώντας τον τον κάνουν εκείνον
ευτυχισμένο, τον εαυτό τους όμως ούτε τόσο δα.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn8" name="_ftnref8" style="mso-footnote-id: ftn8;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 11.0pt;">[8]</span></span></span></span></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Το δεύτερο
πρόσωπο είναι ο θυελλώδης Καλλικλής στον <i>Γοργία</i> (κατά πολλούς ερμηνευτές
ένας φιλοσοφικός πρόγονος του Νίτσε), την <i>παρρησία</i> του οποίου
αναγνωρίζει και ο αντίπαλός του Σωκράτης.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Ο Καλλικλής στην περίφημη αντιπαράθεσή του με τον Σωκράτη ξεκαθαρίζει
ευθύς εξαρχής ότι «φύση» και «νόμος» είναι πράγματα αντίθετα.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn9" name="_ftnref9" style="mso-footnote-id: ftn9;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[9]</span></span></span></span></a> Δεν
ταιριάζει, υποστηρίζει, σε ελεύθερο άνθρωπο να ανέχεται να τον αδικούν (αυτό το
ανέχεται μόνο ένας δούλος) και, αν δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του,
προτιμά να πεθάνει.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn10" name="_ftnref10" style="mso-footnote-id: ftn10;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[10]</span></span></span></span></a> Οι
νομοθέτες (που κατά τον Καλλικλή είναι οι αδύναμοι άνθρωποι, αδύναμοι όμως με
τον ίδιο τρόπο που ορίζει την έννοια αυτή στα κατοπινά χρόνια ο Νίτσε, κι όχι
έτσι όπως συνήθως νοείται, διότι αν δεν αποφύγουμε αυτή την παρανόηση
κινδυνεύουμε με μια δραματική παρανάγνωση που θα δικαίωνε στο πρόσωπο του
Καλλικλή κάποιου είδους σημερινό φιλελεύθερο κοινωνικό δαρβινισμό) νομοθετούν
υπέρ του δικού τους συμφέροντος (προς αυτούς ους και το αυτοίς συμφέρον τους τε
νόμους τίθενται).<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn11" name="_ftnref11" style="mso-footnote-id: ftn11;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[11]</span></span></span></span></a> Από
την παιδική ηλικία, μέσω της διαπαιδαγώγισης, οι άνθρωποι εξημερώνονται,
εξαπατώνται και διαπλάθονται έτσι ώστε να υπακούν στους νόμους. Το κύριο
γνώρισμα του «δυνατού» κατά τον Καλλικλή, είναι πως έχει τη δύναμη να έρθει σε
ρήξη και να επαναστατήσει απέναντι στην επιβαλλόμενη άκριτη υπακοή στον Νόμο
και την κυρίαρχη Ηθική.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Ο Καλλικλής συλλαμβάνει και τονίζει στα λόγια του ότι ο εκάστοτε νόμος
αποτελεί μια αποκρυστάλλωση πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων.
Για να το θέσουμε ωμά με δικά μας λόγια, αυτοί που πρώτοι σήκωσαν το όπλο,
έκλεψαν, ρήμαξαν, χτύπησαν, δολοφόνησαν, εκμεταλλεύτηκαν έμβια και άψυχα, όταν
επιτέλους γίνουν «κυρίαρχοι της κατάστασης» φοράνε τα καλά τους και λένε: Και
τώρα κύριοι, Δίκαιο, Έννομος τάξις. Οι χθεσινοί άρπαγες και δολοφόνοι δηλαδή,
μετατρέπονται σε ευπρεπείς υπερασπιστές της τάξης και του νόμου. Και συνεπώς,
κατά τον Καλλικλή, τα υποκείμενα που διαθέτουν σθένος, που δεν έχουν εξημερωθεί
και υποδουλωθεί μέσω της διαπαιδαγώγησής τους, οφείλουν να επαναστατούν έναντι
αυτής της δια του Νόμου θεσμοθετημένης αδικίας.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Ήδη η διάκριση του Καλλικλή μεταξύ «νόμου» και «φύσης», την οποία
αναφέραμε προηγουμένως, μας εισάγει <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">avant</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">la</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">lettre</span> στη μεταγενέστερη έννοια του «φυσικού δικαίου». Ο Λέο
Στράους μάλιστα υποστηρίζει ότι στο πλατωνικό και αριστοτελικό έργο πρέπει να
αναζητήσουμε τις απαρχές της έννοιας αυτής, καθώς: «Η ιδέα του φυσικού δικαίου
παραμένει αναγκαστικά άγνωστη όσο παραμένει άγνωστη η ιδέα της φύσης. Η
ανακάλυψη της φύσης είναι έργο της φιλοσοφίας. Όπου δεν υπάρχει φιλοσοφία δεν
υπάρχει γνώση του φυσικού δικαίου ως τέτοιου. Η Παλαιά Διαθήκη, που βασική της
προϋπόθεση μπορεί να θεωρηθεί η σιωπηρή απόρριψη της φιλοσοφίας, δεν γνωρίζει
τη “φύση”: η εβραϊκή ονομασία της “φύσης” είναι άγνωστη στην εβραϊκή Βίβλο.
Είναι αυτονόητο, παραδείγματος χάριν, ότι η έκφραση “ο ουρανός και η γη” δεν
σημαίνει το ίδιο πράγμα με τη “φύση”. Δεν υπάρχει λοιπόν γνώση του φυσικού
δικαίου ως τέτοιου στην Παλαιά Διαθήκη. Η ανακάλυψη της φύσης προηγείται κατ’
ανάγκην της ανακάλυψης του φυσικού δικαίου. Η φιλοσοφία είναι αρχαιότερη από
την πολιτική φιλοσοφία».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn12" name="_ftnref12" style="mso-footnote-id: ftn12;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[12]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Στον σοφιστή Αντιφώντα, παρά τα
λιγοστά που γνωρίζουμε για τη ζωή και το έργο του, αποδίδεται μια από τις
πρώτες σαφείς διακρίσεις ανάμεσα στο κράτος και την κοινωνία των ανθρώπων. Τα
όσα παραθέτει ο Βίλχελμ Νέστλε για αυτόν είναι διαφωτιστικά: «Ο <i>νόμος</i>
στον Αντιφώντα, όπως και στον Ιππία, είναι αντίθετος με τη φύση, η οποία
εμποδίζεται και βιάζεται απ’ αυτόν. Έτσι ο σοφιστής φτάνει στην ανάπτυξη ενός
τέλειου <i>συστήματος του φυσικού δικαίου</i> σε αντίθεση με το θετικό δίκαιο
και το ισχύον έθιμο. Ξεκινά από τον ίδιο ορισμό της δικαιοσύνης τον οποίο
διατύπωσε και ο Ιππίας: η δικαιοσύνη συνίσταται στη μη παραβίαση του νόμου και
του εθίμου του κράτους στο οποίο είναι κανείς πολίτης. Θα τηρήσει κάποιος τον
νόμο όσο τον “συμφέρει”, ειδάλλως δεν θα τον λάβει υπόψη του, υπό την
προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν μάρτυρες και δεν διακινδυνεύει να υποστεί
δυσάρεστες συνέπειες. Γιατί ο νόμος είναι έργο σύμβασης και οι επιταγές του
αυθαίρετες, η φύση και οι επιταγές της όμως είναι αναγκαίες, δεν είναι
τεχνητές, αλλά προήλθαν οργανικά· η παράβασή τους συνεπάγεται αληθινή ζημιά,
ενώ η παράβαση του νόμου μόνο υποτιθέμενη ζημιά. Ο νόμος καθορίζει τι
επιτρέπεται να βλέπει, να ακούει, να κάνει και να επιδιώκει κανείς, χωρίς να
λαμβάνει υπόψη του αν η τήρησή του ωφελεί ή βλάπτει το άτομο· όμως, αυτό
ακριβώς, σύμφωνα με την ορθή άποψη (<i>ορθός λόγος</i>), είναι το καθοριστικό
στοιχείο της ζωής και το θανάτου. Αντίθετα, ο νόμος και η υπακοή συχνά
αποδεικνύεται εχθρικός προς τη φύση και δεσμεύει τη φύση, ενώ η τήρηση των
επιταγών της φύσης οδηγεί σε ελευθερία και χαρά».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn13" name="_ftnref13" style="mso-footnote-id: ftn13;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[13]</span></span></span></span></a>
Ολόκληρο το «φυσικοδικαιικό σύστημα» του Αντιφώντα τείνει σε μια αποδυνάμωση
της σημασίας του νόμου· σε ορισμένες στιγμές μάλιστα, η εξέγερσή του ενάντια
στον <i>νόμο</i> τον οδηγεί, όπως τονίζει ο Νέστλε «[σε] μια τροπή υπέρ των
αδυνάτων, των φτωχών και ταπεινών, ακόμη και των δούλων. Ταυτόχρονα, θέλει να
γκρεμίσει τους φραγμούς μεταξύ των λαών και εθνών υπέρ μιας έννοιας της
ανθρωπότητας η οποία αναγνωρίζει την ισότητα όλων των ανθρώπων όσον αφορά όλα
τα ουσιώδη χαρακτηριστικά τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο τερματίζεται η υψηλή ιδέα
των Ελλήνων για τον εαυτό τους σε σύγκριση με τους “βάρβαρους” και
εγκαινιάζεται ένα κοσμοπολίτικο πνεύμα».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn14" name="_ftnref14" style="mso-footnote-id: ftn14;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[14]</span></span></span></span></a><span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText2" style="line-height: 150%;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Στην αρχαιοελληνική εποχή, το οριακό σημείο στο οποίο φτάνει
αυτή η προβληματική είναι ασφαλώς το ζήτημα της τυραννοκτονίας.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Μολονότι υπάρχει μια παρανόηση γύρω
από την πιο γνωστή περίπτωση τυραννοκτονίας, αυτή του Ιππάρχου από τον Αρμόδιο
και τον Αριστογείτονα το 514 π.Χ. (τόσο ο Θουκυδίδης στην <i>Ιστορία<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn15" name="_ftnref15" style="mso-footnote-id: ftn15;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[15]</span></b></span></span></span></a></i> του όσο και ο
Αριστοτέλης στην <i>Αθηναίων Πολιτεία<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn16" name="_ftnref16" style="mso-footnote-id: ftn16;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[16]</span></b></span></span></span></a></i>επιβεβαιώνουν ότι
η αιτία της ήταν λόγοι ομοφυλόφιλης ερωτικής αντιζηλίας και όχι άμεσα
πολιτική), το ζήτημα της τυραννοκτονίας κάθε άλλο παρά άγνωστο ήταν στον αρχαίο
κόσμο. Γνωρίζουμε για παράδειγμα ότι το 353 π.Χ. φονεύθηκε από τον Κίωνα και
τον Λεωνίδα ο Κλέαρχος, τύραννος του Ποντιακού Ηρακλείου. Ο Πλάτωνας στα βιβλία
Η και Θ της <i>Πολιτείας </i>ούτε λίγο ούτε πολύ υποθέτει ότι ο τύραννος
πληρώνει ως τίμημα για τα πεπραγμένα του τη ίδια του τη ζωή.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ασφαλώς δεν είναι εδώ ο χώρος για να
επεκταθούμε περισσότερο επ’ αυτού. Ας σημειώσουμε μόνο ότι το ζήτημα της
τυραννοκτονίας στην αρχαιότητα μας εισάγει τρόπον τινά σε δύο αντίθετους αλλά
σε διαλεκτική σχέση ευρισκόμενους τρόπους αντιμετώπισης των αυθαιρεσιών μιας
δικτατορικής εξουσίας: Από την μία όλη την κατοπινή ευρωπαϊκή παράδοση του
τερρορισμού και την ένοπλης πάλης –μολονότι σύμφωνα με ορισμένους κλασικούς
αναρχικούς η βασιλοκτονία είναι <i>ρεπουμπλικανική</i> πρακτική<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn17" name="_ftnref17" style="mso-footnote-id: ftn17;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[17]</span></span></span></span></a>- και
από την άλλη την πρόβλεψη διαφόρων ευρωπαϊκών συνταγμάτων (όπως π.χ. στο
Σύνταγμα της Έσσης στη Δ. Γερμανία που στο άρθρο 147) που ορίζουν ότι είναι
δικαίωμα και καθήκον των πολιτών να ανθίστανται στην αντισυνταγματικά ασκούμενη
εξουσία.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<b>2.
Η νεωτερική θεμελίωση του κράτους.</b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<b>Ανάμεσα
στον Χομπς και τον Ρουσώ</b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
Ασφαλώς ο νεωτερικός κόσμος
διαφέρει σε πολλά από άποψη πολιτειακής και κρατικής συγκρότησης από τον
αρχαίο, και θα ήταν ίσως σωστότερο αν θέλουμε να δούμε τις σύγχρονες θεωρίες
περί κράτους αλλά κυρίως τα ρεύματα αμφισβήτησής του, να στραφούμε στον πρώτο.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Σαφώς υπάρχουν τεράστιες διαφορές
στις προσεγγίσεις περί κράτους, σε σημείο που μια επισκόπηση των διαφόρων
θεωριών δίνει την εντύπωση ότι οι συγγραφείς τους ομιλούν για εντελώς
διαφορετικό πράγμα. Εκεί που ο Ρουσώ, επί παραδείγματι, λέει ότι το κράτος
κατάγεται από κάποιο κοινωνικό συμβόλαιο, ο Κάρευ υποστηρίζει ότι προέρχεται
από την κατίσχυση μιας λυστοσυμμορίας. Ο Γκρότιους λέει ότι το κράτος είναι μια
ολοκληρωμένη ένωση ελεύθερων ανθρώπων, οι οποίοι ενώθηκαν λόγω του δικαιώματος
προστασίας και της ωφέλειας, ενώ για τον Μαρξ το αστικό κράτος είναι
αποκρυστάλλωση ταξικών σχέσεων προς όφελος της κυρίαρχης τάξης. Για τον Χομπς,
το κράτος δημιουργήθηκε για να τερματιστεί ο πόλεμος όλων εναντίον όλων. Για
τον Χέγκελ είναι η πραγματικότητα της ηθικής, το ηθικό πνεύμα ως η
αποκεκαλυμμένη, αποσαφηνισμένη στον εαυτό της υποστασιακή βούληση, η οποία
σκέφτεται και γνωρίζει, και αυτό που γνωρίζει το αποπερατώνει, ενώ ο Καρλ φον
Σαβινύ βλέπει στο κράτος την ενσάρκωση του λαού και την υψηλότερη βαθμίδα
παραγωγής δικαίου,<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn18" name="_ftnref18" style="mso-footnote-id: ftn18;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[18]</span></span></span></span></a>
κ.ο.κ.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ωστόσο, οι δύο θεωρίες που
κυριάρχησαν στη νεώτερη πολιτική θεωρία είναι αναμφίβολα αυτή του Ρουσώ, όπως
κατεξοχήν αποτυπώνεται στο <i>Κοινωνικό Συμβόλαιο</i>, και αυτή που διατυπώνει
ο Χομπς στον εμβληματικό <i>Λεβιάθαν</i>. Μοιραία, κάθε νεότερη πολιτική σκέψη
συνδιαλέγεται, είτε το κάνει ρητά είτε όχι, με αυτές, οπότε είναι αναγκαίο να
σταθούμε εδώ λίγο περισσότερο.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Η έννοια του
κοινωνικού συμβολαίου, που τον 17ο και τον 18ο αιώνα γνώρισε μεγάλη αποδοχή
παρά τη δριμεία κριτική που τις άσκησαν φιλόσοφοι όπως ο Σπινόζα, ο Χέγκελ, ο
Μαρξ και ο Νίτσε (στοχαστές με διαφορετικές αφετηρίες και απολήξεις στη σκέψη
τους) και μολονότι με τον καιρό έχασε ένα μέρος από την παλιά της αίγλη, δεν
έπαψε ποτέ να αποτελεί ένα σημαντικό θεωρητικό εργαλείο της κρατικής
κυριαρχίας. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, χάρη κυρίως στη θεωρητική συμβολή του
φιλελεύθερου στοχαστή Τζων Ρώλς, η κοινωνικοσυμβολαιική θεωρία δείχνει να
κερδίζει ξανά έδαφος και να επανέρχεται στο επίκεντρο των πολιτικών και
θεωρητικών αντιπαραθέσεων στις δυτικές κοινωνίες.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Παρά τις σαφείς διαφοροποιήσεις στη
σκέψη και την πολιτική τοποθέτηση των υποστηρικτών της θεωρίας αυτής, η
τελευταία ανασύρεται ως ύστατο επιχείρημα κάθε φορά που οι εξουσίες,
παραδοσιακές και σύγχρονες, απονομιμοποιημένες στα μάτια των υποτελών τους
δέχονται την έμπρακτη αμφισβήτηση των τελευταίων.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο όρος «κοινωνικό συμβόλαιο» βέβαια
είναι του Ρουσώ (από άλλους στοχαστές της εποχής είχε χρησιμοποιηθεί ο ελαφρώς
διαφορετικός όρος «κοινωνικό σύμφωνο»). Η θεωρία, ωστόσο, θα μπορούσαμε να
πούμε ότι προϋπάρχει. Προϋπόθεσή της είναι η ευρύτερη θεωρία του φυσικού
δικαίου, στο πλαίσιο της οποίας γεννήθηκε και αναπτύχθηκε η θεωρία του
κοινωνικού συμβολαίου. Ήδη στα όσα προηγήθηκαν κάναμε κάποιες, αναγκαστικά λόγω
χώρου, σύντομες αναφορές στην αρχαία διδασκαλία περί φυσικού δικαίου. Ο Λέο
Στράους διακρίνει τρεις τύπους κλασικής διδασκαλίας όσον αφορά το φυσικό δίκαιο
(α. σωκρατικό-πλατωνικό, β. αριστοτελικό, γ. θωμιστικό/ακινατικό),<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn19" name="_ftnref19" style="mso-footnote-id: ftn19;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[19]</span></span></span></span></a> αλλά
αυτό που θα μας απασχολήσει εδώ είναι η θεωρία του νεότερου φυσικού δικαίου που
διακρίνεται από το αρχαίο.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Μολονότι ιδρυτής της νεώτερης
θεωρίας του φυσικού δικαίου για το κράτος θα πρέπει να θεωρείται ο ολλανδός
φιλόσοφος Γκρότιους με το παραγνωρισμένο σήμερα έργο του το <i>Δίκαιο του
πολέμου και της ειρήνης</i> που όμως στην εποχή του άσκησε τεράστια επίδραση,
εμείς όπως προείπαμε θα εστιάσουμε στον Χομπς και τον Ρουσώ.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b>2.Α. Χομπς</b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Ο Χομπς και ο
Γκρότιους, όπως παρατηρεί ο Κασίρερ,<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn20" name="_ftnref20" style="mso-footnote-id: ftn20;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[20]</span></span></span></span></a>
αποτελούν τους δύο αντίθετους πόλους της πολιτικής σκέψης του δεκάτου εβδόμου
αιώνα. Παρότι διαφωνούν στις θεωρητικές τους προϋποθέσεις και στο πολιτικά τους
αιτήματα, ακολουθούν τον ίδιο τρόπο σκέψης και επιχειρηματολογίας.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο ίδιος ο Χομπς θεωρούσε, μάλλον
δικαίως, τον εαυτό του ιδρυτή της (σύγχρονης) πολιτικής φιλοσοφίας και
επιστήμης. Η Άρεντ υποστηρίζει ότι «Ο Χομπς είναι πράγματι ο μόνος μεγάλος
φιλόσοφος που η αστική τάξη μπορεί δικαίως να υποστηρίξει πως είναι
αποκλειστικά δικός της, παρ’ όλο που άργησε να αναγνωρίσει τις αρχές του. Στον <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Λεβιάθαν,</i> ο Χομπς ανέπτυξε τη μόνη
πολιτική θεωρία στην οποία το κράτος δεν στηρίζεται σε κάποιο θεμελιακό
καταστατικό νόμο (τον θεϊκό νόμο, το νόμο της φύσης ή του κοινωνικού
συμβολαίου) βάσει του οποίου πρέπει να καθορίζονται τα δικαιώματα και οι
περιορισμοί του ιδιωτικού συμφέροντος έναντι των δημοσίων ζητημάτων, αλλά στα
ίδια τα ιδιωτικά συμφέροντα, έτσι που “το ιδιωτικό συμφέρον να ταυτίζεται με το
δημόσιο συμφέρον”.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Στην πράξη, δεν υπήρξε κανένα πρότυπο αστικής ηθικής που να μην έχει
προβλεφθεί από το απαράμιλλο μεγαλείο της λογικής του Χομπς. Σε μια ανάλυση που
εδώ και τριακόσια χρόνια ούτε ξεπεράστηκε ούτε και βελτιώθηκε, ο Χομπς δίνει
πράγματι ένα σχεδόν πλήρες πορτραίτο όχι του ανθρώπου αλλά του αστού: “Ο Λόγος
δεν είναι τίποτε άλλο από το Λογάριασμα, Λογαριασμοί”».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn21" name="_ftnref21" style="mso-footnote-id: ftn21;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[21]</span></span></span></span></a> Κατά
τον Χομπς, «το άτομο σκέφτεται το κέρδος του μέσα σε κατάσταση πλήρους
απομόνωσης, από τη σκοπιά μιας απόλυτης μειοψηφίας θα μπορούσαμε να πούμε.
Έτσι, συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να ικανοποιήσει το ιδιωτικό συμφέρον του
χωρίς το στήριγμα κάποιας πλειοψηφίας. Εφόσον λοιπόν το πραγματικό κίνητρο του
ανθρώπου δεν είναι παρά τα ιδιωτικά συμφέροντά του, η δίψα για ισχύ και εξουσία
είναι το θεμελιωδέστερο πάθος του. Αυτή η δίψα καθορίζει τις σχέσεις ανάμεσα
στο άτομο και την κοινωνία, και από αυτή τη δίψα πηγάζουν όλες οι άλλες
φιλοδοξίες − πλούτος, γνώση, τιμές».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn22" name="_ftnref22" style="mso-footnote-id: ftn22;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[22]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ως εκ τούτου, επειδή στην χομπσιανή
ανθρωπολογία υπάρχει από την μία πλευρά η τάση για την ανενόχλητη ικανοποίηση
των επιθυμιών, για όλο και μεγαλύτερο κέρδος και γενικά για την ικανοποίηση των
ατομικών συμφερόντων, και από την άλλη –σε συνθήκες σπάνης– αυτό συνεπάγεται
ανταγωνισμούς, συγκρούσεις και εντέλει τον πόλεμο όλων εναντίον όλων, κατά τον
Χομπς, η ανάγκη των ανθρώπων να μην επικρατήσει εξαιτίας αυτών των δύο συνθηκών
ο φόβος των ανθρώπων για την ζωής του και μια γενικευμένη κατάσταση ανασφάλειας
είναι αυτό που τους ωθεί σε μια πολιτική κοινότητα, παραχωρώντας την απόλυτη
εξουσία στο Κράτος, το οποίο με τη σειρά του αναλαμβάνει να εξασφαλίσει τη ζωή
και την αδιατάρακτη συνέχεια της ενασχόλησής τους με τα ατομικά τους
συμφέροντα. Όπως το συνοψίζει η Άρεντ: «Αυτό το καινούργιο πολιτικό σώμα, το
επινόησε για λογαριασμό της νέας, αστικής κοινωνίας όπως αυτή εμφανίστηκε κατά
τη διάρκεια του 17<sup>ου</sup> αιώνα∙ και αυτό το πορτραίτο του ανθρώπου είναι
μια σκιαγραφία του νέου τύπου ανθρώπου, που ήταν ο κατάλληλος για να
συγκροτήσει αυτή την κοινωνία. Η χομπσιανή Κοινοπολιτεία έχει αποκλειστικό
θεμέλιο την Ισχύ. Ιδιοποιείται το μονοπώλιο του φόνου και σε αντάλλαγμα παρέχει
στον πολίτη της προστασία από τον κίνδυνο να τον σκοτώσουν. Την ασφάλεια την
εγγυάται ο νόμος, ο οποίος απορρέει άμεσα από το μονοπώλιο της ισχύος που
απολαμβάνει το Κράτος (και δεν ορίζεται πια από τον άνθρωπο με βάση τα
ανθρώπινα κριτήρια του καλού και του κακού) και αφού αυτός ο νόμος απορρέει άμεσα
από την απόλυτη ισχύ, εκπροσωπεί την απόλυτη αναγκαιότητα στα μάτια του ατόμου
που ζει κάτω από αυτόν. Απέναντι λοιπόν στο νόμο του Κράτους −δηλαδή στη
συσσωρευμένη ισχύ της κοινωνίας, την οποία μονοπωλεί το Κράτος− δεν υπάρχει
ζήτημα καλού και κακού αλλά αποκλειστικά και μόνο απόλυτης υπακοής, αυτού του
τυφλού κομφορμισμού της αστικής κοινωνίας.».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn23" name="_ftnref23" style="mso-footnote-id: ftn23;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[23]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται
επί της ουσίας για μια πολιτική φιλοσοφία προσανατολισμένη σε πρακτικούς
σκοπούς, σε μια πολιτική φιλοσοφία που διδάσκει την τέχνη της διακυβέρνησης
στους κυβερνώντες και την τέχνη της υπακοής στο κράτος και τον νόμο στους
υπηκόους. Όσοι με κάποιον τρόπο θέλουν να υπερασπιστούν την πολιτική θεωρία του
Χομπς συνηθίζουν να υπενθυμίζουν ότι καταστατικά αυτή δεν είναι μια θεωρία που
αναζητά το ιδανικό (ούτε και ισχυρίζεται πως πράττει κάτι τέτοιο), αλλά είναι
μια θεωρία θα μπορούσαμε να πούμε «αρνητικά προσανατολισμένη». Μια θεωρία που
λαμβάνοντας υπόψη της «αντικειμενικές» συνθήκες προσπαθεί να εξασφαλίσει ότι θα
αποφευχθεί ο γενικευμένος πόλεμος και η ολοκληρωτική αλληλοεξόντωση. Κατά τους
υπερασπιστές του, παρά την ενδεχόμενη αρνητική εικόνα που μπορεί να έχει
κάποιος για τον Λεβιάθαν του, ο Χομπς δομεί την θεωρία του για το κράτος με
γνώμονα το καλό του ατόμου και του πολίτη. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από τάξη
και ευνομία, ώστε να μπορέσουν απερίσπατοι να συνεχίσουν την ζωή τους, και
τούτο μπορεί να το διασφαλίσει μόνο μια υπέρτατη και πανίσχυρη εξουσία. Ο Χομπς
συνεπώς, δεν αναγνωρίζει στο κράτος κάποιον ανώτερο ηθικό σκοπό, αλλά το θεωρεί
ένα αναγκαίο κακό, τον μοναδικό εγγυητή αυτού που οι πολίτες του επιζητούν.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Εδώ έγκειται κατά τη γνώμη μας και η
κρισιμότερη ίσως παρανόηση στην αξιολόγηση της χομπσιανής θεωρίας. Οφείλεται
ασφαλώς στο ότι ενώ ο Χομπς μιλάει για την αστική κοινωνία και τον αστό της
εποχής του, αυτός και οι οπαδοί του αξιώνουν ότι τα όσα λέει έχουν καθολική και
υπεριστορική ισχύ για όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες. Και ο ίδιος ο συγγραφέας
του <i>Λεβιάθαν</i>, αλλά και όσοι ανά τους αιώνες έχουν ανάγει την θεωρία του
σε πολιτικό ευαγγέλιο παραβλέπουν ότι υπήρξαν και προαστικές κοινωνίες και
κυρίως αδυνατούν (ή δεν θέλουν) να φανταστούν αυτό στο οποίο όλα τα
επαναστατικά προτάγματα προσβλέπουν, την δημιουργία μετα-αστικών και
μετακαπιταλιστικών κοινωνιών.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Αυτό που ο Χομπς περιγράφει στο
περιβόητο 13<sup>ο</sup> κεφάλαιο του Λεβιάθαν, «τον πόλεμο των πάντων εναντίον
των πάντων»,<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn24" name="_ftnref24" style="mso-footnote-id: ftn24;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[24]</span></span></span></span></a> είναι ένα φανταστικό,
κατασκευασμένο από τον ίδιο θεωρητικό σχήμα και όχι κάποια ιστορική
πραγματικότητα.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn25" name="_ftnref25" style="mso-footnote-id: ftn25;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[25]</span></span></span></span></a> Ομοίως, θεωρητικά
κατασκευασμένο σχήμα είναι και τα όσα πολύ παραστατικά και ποιητικά περιγράφει
ο Χομπς για την εποχή όπου ναι μεν δεν υπάρχει πόλεμος, αλλά «οι άνθρωποι ζουν
χωρίς άλλη ασφάλεια, πέραν εκείνης που τους παρέχει η δύναμη και η
εφευρετικότητά τους. Σε μια τέτοια κατάσταση δεν έχει θέση η εργατικότητα, αφού
οι καρποί της είναι επισφαλείς, και κατ’ επέκταση δεν έχει θέση η καλλιέργεια
της γης, η ναυσιπλοΐα, η χρησιμοποίηση εμπορευμάτων που εισάγονται μέσω
θαλασσών, τα άνετα κτήρια, τα εργαλεία μετακίνησης όσων αντικειμένων απαιτούν
μεγάλη δύναμη για να μετατοπισθούν, η γνώση της επιφάνειας της γης, η μέτρηση
του χρόνου, οι τέχνες, τα γράμματα, η κοινωνία. Και μόνο το υπέρτατο κακό έχει
θέση, δηλαδή ο διαρκής φόβος κι ο κίνδυνος του βίαιου θανάτου. Ο ανθρώπινος
βίος είναι μοναχικός, ενδεής, βρωμερός, κτηνώδης και βραχύς».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn26" name="_ftnref26" style="mso-footnote-id: ftn26;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[26]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο Χομπς ασφαλώς είχε επίγνωση αυτού
του πράγματος όταν για να φυλάξει τα νώτα του σε ενδεχόμενες επικρίσεις
παραδέχεται ότι «ίσως θεωρηθεί ότι ανάλογη εποχή και κατάσταση πολέμου ουδέποτε
υπήρξε – και προσωπικά πιστεύω ότι κάτι τέτοιο δεν ίσχυσε ποτέ γενικά σε όλον
τον κόσμο». Φροντίζει όμως να διακηρύξει, εντελώς αυθαίρετα και ατεκμηρίωτα
είναι η αλήθεια ότι, ωστόσο, «πολλοί είναι οι τόποι όπου οι άνθρωποι ζουν υπ’
αυτές τις συνθήκες σήμερα. Σε πολλά μέρη της Αμερικής οι άγριοι λαοί δεν
διαθέτουν άλλη κυβέρνηση, πλην εκείνης των μικρών οικογενειών, η ομόνοια των
οποίων βασίζεται στον φυσικό πόθο και ζουν μέχρι και τώρα με την κτηνώδη τρόπο
που περιέγραψα παραπάνω. Μπορούμε το δίχως άλλο να αντιληφθούμε τι είδους ζωή
θα κάναμε, αν δεν υπήρχε μια κοινή εξουσία ικανή να μας φοβίζει, βλέποντας τον
εκφυλισμό της ζωής όσων, έχοντας ζήσει στο παρελθόν υπό ειρηνική κυβέρνηση,
βρίσκονται τώρα σε εμφύλιο πόλεμο».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn27" name="_ftnref27" style="mso-footnote-id: ftn27;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[27]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η
εισαγωγική παράγραφος του Χομπς στο 13<sup>ο</sup> κεφάλαιο του Λεβιάθαν είναι
αυτή που τον εγκλωβίζει στα συμπεράσματά του. Λέει εκεί ο συγγραφέας του
Λεβιάθαν: «Η φύση έχει κάνει σε τέτοιο βαθμό τους ανθρώπους ίσους ως προς τις
ικανότητές του σώματος και του νου, ώστε ακόμα και αν μπορεί κάπου-κάπου να
βρεθεί κάποιος εμφανώς δυνατότερος ή πιο εύστροφος από κάποιον άλλο, ωστόσο,
όταν συνυπολογισθούν όλα, η διαφορά μεταξύ των ανθρώπων δεν είναι τόσο
αξιοσημείωτη που να μπορεί κανείς να αξιώνει για τον εαυτό του οποιοδήποτε
ωφέλημα το οποίο κάποιος άλλος να μη μπορεί εξίσου καλά να αξιώσει. Διότι σε
ό,τι αφορά τη σωματική δύναμη, ο πιο αδύναμος έχει τη δύναμη να σκοτώσει τον
δυνατότερο, είτε με δόλο, είτε συνασπιζόμενος μ’ άλλους που διατρέχουν τον ίδιο
κίνδυνο μ’ αυτόν.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Και ως προς τις
νοητικές ικανότητες […] διαπιστώνω ότι υφίσταται ισότητα μεταξύ των ανθρώπων,
μεγαλύτερη ακόμη από την ισότητα σε σωματική δύναμη».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn28" name="_ftnref28" style="mso-footnote-id: ftn28;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[28]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Με αυτή την εισαγωγική παράγραφο, ο
Χόμπς προχωρά στην κάπως παράδοξη αιτιολόγηση του πολέμου την οποία ανάγει
ακριβώς σε αυτή την απουσία ανισότητας. Ο πόλεμος είναι το αποτέλεσμα μιας
μη-διαφοράς ή ελάχιστων διαφορών. Για τον Χομπς, αν υπήρχαν τεράστιες διαφορές,
δεν θα υπήρχε και πόλεμος γιατί είτε θα είχαμε έναν πόλεμο που θα τελείωνε
αμέσως με την υπερίσχυση του εμφανώς δυνατότερου, είτε ο πιο αδύναμος από φόβο
και επίγνωση της αδυναμίας του δεν θα έμπαινε σε εμπόλεμη κατάσταση. Η διαφορά,
κατά τον παράδοξο συλλογισμό του Χομπς φέρνει ειρήνη, ενώ η ισότητα πόλεμο. Εδώ
όμως ανακύπτει και ένα εξαιρετικά προβληματικό σημείο στη σκέψη του που δεν
μπορεί να μείνει ασχολίαστο. Αυτό που ο Χομπς θεωρεί κατάσταση ειρήνης, δεν
είναι παρά μια συνθηκολόγηση και άνευ όρων αποδοχή σκλαβιάς από τον πιο αδύνατο
(οι οποίοι μάλιστα έχουν επίγνωση της αδυναμίας τους και εξαιτίας αυτής της
έλλογης επίγνωσης, συνθηκολογούν) και η θεσμική δια της κρατικής ισχύος και δια
του νόμου επικύρωση και εξασφάλιση εις το διηνεκές τούτης της θεμελιώδους
ανισότητας.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο Φουκώ έχει καταδείξει με τρόπο
απαράμιλλο τούτη την προβληματική πλευρά της χομπσιανή θεωρίας. Ας τον ακούσουμε:
«[στον πόλεμο] υπάρχουν νικητές και ηττημένοι και οι ηττημένοι είναι στο έλεος
των νικητών, έρμαιά τους. […] Πράγμα που σημαίνει ότι οι νικητές μπορούν να
σκοτώσουν τους ηττημένους. Αν τους σκοτώσουν, δεν υπάρχει προφανώς κανένα
πρόβλημα: η κυριαρχία του κράτους αυτού καταλύεται, εφόσον εξοντώνονται τα
άτομα που το απαρτίζουν. Τι γίνεται όμως όταν οι νικητές χαρίζουν τη ζωή στους
ηττημένους; […] Συμβαίνει ένα από τα δύο: είτε εξεγείρονται κατά των νικητών,
ξαναρχίζουν δηλαδή ουσιαστικά τον πόλεμο, προσπαθούν να ανατρέψουν τον
συσχετισμό δυνάμεων και βρισκόμαστε και πάλι στον αληθινό πόλεμο, στον οποίο η
ήττα είχε θέσει, προσωρινά τουλάχιστον, τέλος· ή διακινδυνεύουν λοιπόν τη ζωή
τους ή δεν ξαναρχίζουν τον πόλεμο, αποδέχονται να υπακούν, να εργάζονται για
τους άλλους, να παραχωρούν τις γαίες τους στους νικητές, να καταβάλουν
προσόδους· στην προκειμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια σχέση επιβολής,
θεμελιωμένη εξολοκλήρου στον πόλεμο και στην επέκταση των συνεπειών του στην
ειρηνική περίοδο. Επιβολή θα πείτε, όχι κυριαρχία. Ε όχι λοιπόν, λέει ο Χομπς.
Εξακολουθεί να υπάρχει μια σχέση κυριαρχίας. Για ποιο λόγο; Επειδή από τη
στιγμή που οι ηττημένοι <i>επέλεξαν</i> (η υπογράμμιση δική μας) τη ζωή και την
υποταγή συγκρότησαν αυτομάτως με την επιλογή τους μια κυριαρχία, έχρισαν τους
νικητές εκπροσώπους τους, επανέφεραν έναν ηγεμόνα στη θέση εκείνου που
καθαίρεσε ο πόλεμος […] Η βούληση του ανθρώπου που προτιμά να ζήσει από το να
πεθαίνει: αυτή θα αποτελέσει το θεμέλιο της κυριαρχίας, μιας κυριαρχίας που
είναι εξίσου νομική και θεμιτή με την κυριαρχία που συγκροτήθηκε με θέσμιση και
με αμοιβαία συμφωνία».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn29" name="_ftnref29" style="mso-footnote-id: ftn29;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[29]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Το δίχως άλλο, εδώ ανιχνεύονται
εκείνα τα συστατικά της σκέψης του Χομπς που έχουν καταστήσει τον <i>Λεβιάθαν</i>
καταστατικό έργο τόσο των φιλελεύθερων όσο και των ολοκληρωτικών ρευμάτων στην
αστική πολιτική θεωρία, γιατί ακριβώς η πεμπτουσία της πολιτικής του φιλοσοφίας
είναι η διατήρηση του πολιτικού <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">statu</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">quo</span>
εκάστης κοινωνίας αφ’ ης στιγμής αυτό παγιωθεί. Και για τις οφειλές της
φιλελεύθερης σκέψης στον Χομπς δεν χρειάζεται να γίνει αναφορά, μιας και
αποτελούν μάλλον κοινό τόπο στην πολιτική επιστήμη. Για τις εκλεκτικές του
συγγένειες όμως με ολοκληρωτικά ρεύματα, αξίζει να αναφέρουμε εν παρόδω την
εκτίμηση που έτρεφε για αυτόν ο Καρλ Σμιτ, μέχρι το σημείο να τον αποκαλεί
«αδερφό» του, και να λέει ότι αυτό το βιβλίο πρέπει να το μελετά κανείς σε
ολόκληρη τη ζωή του, παρά την κριτική που ασκεί σε επί μέρους πλευρές του έργου
του.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn30" name="_ftnref30" style="mso-footnote-id: ftn30;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[30]</span></span></span></span></a> Ως
εκ τούτου, ορθά κατά τη γνώμη μου ορισμένοι μελετητές αναφερόμενοι στο έργο του
Χομπς, κάνουν λόγο για «απολυταρχικό φιλελευθερισμό», συνοψίζοντας εύστοχα και
την ουσία της χομπσιανής θεωρίας αλλά και της σημερινής κρατικής κυριαρχίας της
οποίας θεμέλιο αποτελεί.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Κάνοντας την αντίστροφη διαδρομή, θα
πρέπει ακριβώς σε τούτη την εικονοκλαστική σύλληψη και απόδοση του κράτους ως
ένα πανίσχυρο τέρας που ακούει στο όνομα Λεβιάθαν, ένα τέρας που στο αντίκρισμά
του οι άνθρωποι φοβούνται και υποτάσσονται, παραλυμένοι από τον τρόμο, να
αναγνωρίσουμε και σήμερα όπως και στο παρελθόν έναν από τους βασικούς
αντιπάλους όλων των χειραφετητικών προταγμάτων και προσπαθειών της νεότερης
ιστορίας. Όσες μορφές κι αν έλαβε αυτό το τέρας, παρά τις μεταμορφώσεις και τις
αναδιπλώσεις του στα νεωτερικά χρόνια, δεν παύει να είναι αυτό που ο Νίτσε
δηκτικά, συνδιαλεγόμενος θαρρείς με τον <i>Λεβιάθαν</i> του Χομπς, αποκαλεί «το
ψυχρότερο από όλα τα τέρατα».</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<b>2. Β. Ρουσώ</b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Ο δεύτερος
πυλώνας της νεότερης πολιτικής σκέψης είναι ο αυτοδίδακτος «πολίτης της
Γενεύης» Ζαν Ζακ Ρουσώ. Οι θεωρητικές διαδρομές του Χομπς και του Ρουσώ μοιάζουν
με δύο καμπύλες ηλεκτρικής ταλάντωσης οι οποίες, ενώ ακολουθούν διαφορετικές
διαδρομές, σε ορισμένα σημεία συναντιούνται και σε άλλα αποκλίνουν σημαντικά.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Την απόκλισή τους ίσως είναι εύκολο
να την ορίσει κανείς, και έχει γίνει ήδη με τρόπο σχεδόν αποφθεγματικό: «ο
Χομπς μιλάει για τον υπήκοο, ο Ρουσώ για τον πολίτη». </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Η αλήθεια είναι πως από την πένα του
Ρουσώ βγήκαν ριζοσπαστικές για την εποχή του διατυπώσεις που έχουν μείνει
παροιμιώδεις και ελάχιστοι στοχαστές της εποχής του θα είχαν την τόλμη να
κάνουν. Περίφημη είναι, για παράδειγμα, η φράση του ότι ο άνθρωπος παντού
γεννήθηκε ελεύθερος, αλλά παντού ζει αλυσοδεμένος ή η άλλη γνωστή του φράση για
την απαρχή της ιδιοκτησίας: «Ο πρώτος που, έχοντας περιφράξει ένα χωράφι,
σκέφτηκε να πει: “Αυτό είναι δικό μου”, και βρήκε ανθρώπους αρκετά αφελείς για
να τον πιστέψουν, υπήρξε ο αληθινός ιδρυτής της πολιτικής κοινωνίας. Από πόσα
εγκλήματα, πολέμους, φόνους, από πόσες αθλιότητες και αίσχη θα είχε απαλλάξει
το ανθρώπινο γένος εκείνος που, ξεριζώνοντας τους πασσάλους ή σκεπάζοντας το
χαντάκι, θα είχε φωνάξει στους συνανθρώπους του: “Μην ακούτε αυτόν τον
απατεώνα. Χαθήκατε, αν ξεχάσετε πως οι καρποί ανήκουν σε όλους και η γη δεν
ανήκει σε κανέναν”».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn31" name="_ftnref31" style="mso-footnote-id: ftn31;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[31]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Το να εξετάσουμε τα σημεία όπου
συγκλίνουν ο Χομπς και ο Ρουσώ είναι μια πολύ δυσκολότερη συζήτηση που έχει
γεννήσει πλήθος διαφορετικών ερμηνευτικών προσεγγίσεων, ενώ πολλοί –συνήθως
φιλελεύθεροι– προτιμούν να την παρακάμπτουν τελείως.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο Ρουσώ είναι σαφώς περισσότερο
υποψιασμένος από τον Χομπς ως προς το γεγονός ότι αυτό που οι φυσικοδικαιικές
θεωρίες εκλαμβάνουν ως φυσική κατάσταση του ανθρώπου δεν είναι παρά μια προβολή
της εποχής κατά την οποία γεννήθηκαν αυτές οι θεωρίες. Η υποτιθέμενη φυσική
κατάσταση που περιγράφουν είναι λίγο-πολύ η αστική κοινωνία του 17ου και του
18ου αιώνα, δίχως αστυνομία και στρατό. Ο Ρουσώ τουναντίον, διαθέτοντας και
σημαντικές εθνολογικές και ανθρωπολογικές εθνολογικές και ανθρωπολογικές
γνώσεις για την εποχή του, έχει πλήρη επίγνωση αυτής της παρανόησης: «Οι
φιλόσοφοι που εξέτασαν τα θεμέλια της κοινωνίας αισθάνθηκαν όλοι τους την
ανάγκη να ανατρέξουν στη φυσική κατάσταση, αλλά κανένας τους δεν το κατάφερε.
Ορισμένοι δεν δίστασαν να υποθέσουν πως ο άνθρωπος σ’ αυτή την κατάσταση
κατείχε την έννοια του δικαίου και του αδίκου, δίχως να φροντίσουν να δείξουν
ότι έπρεπε να την κατέχει, ούτε καν ότι θα του ήταν χρήσιμη. Άλλοι μίλησαν για
το φυσικό δικαίωμα που έχει ο καθένας να διατηρεί ό,τι του ανήκει, χωρίς όμως
να εξηγήσουν τι εννοούσαν με το ρήμα ανήκω. Άλλοι, δίνοντας πρώτα στον ισχυρότερο
την εξουσία πάνω στον πιο ανίσχυρο, έκαναν αμέσως να γεννηθεί η κυβέρνηση,
χωρίς να αναλογιστούν τον χρόνο που χρειάστηκε να κυλήσει προτού το νόημα των
λέξεων εξουσία και κυβέρνηση μπορέσει να υπάρξει ανάμεσα στους ανθρώπους.
Τέλος, όλοι, μιλώντας αδιάκοπα για ανάγκη, απληστία, καταπίεση, επιθυμίες και
έπαρση, μετέφεραν στη φυσική κατάσταση ιδέες που τις είχαν πάρει από την
κοινωνία. Μιλούσαν για τον πρωτόγονο και περιέγραφαν τον πολίτη».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn32" name="_ftnref32" style="mso-footnote-id: ftn32;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[32]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Για τον Ρουσώ, ακόμα κι αν αυτό που
ονομάζουμε φυσική κατάσταση δεν υπήρξε ποτέ, ακόμα κι αν είναι αδύνατο να
μιλήσουμε με ακρίβεια γι’ αυτό σήμερα, είναι κάτι το οποίο πρέπει να το
εφεύρουμε και να το επινοήσουμε, για να το χρησιμοποιήσουμε ως ένα είδος
αρχιμήδειου σημείου στον σχετικό στοχασμό. Για να μπορέσει να μιλήσει στο <i>Κοινωνικό
συμβόλαιο</i> για το τι συνιστά την ουσία του κράτους και ποια είναι τα θεμέλια
μιας πολιτικής κοινωνίας, ο ίδιος, λοιπόν, κατασκεύασε μια αφήγηση, έχοντας
πλήρη επίγνωση ότι πρόκειται περί θεωρητικής κατασκευής και ότι «δεν θα έπρεπε
να εκλαμβάνονται οι σχετικές έρευνες ως ιστορικές αλήθειες, αλλά μόνο ως
υποθετικοί συλλογισμοί και πιθανά ενδεχόμενα, περισσότερο κατάλληλα να φωτίσουν
τη φύση των πραγμάτων παρά να δείξουν την πραγματική τους προέλευση».</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Κατά τον Ρουσώ, μοναδική εγγύηση για
την ύπαρξη του κράτους μπορεί να είναι μια ομόφωνη συμφωνία, ένα κοινωνικό
συμβόλαιο που θα δεσμεύει όλα τα μέλη της κοινότητας και θα έχει διαρκή ισχύ.
Γράφει στο Κοινωνικό συμβόλαιο ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι «”να βρεθεί μια
μορφή συνένωσης που θα υπερασπίζεται και θα προστατεύει με όλη την από κοινού
δύναμη το πρόσωπο και τα αγαθά κάθε μέλους, ούτως ώστε ο καθένας καθώς ενώνεται
με όλους, να υπακούει ωστόσο μόνο στον εαυτό του και να παραμένει εξίσου
ελεύθερος όπως και πριν.” Αυτό είναι το θεμελιώδες πρόβλημα στο οποίο το
κοινωνικό συμβόλαιο δίνει τη λύση».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn33" name="_ftnref33" style="mso-footnote-id: ftn33;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[33]</span></span></span></span></a>
Τούτη η διατύπωση όμως μάλλον περιπλέκει τα πράγματα, παρά τα ξεδιαλύνει. Όταν
ο Ρουσώ λέει, φερ’ ειπείν, ότι «ο καθένας μας θέτει από κοινού το πρόσωπό του
και όλη τη δύναμή του υπό την ανώτατη καθοδήγηση της γενικής βούλησης· και
δεχόμαστε επίσης κάθε μέλος ως αδιαίρετο μέρος του συνόλου»<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn34" name="_ftnref34" style="mso-footnote-id: ftn34;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[34]</span></span></span></span></a>
παραβλέπει θεμελιώδη ζητήματα των κοινωνικών διαχωρισμών και διακρίσεων:
ταξικών, οικονομικών, θεσμικών κλπ. Παραβλέπει επίσης όλα τα ζητήματα κοινωνικών
ενδοαστικών ανταγωνισμών αλλά και την βαθιά ετερόνομη θέσμιση των νεωτερικών
κοινωνιών.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Από το ίδιο το μότο που παραθέτει
στο <i>Κοινωνικό συμβόλαιο</i> από την <i>Αινειάδα</i> του Βιργίλιου («Τις
δίκαιες συμφωνίες καλούμε νόμους») ξεκινά από μέρους του μια παραδοχή (ότι οι
νόμοι είναι δίκαιες συμφωνίες) άκρως προβληματική.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο ίδιος ο Ρουσώ όταν ήρθε
αντιμέτωπος<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>με την αντίφαση που
προέκυπτε ανάμεσα στη θεωρητική του επεξεργασία για το Κοινωνικό Συμβόλαιο και
το ρεαλιστικό καθήκον μιας συνταγματικής πολιτειακής θεμελίωσης μάλλον δεν
μπόρεσε να την επιλύσει. Το 1763 του πρότειναν να ετοιμάσει ένα σχέδιο
Συντάγματος για την Κορσική. Οχτώ χρόνια αργότερα του ζητήθηκε να κάνει κάτι
αντίστοιχο για την Πολωνία. Και στις δύο περιπτώσεις ο Ρουσώ δεν έκανε αναφορά
στη θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου. Αντιθέτως, πρόκρινε ένα μοντέλο
πόλης-κράτους που παραπέμπει στις αρχαίες κοινωνίες. Γιατί άραγε ο Ρουσώ
απέφυγε να εφαρμόσει τη θεωρία του όταν, δύο φορές μάλιστα, του δόθηκε η
ευκαιρία; Ασφαλώς μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Πάντως ο Στράους εύστοχα
επισημαίνει μια θεμελιώδη αντίφαση του Ρουσωικού έργου: «Υπάρχει φανερή
αντίφαση ανάμεσα στην επιστροφή στην [κλασική] πόλη και στην επιστροφή στην
φυσική κατάσταση. Η αντίφαση αυτή αποτελεί την ουσία της σκέψης του Ρουσώ, που
παρουσιάζει στους αναγνώστες του το συγκεχυμένο θέαμα ενός ανθρώπου ο οποίος
πηγαινοέρχεται σε δύο διαμετρικά αντίθετες θέσεις. Τη μία στιγμή υπερασπίζεται
με ζέση τα δικαιώματα του ατόμου ή τα δικαιώματα του αισθήματος εναντίον κάθε
περιορισμού και κάθε εξουσίας· την επόμενη στιγμή αξιώνει με την ίδια ζέση την
πλήρη υποταγή του ατόμου στην κοινωνία ή στο κράτος και εγκρίνει την πιο
αυστηρή κοινωνική πειθαρχία»,<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn35" name="_ftnref35" style="mso-footnote-id: ftn35;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[35]</span></span></span></span></a>
αντίφαση που πρέπει να την λάβουμε σοβαρά υπόψη μας στην τελική αποτίμηση της
θεωρίας του.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Με αφοριστική διάθεση θα μπορούσαμε
να πούμε ότι ο ίδιος ο Ρουσώ είχε επίγνωση ότι η θεωρία του έχει μόνο
φιλοσοφική, θεωρητική αξία και δεν μπορεί πρακτικά να λειτουργήσει ως
πολιτειακό θεμέλιο των σύγχρονων κοινωνιών (η δε επίκλησή του από τους
σημερινούς κυριάρχους θα ακουγόταν και στον ίδιο ως κακόγουστη φάρσα μάλλον). Ο
Ρουσώ, υπενθυμίζει και πάλι ο Στράους, ξεχωρίζει από πολλούς οπαδούς του από το
γεγονός ότι εξακολουθούσε να βλέπει καθαρά την ασυμμετρία ανάμεσα σ’ αυτή την
αόριστη και μη προσδιορίσιμη ελευθερία και τις απαιτήσεις της πολιτικής
κοινωνίας.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn36" name="_ftnref36" style="mso-footnote-id: ftn36;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[36]</span></span></span></span></a> Αντιθέτως, οι
φιλελεύθεροι οπαδοί του αξιώνουν, με θράσος είναι η αλήθεια, φιλοσοφική
επικύρωση της ωμής κυριαρχίας τους στο ιδεατό μοντέλο του Ρουσώ, κλαδεύοντας
και απονευρώνοντας όλα τα ριζοσπαστικά στοιχεία της σκέψης του.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<b>3.
Ενάντια στο κράτος</b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<b>Από
τους κλασικούς αναρχικούς στον Νίτσε</b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Το κράτος
δεν είναι κάτι που μπορεί να καταστραφεί από μια επανάσταση, αλλά είναι μια
κατάσταση, μια ορισμένη σχέση μεταξύ ανθρώπινων όντων, ένας τρόπος ανθρώπινης συμπεριφοράς·
το καταστρέφουμε συνάπτοντας άλλες σχέσεις, συμπεριφερόμενοι διαφορετικά.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 72.0pt; text-align: right;">
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Γκουστάβ Λαντάουερ</span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
Τα κράτη που γνώρισε η ανθρώπινη
ιστορία, κοντά στα πολλά κοινά τους χαρακτηριστικά, έχουν και πολλές διαφορές
μεταξύ τους. Απόπειρες κατηγοριοποίησής τους έχουν γίνει πολλές, και παρά τους
κινδύνους γενίκευσης που περιέχουν, έχουν κάποια –ενδεικτική μόνο– χρησιμότητα.
Μία από αυτές τις κατηγοριοποιήσεις, αρκετά ικανοποιητική, παρουσιάζει ο Εζέν
Ενρίκεζ στο έργο του <i>Από την ορδή στο κράτος</i>. Ο Ενρίκεζ διακρίνει έξι
τύπους νεότερων κρατικών μορφωμάτων:</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
1. Τα κράτη
φιλελεύθερης δημοκρατίας</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
2. Τα κράτη
προγραμματικής δημοκρατίας</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
3. Τα δεσποτικά
κράτη</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
4. Τα
στρατοκρατικά κράτη</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
5. Τα
δικτατορικά κράτη</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
6. Τα
ολοκληρωτικά κράτη</div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
Ασχέτως των επί μέρους διαφοροποίησεων
αυτών των κρατικών μορφών, όλα έχουν κοινά χαρακτηριστικά και από το σύνολο των
νεότερων πολιτικών θεωριών και αντιλήψεων, ασφαλώς η Αναρχία είναι αυτή που
έχει εναντιωθεί με τη μεγαλύτερη σφοδρότητα και σαφήνεια απέναντι στην έννοια
του κράτους, όποια μορφή κι αν έχει αυτό. </div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%; text-indent: 36.0pt;">
Παρά τα πολλά
και διαφορετικά ρεύματα που υπάρχουν εντός αυτής της πλούσιας παράδοσης, όλοι
οι αναρχικοί συμφωνούν πως το κράτος είναι καθαυτό κακό. Οι αναρχικοί
αντιλαμβάνονται το κράτος σαν μια νομική σχέση κυριαρχίας μέσω της οποίας μια
ανώτατη αρχή υφίσταται και επιβάλλεται σε μια γεωγραφική επικράτεια. Και εφόσον
απορρίπτουν τον Νόμο και κάθε ετερονομία ως μια θεσμισμένη μορφή καταπίεσης,
απορρίπτουν και το κράτος. Για τους αναρχικούς, η κριτική του Νόμου και η
κριτική ενάντια στο κράτος έχουν κοινή αφετηρία. Κοινωνία και κράτος είναι για
αυτούς εκ διαμέτρου αντίθετες (το κράτος, λέει ο Μπακούνιν, είναι μια αφαίρεση
που καταβροχθίζει τη λαϊκή ζωή, με τον ίδιο τρόπο που είναι αντίθετα η φυσική
κατάσταση του ανθρώπου και η κρατική συγκρότηση. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Παρότι υπάρχει μια μικρή
διαφοροποίηση στους όρους «κράτος» και «κυβέρνηση» όπως τους αντιλαμβάνονται οι
αναρχικοί (άλλωστε οι κυβερνήσεις εντός ενός κράτους αλλάζουν ανά διαστήματα,
άλλες είναι περισσότερο φιλελεύθερες και άλλες περισσότερο δεσποτικές), ωστόσο
πολλές φορές οι δύο όροι χρησιμοποιούνται σχεδόν ταυτόσημα, μιας και η
κυβέρνηση είναι εκείνο το πολιτικό σώμα που λειτουργεί ως όχημα της θεσμισμένης
κρατικής επιβολής. Οι περισσότεροι αναρχικοί μάλλον θα προσυπέγραφαν (δίνοντάς
του ασφαλώς αρνητικό πρόσημο) τον ορισμό του Βέμπερ ότι το κράτος αξιώνει για
λογαριασμό του το μονοπώλιο της χρήσης «νόμιμης» βίας την οποία ασκεί μέσω της
αστυνομίας και του στρατού, για να αποτρέψει εξωτερικούς κινδύνους και
εσωτερικές ταραχές. Ομοίως, θα προσυπέγραφαν την απόφανση του Βέμπερ ότι ως
προς την άσκηση βίας στο εσωτερικό του, κάθε κράτος τείνει προς τη δικτατορία.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Ο εισηγητής του
όρου «αναρχισμός» στη νεότερη πολιτική σκέψη είναι ασφαλώς ο Προυντόν. «Η
κυβέρνηση ανθρώπου από άνθρωπο συνιστά δουλεία, λέει. Όποιος απλώνει επάνω μου
τα χέρια του για να με εξουσιάσει, είναι ένας τύραννος, ένας σφετεριστής, και
τον θεωρώ εχθρό μου»,<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn37" name="_ftnref37" style="mso-footnote-id: ftn37;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[37]</span></span></span></span></a>
γράφει σε μια καταστατική δήλωση ενάντια σε κάθε εξουσία.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ήδη
ο Προυντόν, τόσο όταν πραγματεύεται το ζήτημα της ιδιοκτησίας όσο και το ζήτημα
της εξουσίας (που σαφώς τα συνδέει μεταξύ τους) συνδιαλέγεται με τις θεωρίες
του κοινωνικού συμβολαίου που άλλωστε στην εποχή του βρίσκονταν στην ακμή τους.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn38" name="_ftnref38" style="mso-footnote-id: ftn38;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[38]</span></span></span></span></a> </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Στο βιβλίο του <i>Γενική ιδέα της επανάστασης κατά τον 19<sup>ο</sup>
αιώνα</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ρωτάει ο Προυντόν «Τι είναι το
Κοινωνικό Συμβόλαιο; Μήπως είναι μια συμφωνία ανάμεσα στον πολίτη και την
κυβέρνηση; Όχι, γιατί αυτό θα σήμαινε πως παραμένουμε παγιδευμένοι μέσα στην
ίδια ιδέα. Το κοινωνικό συμβόλαιο είναι μια συμφωνία ανάμεσα σε ανθρώπους από
την οποία πρέπει να ξεπροβάλλει αυτό που ονομάζουμε κοινωνία […] Η έννοια του
συμβολαίου αποκλείει την έννοια της κυβέρνησης. […] Το συμβόλαιο, η
ανταλλακτική συμφωνία, χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι αυξάνει την ανθρώπινη
ελευθερία και ευημερία. Η ανάδειξη οποιασδήποτε εξουσίας από την άλλη μεριά, τη
μειώνει […] Ένα συμβόλαιο είναι επομένως αμφοτεροβαρές. Δεν επιβάλλει στα
συμβαλλόμενα μέρη καμιά άλλη υποχρέωση εκτός από εκείνες που προέρχονται απ’
την προσωπική τους υπόσχεση ή αμοιβαία εξυπηρέτηση. Δεν υπόκειται σε καμιά
εξωτερική εξουσία. Είναι ο μοναδικός νόμος που δεσμεύει τα δύο μέρη και
περιμένει να εκπληρωθεί μόνο με την δική τους υποκίνηση. Αν αυτό είναι το
“συμβόλαιο” με την πιο πλατιά του έννοια κι όπως εφαρμόζεται καθημερινά, πώς
μπορούμε να περιγράψουμε το Κοινωνικό Συμβόλαιο, που υποτίθεται προορίζεται να
ενώσει όλα τα μέλη ενός Κράτους σ’ ένα κοινό συμφέρον; Το Κοινωνικό Συμβόλαιο
είναι η ανώτατη πράξη με την οποία κάθε πολίτης υπόσχεται στην κοινωνία την
αγάπη του, την εξυπνάδα του, την εργασία του, τις υπηρεσίες του, τα προϊόντα
του και τ’ αγαθά του με αντάλλαγμα την αφοσίωση, τις ιδέες, τις εργασίες, τα
προϊόντα, τις υπηρεσίες και τ’ αγαθά των συμπολιτών του. […] Επομένως το
κοινωνικό συμβόλαιο πρέπει να περιλαμβάνει ολόκληρο το σώμα των πωλιτών, τα
συμφέροντά τους και τις σχέσεις τους. Αν έστω και ένας άνθρωπος αποκλειόταν από
το συμβόλαιο, αν παραλείπονταν έστω και ένα πρόβλημα, που οι πολίτες, οι οποίοι
είναι έξυπνοι, εργατικοί κι ευαίσθητοι, καλούνταν να επιλύσουν, το συμβόλαιο θα
ήταν περισσότερο ή λιγότερο μεροληπτικό και αποκλειστικό. Δεν θα μπορούσε
συνεπώς να ονομάζεται κοινωνικό…»<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn39" name="_ftnref39" style="mso-footnote-id: ftn39;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[39]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Στο ίδιο βιβλίο έχει δώσει μια από
τις πιο χαρακτηριστικές περιγραφές του τι σημαίνει το να κυβερνιόνται οι
άνθρωποι μέσω του κράτους: «Με κυβερνούν σημαίνει με επιτηρούν, με εποπτεύουν,
με χαφιεδίζουν, με κατευθύνουν, με νομοθετούν, με ρυθμίζουν, με περιχαρακώνουν,
με διαπαιδαγωγούν, μου κάνουν κατήχηση, με ελέγχουν, με κοστολογούν, με
αποτιμούν, με μετρούν, με διοικούν όντα που δεν έχουν ούτε το δικαίωμα ούτε τη
γνώση ούτε την αρετή για να κάνουν κάτι τέτοιο. Με κυβερνούν σημαίνει με
σημειώνουν, με καταγράφουν, με απογράφουν, με ζυγίζουν, με ταξινομούν, με
φορολογούν, με υποσημειώνουν, με εμποδίζουν, με μετασχηματίζουν, με
αναστηλώνουν, με διορθώνουν. Σημαίνει, με το πρόσχημα της δημόσιας ωφέλειας και
του γενικού συμφέροντος, να με καταχωρούν, να με εξαγοράζουν, να με
εκμεταλλεύονται, να με μονοπωλούν, να με γδύνουν, να με συμπιέζουν, να με
μυστικοποιούν, να με κλέβουν· κι ύστερα, με την παραμικρή αντίσταση από μέρους
μου, με το παραμικρό παράπονο, να με καταδιώκουν, να με προπηλακίζουν, να με
ταλανίζουν, να με κυνηγούν, να με λοιδορούν, να με ανασκολοπίζουν, να με
αφοπλίζουν, να με δένουν χειροπόδαρα, να με χώνουν φυλακή, να με τουφεκίζουν,
να με πυροβολούν, να με δικάζουν, να με καταδικάζουν, να με εκτοπίζουν, να με
θυσιάζουν, να με πουλάν, να με προδίδουν, και σαν αποκορύφωμα, να με εμπαίζουν,
να με χλευάζουν, να με ξεφτιλίζουν, να με ατιμάζουν. Αυτή είναι η εξουσία, αυτή
είναι η δικαιοσύνη της, αυτή είναι η ηθική της!».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn40" name="_ftnref40" style="mso-footnote-id: ftn40;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[40]</span></span></span></span></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
*</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Στον ίδιο τόνο μιλάει κι ο Στίρνερ: «Είμαστε
οι δυο μας, το Κράτος κι εγώ, εχθροί». «Κάθε κράτος είναι τυραννία, είτε ενός
είτε πολλών. Το κράτος έχε πάντα έναν σκοπό: να περιορίσει, να δέσει, να
καθυποτάξει το άτομο στο δημόσιο. Το κράτος αποσκοπεί με τη λογοκρισία του, την
επόπτευσή του, την αστυνομία του, να παρεμποδίσει κάθε ελεύθερη δραστηριότητα
και θεωρεί την καταπίεση αυτή σαν καθήκον του, γιατί του επιβάλλεται από το
ένστικτο της αυτοσυντήρησής του».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn41" name="_ftnref41" style="mso-footnote-id: ftn41;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[41]</span></span></span></span></a> «Το
κράτος απαιτεί να δαμάσει τον απαιτητικό άνθρωπο, θέλει οι απαιτήσεις του να
κατευθύνονται αποκλειστικά και μόνο σ’ αυτό και να εξαντλούνται σε όσα αυτό
προσφέρει. Να ικανοποιήσει την προσωπική επιθυμία ενός ανθρώπου, ούτε καν του
περνάει από το μυαλό. Το κράτος ενδιαφερόμενο μόνο για τον εαυτό του (και δεν
γίνεται διαφορετικά) αδιαφορεί για τις δικές μου ανάγκες. Το μόνο που το
απασχολεί είναι πώς θα απαλλαγεί από εμένα, πώς θα με κάνει άλλον, δηλαδή καλό
πολίτη.»<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn42" name="_ftnref42" style="mso-footnote-id: ftn42;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[42]</span></span></span></span></a> Και συνεχίζει
εντοπίζοντας το θεμέλιο της ύπαρξης κάθε σύγχρονου κράτους, αλλά και τον μοχλό
εξάλειψής του: «Οι εργάτες έχουν την πιο τεράστια δύναμη στα χέρια τους, και αν
καταφέρουν κάποτε να την συνειδητοποιήσουν και να τη χρησιμοποιήσουν, τίποτε
δεν θα τους αντισταθεί: αρκεί μόνο να σταματήσουν τη δουλειά να θεωρήσουν τα
προϊόντα της εργασίας τους δικά τους και να τα χαρούν. Αυτό είναι το νόημα των
εργατικών αναταραχών που εκδηλώνονται εδώ κι εκεί. Το κράτος στηρίζεται <i>στη
δουλεία της εργασίας. Αν ελευθερωθεί η εργασία το κράτος θα χαθεί</i>».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn43" name="_ftnref43" style="mso-footnote-id: ftn43;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[43]</span></span></span></span></a> </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Άλλωστε κι ο Στίρνερ, παρά τον απόλυτο εγωτισμό και ατομικισμό του, όταν
προσπαθεί να προσδιορίσει αν θα μπορούσε να υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος –πέραν
της κρατικής οργάνωσης– ελεύθερης συνύπαρξης, κάνει λόγο για την ελεύθερη <i>ένωση</i>
των εγωιστών. «Έχει μεγάλη διαφορά, υποστηρίζει, αν αυτό που καταπιέζεται από
μια κοινωνία είναι η ελευθερία μου ή η μοναδικότητά μου. Αν συμβαίνει μόνο το
πρώτο, τότε πρόκειται για συναλλαγή, συμφωνία ή συνεταιρισμό. Αν αντιθέτως,
αυτό που απειλείται καίρια είναι η μοναδικότητά μου, έχω να κάνω με μια εξουσία
καθαυτή, με μια αρχή πάνω από μένα. […] Ο συνεταιρισμός θα προσφέρει οπωσδήποτε
μεγαλύτερα περιθώρια ελευθερίας και μπορεί –εφόσον μ’ αυτόν απαλλάσσεται απ’
όλες τις πιέσεις που χαρακτηρίζουν τη ζωή στο κράτος και την κοινωνία– να
θεωρηθεί σαν “νέα ελευθερία”, αλλά και πάλι θα εξακολουθεί να υπάρχει αρκετή
έλλειψη ελευθερίας και ανεξαρτησίας».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn44" name="_ftnref44" style="mso-footnote-id: ftn44;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[44]</span></span></span></span></a><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
*</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Ο Μπακούνιν
αμφισβητεί κι αυτός με τη<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>σειρά του την
άποψη που θέλει το κράτος «ενσάρκωση του γενικού συμφέροντος». Οι νομομαθείς
που υποστηρίζουν ότι <span style="mso-bidi-font-family: "Estrangelo Edessa";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>«το κράτος είναι δημόσια υπόθεση:
αντιπροσωπεύει τη συλλογική ευημερία και τα δικαιώματα όλων, σε αντίθεση προς
τη διαλυτική δράση των εγωιστικών συμφερόντων και παθών του ατόμου, καθώς και
ότι είναι η πραγματοποίηση της δικαιοσύνης, της ηθικότητας και της αρετής πάνω
στη γη» κατά τον Μπακούνιν δεν εκφράζουν τίποτα άλλο παρά μια θεολογία του
κράτους. Ο ίδιος θεωρεί ότι το κράτος είναι «ο βωμός της πολιτικής θεολογίας
πάνω στον οποίο θυσιάζεται πάντα η φυσική κοινωνία· είναι μια καθολικότητα που
καταβροχθίζει, που διατηρείται στη ζωή με ανθρωποθυσίες, όπως κάνει και η
Εκκλησία. Το κράτος είναι ο νεότερος αδελφός της Εκκλησίας», και όχι αυτό που
παρουσιάζουν οι εξυμνητές του, ότι δηλαδή είναι η θυσία της φυσικής ελευθερίας
και των συμφερόντων του καθένα –τόσο των ατόμων όσο και των συγκριτικά μικρών
συλλογικών μονάδων, ενώσεων, κοινοτήτων και επαρχιών– στα συμφέροντα και στην
ελευθερία όλων, στην ευημερία του μεγάλου συνόλου».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn45" name="_ftnref45" style="mso-footnote-id: ftn45;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[45]</span></span></span></span></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="mso-bidi-font-family: "Estrangelo Edessa";">Ο Μπακούνιν
επικρίνει επίσης ρητά τη θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου: «<span style="mso-bidi-font-style: italic;">Το κράτος δεν μπορεί να υπάρξει δίχως ένα
προνομιούχο σώμα</span>. Και, όντως, τι βλέπουμε σ’ όλο το μήκος της ιστορίας;
Το κράτος ήταν πάντα η κληρονομιά κάποιας προνομιούχας τάξης: της ιερατικής
τάξης, των ευγενών, της αστικής τάξης –και, τελικά, όταν όλες οι άλλες τάξεις
εξαντλήθηκαν, εμφανίζεται στη σκηνή η τάξη της γραφειοκρατίας και τότε το
κράτος πέφτει, ή ανέρχεται, αν προτιμάτε, στη θέση μιας μηχανής. Για τη σωτηρία
όμως του κράτους είναι απόλυτα αναγκαίο να υπάρχει κάποια προνομιούχα τάξη που
να ενδιαφέρεται για τη διατήρηση της ύπαρξής του. […] Το κράτος δεν είναι άμεσο
προϊόν της φύσης· δεν προηγείται, όπως κάνει η κοινωνία, της αφύπνισης της
σκέψης στον άνθρωπο. Σύμφωνα με τους φιλελεύθερους πολιτικούς συγγραφείς, το
πρώτο κράτος δημιουργήθηκε από την ελεύθερη και συνειδητή θέληση του ανθρώπου·
σύμφωνα με τους απολυταρχικούς, το κράτος είναι θεϊκό δημιούργημα. Και στις δύο
περιπτώσεις κυριαρχεί πάνω στην κοινωνία και τείνει να την απορροφήσει.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: "Estrangelo Edessa";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Στη δεύτερη περίπτωση [της απολυταρχικής θεωρίας] η
απορρόφηση αυτή είναι αυτονόητη: ένας θεϊκός θεσμός οφείλει αναγκαστικά να
καταβροχθίσει όλες τις φυσικές οργανώσεις. Το πιο περίεργο στην περίπτωση αυτή
είναι ότι η ατομικιστική σχολή, με τη θεωρία της του ελεύθερου συμβολαίου,
καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα. Και, πράγματι, η σχολή αυτή αρχίζει αρνούμενη
την ίδια την ύπαρξη μιας φυσικής κοινωνίας προγενέστερης του συμβολαίου –στο
βαθμό που μια τέτοια κοινωνία προϋποθέτει την ύπαρξη φυσικών σχέσεων μεταξύ
ατόμων, και κατά συνέπεια <i style="mso-bidi-font-style: normal;">έναν αμοιβαίο
περιορισμό των ελευθεριών τους</i>, ο οποίος είναι αντίθετος προς την απόλυτη
ελευθερία που υπήρχε, σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, πριν από τη σύναψη του
συμβολαίου και ο οποίος δεν θα ήταν, περισσότερο παρά αυτό το ίδιο το συμβόλαιο
και θα υπήρχε ως φυσικό γεγονός προγενέστερο του ελεύθερου συμβολαίου. Σύμφωνα
με τη θεωρία αυτή, η ανθρώπινη κοινωνία άρχισε μόνο με τη σύναψη του
συμβολαίου. Τότε όμως τι είναι η κοινωνία; Είναι η καθαρή και λογική
πραγματοποίηση του συμβολαίου, με όλες τις εμπεριεχόμενες σ’ αυτό τάσεις και
νομοθετικές και πρακτικές συνέπειες –είναι το κράτος».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn46" name="_ftnref46" style="mso-footnote-id: ftn46;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[46]</span></span></span></span></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="mso-bidi-font-family: "Estrangelo Edessa";">Η κριτική του
ρώσου αναρχικού γίνεται ακόμα πιο συγκεκριμένη και στρέφεται κατά του Ζαν Ζακ
Ρουσώ, στον οποίο ο Μπακούνιν χρεώνει ότι ήταν μεγάλο λάθος «</span>εκ μέρους
του Ζαν Ζακ Ρουσσώ να υποθέσει ότι η πρωτόγονη κοινωνία εδραιώθηκε από ένα
ελεύθερο συμβόλαιο μεταξύ αγρίων. Ο Ρουσσώ όμως δεν ήταν ο μόνος που υποστήριξε
τέτοιες απόψεις. Η πλειονότητα των νομομαθών και των σύγχρονων συγγραφέων, είτε
της καντιανής σχολής είτε άλλων ατομικιστικών και φιλελεύθερων σχολών, που δεν δέχονται
τη θεολογική ιδέα της κοινωνίας της θεμελιωμένης στο θεϊκό δίκαιο, ούτε εκείνη
της εγελιανής σχολής –της κοινωνίας ως της περισσότερο ή λιγότερο μυστικής
πραγματοποίησης της αντικειμενικής ηθικότητας–, ούτε την πρωτόγονη ζωική
κοινωνία της ανιμαλιστικής σχολής, παίρνουν <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">nolens</span><span lang="EN-US"> </span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">volens</span><span lang="EN-US"> </span></i>[θέλοντας και μη]<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i>ως αφετηρία τους, λόγω έλλειψης άλλου
θεμελίου, το <i style="mso-bidi-font-style: normal;">σιωπηρό συμβόλαιο</i>.</div>
<div class="MsoBodyTextIndent">
Ένα σιωπηρό συμβόλαιο! Δηλαδή, ένα άνευ λέξεων και,
συνεπώς, άνευ σκέψεων και θέλησης συμβόλαιο: ανοησία που σε βγάζει απ’ τα ρούχα
σου! Ένα παράλογο αποκύημα της φαντασίας, κι ακόμη περισσότερο, αχρείο αποκύημα
της φαντασίας! Μια ανάξια λόγου φάρσα! Διότι δέχεται ότι, ενώ εγώ ήμουν σε μια
κατάσταση που δεν ήμουν ικανός να θέλω, να σκέπτομαι, να μιλώ, υποχρέωσα τον
εαυτό μου και όλους τους απογόνους μου –μόνο δυνάμει του ότι άφησα τον εαυτό
μου να γίνει θύμα δίχως να εγείρω καμιά διαμαρτυρία– να υποστούν αιώνια
δουλεία. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></b>Από τη σκοπιά του συστήματος που
εξετάζουμε τώρα, η διάκριση μεταξύ καλού και κακού δεν υπάρχει πριν από τη
σύναψη του κοινωνικού συμβολαίου. Εκείνη την εποχή, κάθε άτομο παρέμενε
απομονωμένο στην ελευθερία του ή στο απόλυτο δίκαιό του, δίχως να δίνει προσοχή
στην ελευθερία των άλλων εκτός από εκείνες τις περιπτώσεις όπου μια τέτοια
προσοχή επιβαλλόταν από την αδυναμία του ή τη σχετική δύναμή του –μ’ άλλα
λόγια, από την ίδια του τη σύνεση και το συμφέρον. Εκείνη την εποχή ο εγωισμός,
σύμφωνα με την ίδια θεωρία, ήταν ο υπέρτατος νόμος, το μόνο υφιστάμενο δίκαιο.
Το καλό καθοριζόταν από την επιτυχία, το κακό μόνον από την αποτυχία, και η
δικαιοσύνη ήταν απλώς ο καθαγιασμός του τετελεσμένου γεγονότος, όσο φρικτό,
σκληρό ή ανόσιο κι αν ήταν αυτό –όπως στην κυριαρχία της πολιτικής ηθικότητας
που επικρατεί σήμερα στην Ευρώπη.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Η διάκριση μεταξύ καλού και κακού,
σύμφωνα με το σύστημα αυτό, άρχισε μόνο με τη σύναψη του κοινωνικού συμβολαίου.
Καθετί που αναγνωρίστηκε ως συνιστών το γενικό συμφέρον, ανακηρύχτηκε καλό, και
καθετί αντίθετο προς αυτό, κακό. Μέλη της κοινωνίας που ήλθαν σ’ αυτή τη
συμφωνία, καθώς έγιναν πολίτες, δέσμευσαν τον εαυτό τους με επίσημες
υποχρεώσεις, δεχόμενοι, ως εκ τούτου, να υπαγάγουν τα ιδιωτικά συμφέροντά τους
στο κοινό καλό, στο αδιαχώριστο συμφέρον όλων. Χώρισαν επίσης τα ατομικά
δικαιώματά τους από τα δημόσια δικαιώματα, των οποίων ο μόνος εκπρόσωπος –το
Κράτος– εφοδιάστηκε με τη δύναμη να καταστέλλει όλες τις εξεγέρσεις του
ατομικού εγωισμού, έχοντας, πάντως, το καθήκον να προστατεύει το καθένα μέλος
του στην άσκηση των δικαιωμάτων του, στο βαθμό που αυτά δεν αντέβαιναν στα
γενικά δικαιώματα της κοινότητας».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn47" name="_ftnref47" style="mso-footnote-id: ftn47;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[47]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Για τον Μπακούνιν η έννοια «γενικό
συμφέρον» μιας κοινωνίας (το οποίο γενικό συμφέρον αντιπροσωπεύεται από ένα
κράτος) είναι ένα αποκύημα της φαντασίας, μια νοητική αφαίρεση, ένα ψεύδος·
κατ’ αντιστοιχία με την αφαίρεση θεός, η οποία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του
κλήρου, η αφαίρεση κράτος, εξυπηρετεί –στην παρούσα ιστορική φάση– τα
συμφέροντα της αστικής τάξης. Η δυναμική του κράτους και του καπιταλισμού είναι
ταυτόσημα, επιμένει ο Μπακούνιν: «<span style="mso-bidi-font-family: "Estrangelo Edessa";">Και
όπως η καπιταλιστική παραγωγή και η τραπεζιτική κερδοσκοπία, που μακροπρόθεσμα
καταπίνει αυτή την παραγωγή, οφείλουν, κάτω από την απειλή της χρεωκοπίας, να
διευρύνονται ακατάπαυστα σε βάρος των μικρών χρηματοοικονομικών και παραγωγικών
επιχειρήσεων τις οποίες απορροφούν, οφείλουν να γίνουν οικουμενικές, μονοπωλιακές
επιχειρήσεις απλωμένες σε όλο τον κόσμο –έτσι κι αυτό το σύγχρονο και αναγκαία
στρατιωτικό κράτος οδηγείται από μια ασταμάτητη ορμή να γίνει οικουμενικό
κράτος. Ένα οικουμενικό κράτος, το οποίο φυσικά ποτέ δεν μπορεί να
πραγματοποιηθεί, μπορεί, ωστόσο, να υπάρχει μόνο σε ενικό αριθμό, διότι η
ύπαρξη δύο τέτοιων κρατών το ένα πλάι στο άλλο είναι στην κυριολεξία αδύνατη</span>».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn48" name="_ftnref48" style="mso-footnote-id: ftn48;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[48]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Παρότι αναγνωρίζει ότι υπάρχουν
«δημοκρατικά» και δεσποτικά κράτη, δεν αφήνει σε καμία περίπτωση περιθώρια
αυταπατών για τον ρόλο που αυτά εν τέλει παίζουν. Κανένα κράτος, κατ’αυτόν, δεν
μπορεί να ικανοποιήσει τις βλέψεις και τα συμφέροντα του λαού: «<span style="mso-bidi-font-family: "Estrangelo Edessa";">Κανένα κράτος, όσο δημοκρατική
μορφή κι αν έχει –ούτε καν η πιο κόκκινη <i style="mso-bidi-font-style: normal;">πολιτική
</i>δημοκρατία, που είναι λαϊκή δημοκρατία με την ίδια έννοια με την οποία αυτό
το ψεύδος είναι γνωστό με το όνομα της λαϊκής αντιπροσώπευσης– δεν μπορεί να
δώσει στον λαό αυτό που χρειάζεται, δηλαδή την ελεύθερη οργάνωση των
συμφερόντων του, από κάτω προς τα πάνω, με καμιά παρέμβαση, κηδεμονία ή βία εκ
των άνω, επειδή κάθε κράτος, ακόμη και το πιο δημοκρατικό –ακόμη και το δήθεν
λαϊκό κράτος που συνέλαβε ο κ. Μαρξ– είναι, στην ουσία τους, μόνο μηχανές που
κυβερνούν τις μάζες εκ των άνω, μέσω μιας έξυπνης και συνεπώς προνομιούχας
μειονότητας, που δήθεν γνωρίζει τα γνήσια συμφέροντα του λαού καλύτερα από τον
ίδιο</span>».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn49" name="_ftnref49" style="mso-footnote-id: ftn49;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[49]</span></span></span></span></a> Ο λαός, λέει δηκτικά αλλά
και προφητικά ο Μπακούνιν, μιας και την εποχή που γράφει δεν υπάρχει ακόμα το
Σοβιετικό παράδειγμα, δεν θα νιώσει καλύτερα αν το μπαστούνι με το οποίο τον
ξυλοφορτώνουν ονομαστεί «Μπαστούνι του Λαού».</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Στην συνολική αποτίμηση του κράτους,
ο Μπακούνιν δεν αφήνει κανένα περιθώριο για αυταπάτες ούτε ως προς τις σχέσεις
των κρατών με τους πολίτες και τους υπηκόους τους, ούτε και για τις μεταξύ τους
σχέσεις: «Ο υπέρτατος νόμος του κράτους είναι η αυτοδιατήρηση με κάθε τίμημα.
Και επειδή όλα τα κράτη, ήδη από τότε που εμφανίστηκαν στη γη, καταδικάστηκαν
σε αιώνια πάλη –μια πάλη ενάντια στους ίδιους τους πληθυσμούς τους, τους
οποίους καταπιέζουν και καταστρέφουν, μια πάλη ενάντια σε όλα τα ξένα κράτη, το
καθένα από τα οποία μπορεί να είναι δυνατό μόνον όταν τα άλλα είναι αδύναμα–,
και επειδή τα κράτη δεν μπορούν, σ’ αυτή την πάλη, να κρατήσουν αυτό που έχουν
παρά μόνον αν προσπαθούν συνεχώς να αυξήσουν τη δύναμή τους ενάντια στους ίδιους
τους υπηκόους τους, όπως και ενάντια στα γειτονικά κράτη – το συμπέρασμα είναι
ότι ο υπέρτατος νόμος του κράτους είναι η αύξηση της δύναμής του σε βάρος της
εσωτερικής ελευθερίας και της εξωτερικής δικαιοσύνης».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn50" name="_ftnref50" style="mso-footnote-id: ftn50;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[50]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ των κρατών
στην Ευρώπη, ο Μπακούνιν επέδειξε και μια ακόμα αξιοσημείωτη διορατικότητα, που
αξίζει να την αναφέρουμε έστω και παρενθετικά. Είναι ίσως ελάχιστα γνωστό ότι η
ιδέα μιας Ενωμένης Ευρώπης είναι ιδέα που πρωτοδιατυπώθηκε μάλλον από τον
Μπακούνιν (με περιεχόμενο όμως εντελώς διαφορετικό από αυτό που εν τέλει πήρε),
ο οποίος είχε διαβλέψει τον κίνδυνο των παγκοσμίων πολέμων που αιματοκύλησαν
τους λαούς τον 20<sup>ο</sup> αιώνα. Σε ένα συνέδριο που συγκάλεσε στη Γενεύη ο
Συνασπιμός για την Ειρήνη και την Ελευθερία, με τη συμμετοχή σημαντικών
προσωπικοτήτων, όπως ο Γκαριμπάλντι, ο Βίκτορ Ουγκώ, ο Τζων Στιούαρτ Μιλλ κ.ά,
ο Μπακούνιν μίλησε στο εκεί ακροατήριο, με τρόπο σχεδόν προφητικό για την
εικόνα της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα παιχνίδια οικονομικής ισχύος εντός
της: «για να θριαμβεύσει η ελευθερία, η δικαιοσύνη και η ειρήνη στις διεθνείς
σχέσεις στην Ευρώπη και για να αποτραπεί ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των διαφόρων
λαών που συνθέτουν την ευρωπαϊκή οικογένεια, ένας δρόμος μόνο μένει ανοιχτός:
να συσταθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης […] Η διαμόρφωση αυτών των
Πολιτειών της Ευρώπης δεν θα επιτευχθεί ποτέ μεταξύ των κρατών, όπως αυτά
συνίστανται επί του παρόντος, εξαιτίας της τερατώδους ανισότητας που υπάρχει
μεταξύ των διαφόρων δυνάμεών τους».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn51" name="_ftnref51" style="mso-footnote-id: ftn51;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[51]</span></span></span></span></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
*<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="line-height: 150%;">
Από τους κλασικούς αναρχικούς,
σαφώς ο Κροπότκιν είναι αυτός με τον περισσότερο επεξεργασμένο θεωρητικό λόγο.
Σ’ αυτό συνέβαλε σίγουρα και η εξαιρετική επιστημονική του κατάρτιση (ως
γνωστόν, υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους γεωγράφους όλων των εποχών), οι τεράστιες
γνώσεις που είχε σε πολλούς τομείς, αλλά ίσως και μια ιδιοσυγκρασιακή
παράμετρος, που δεν τον καθιστούσε επιρρεπή –όπως συνέβαινε με τον Μπακούνιν–
στο να παρατά βαριεστημένα τα γραπτά του για να οργανώσει κάποια εξέγερση, αλλά
αντιθέτως να θεωρεί το γράψιμο μια «διαφωτιστικού» τύπου εργασία, απαραίτητη
για την υπόθεση της ανθρώπινης απελευθέρωσης. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Συνεπώς, οι αναλύσεις του σχετικά με
το ζήτημα του κράτους παρουσιάζονται περισσότερο επεξεργασμένες από αυτές άλλων
αναρχικών. Καταρχάς, κάνει μια λεπτή διάκριση, που άλλοι ίσως θεωρούν περιττή,
μεταξύ <i>κράτους</i> και <i>κυβέρνησης</i> (παρόλο που, ασφαλώς, θεωρεί
αναγκαία την κατάργηση και των δύο). Κυβερνήσεις υπήρξαν και σε προκρατικούς
σχηματισμούς, ωστόσο η ανάδυση του κράτους προσέδωσε στην εξουσία και την κυβέρνηση
συγκεντρωτικά και καταπιεστικά χαρακτηριστικά πρωτόγνωρα για τα μέχρι τότε
δεδομένα.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Το σύγχρονο κράτος κατά τον
Κροπότκιν (που στην Ευρώπη παίρνει σταδιακά τη μορφή που ξέρουμε από τον 16<sup>ο</sup>
αιώνα και μετά), προέκυψε από μια τριπλή συμμαχία των γαιοκτημόνων, των
δικαστών και των κληρικών που ασκούσαν την εξουσία τους επί της κοινωνίας. Σ’
αυτήν την τριπλή συμμαχία αργότερα προστέθηκαν κι οι καπιταλιστές (παίζοντας με
τον καιρό όλο και σημαντικότερο ρόλο).</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Η αντίληψη του Κροπότκιν για το
κράτος όπως αυτή αναπτύσσεται στα δύο βιβλία του στα οποία κυρίως ασχολείται με
αυτό το ζήτημα, την <i>Αλληλοβοήθεια</i> και <i>Το κράτος και ο ιστορικός του
ρόλος</i>, βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τη χομπσιανή και τη ρουσωική σκέψη.
Κρίσιμο ρόλο στην αντίθεση αυτή παίζει το γεγονός ότι η σκέψη του διαμορφώνεται
μέσω ενός συνεχούς διαλόγου ρήξεων και συναινέσεων, με τη δαρβινική σκέψη, που
έχει ως αποτέλεσμα να μην κάνει ο Κροπότκιν διάκριση μεταξύ φύσης και
κοινωνίας. Σε μια υποσημείωσή του στην <i>Αλληλοβοήθεια</i>, σχολιάζει: «Το πιο
παράξενο ήταν όταν διάβασα στο άρθρο του Χάξλεϋ που προανέφερα την ακόλουθη
παράφραση της πασίγνωστης ρήσης του Ρουσώ: “Οι πρώτοι που υποκατέστησαν το
καθεστώς του γενικού πολέμου με την ειρήνη, όποιο κι αν ήταν το κίνητρό τους,
δημιούργησαν και την κοινωνία”. Την κοινωνία <i>δεν</i> την δημιούργησε ο
άνθρωπος. Η κοινωνία είναι αρχαιότερη του ανθρώπου».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn52" name="_ftnref52" style="mso-footnote-id: ftn52;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[52]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο θεωρητικός οπλισμός του Κροπότκιν
τού δίνει τη δυνατότητα να διαπιστώνει ότι το κράτος δεν είναι ένας θεσμός που
πρέπει να θεωρούμε αυτονόητο. Το κράτος είναι αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης
ιστορικής διαδικασίας κοινωνικών συγκρούσεων, με ιστορικότητα και γεναλογία.
Από τον 10<sup>ο</sup> έως τον 15<sup>ο</sup> αιώνα «ο τρόπος ζωής και σκέψης
της εποχής επέτασσε τη δημιουργία συνασπισμών ανάμεσα σε μικρές περιοχές, καθώς
και ανάμεσα σε ανθρώπους με κοινά συμφέροντα, και ανάμεσα σε πόλεις και ενώσεις
πόλεων. Για αυτό τα πρώτα πεντακόσια χρόνιας της δεύτερης χιλιετίας που
διανύουμε μπορούν να θεωρηθούν ως η προσπάθεια θεμελίωσης της αλληλοβοήθειας
και της αλληλοϋποστήριξης σε μεγάλη κλίμακα, με βάση τις αρχές της δημιουργίας
ενώσεων και της συνεργασίας όπως τις βλέπουμε σε όλες τις εκφάνσεις του
ανθρώπινου βίου. Αυτή η προσπάθεια στέφθηκε σε μεγάλο βαθμό με επιτυχία. Ένωσε
ανθρώπους προηγουμένως διχασμένους, εξασφάλισε την ελευθερία και δεκαπλασίασε
τις δυνάμεις τους. Μας ικανοποιεί το να διαπιστώνουμε ότι, σε μια εποχή που
πολλοί παράγοντες όξυναν τον ατομικισμό και υπήρχαν αμέτρητες αφορμές για
διχόνοια και φθόνο, πόλεις διασκορπισμένες σε μια μεγάλη ήπειρο είχαν τόσα
πολλά κοινά και διάθεση να συνασπισθούν για να πετύχουν τους κοινούς στόχους
τους. Μακροπρόθεσμα υπέκυπταν σε ισχυρούς εχθρούς, οι ίδιες διέπραξαν μοιραία
λάθη διότι δεν είχαν εφαρμόσει ευρέως την αρχή της αλληλοβοήθειας· αλλά δεν
χάθηκαν εξαιτίας του μεταξύ τους φθόνου, και τα λάθη τους δεν οφείλονται σε
έλλειψη διάθεσης συνεργασίας».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn53" name="_ftnref53" style="mso-footnote-id: ftn53;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[53]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Απέναντι σε αυτήν την κοινωνική τάση
όμως αναπτυσσόταν και μια αντίθετη δύναμη συγκέντρωσης και συνεχούς ενδυνάμωσης
της κρατικής εξουσίας και ισχύος. Η σύγκρουση αυτή ανάμεσα στους μεσαιωνικούς
δήμους από την μία και σε μια κεντρική/κρατική εξουσία από την άλλη, σύγκρουση
που κατά τον Κροπότκιν εκτυλίχθηκε σε μάκρος πέντε αιώνων, καθόρισε την μορφή
πολιτικής οργάνωσης που επικράτησε τελικά στην Ευρώπη, με την «τετραπλή
συμμαχία» γαιοκτημόνων, δικαστών, κληρικών και καπιταλιστών, να κερδίζουν την
τελική νίκη. «Το κράτος είναι ένα ιστορικό μόρφωμα», λέει ο Κροπότκιν, «που
αργά και σταδιακά, σε ορισμένες εποχές της ζωής και της ιστορίας όλων των λαών,
αντικαθιστά τις ελεύθερες ομοσπονδίες φυλών, κοινοτήτων, φυλετικών ομάδων,
χωριών και παραγωγικών συντεχνιών και δίνει στις μειονότητες τρομερή υποστήριξη
για να υποδουλώσουν τις μάζες […] Σε ολόκληρη την ιστορία του πολιτισμού μας,
στέκουν η μία απέναντι στην άλλη δύο παραδόσεις, δύο τάσεις: η ρωμαϊκή παράδοση
και η εθνική παράδοση· η αυτοκρατορική και η ομοσπονδιακή· η εξουσιαστική και η
αντιεξουσιαστική/ελευθεριακή».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn54" name="_ftnref54" style="mso-footnote-id: ftn54;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[54]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο ρόλος που κλήθηκε να παίξει το
αναδυόμενο κράτος του 16<sup>ου</sup> και 17<sup>ου</sup> αιώνα σε σχέση με τα
αστικά κέντρα ήταν «να καταργήσει την ανεξαρτησία των πόλεων, να λεηλατήσει τις
πλούσιες συντεχνίες των εμπόρων και των τεχνιτών, να συγκεντρώσει στα χέρια του
το εξαγωγικό εμπόριο και να το διαλύσει, να ελέγχει τις συντεχνίες, να ρυθμίζει
το εσωτερικό εμπόριο μέχρι και την τελευταία του λεπτομέρεια, να διοικεί τις
μανιφακτούρες μ’ ένα σωρό κρατικούς αξιωματούχους –κι έτσι να δολοφονήσει τη
βιοτεχνία και τις τέχνες– να υποτάξει τις τοπικές πολιτοφυλακές και τους
δήμους, να συντρίψει με φόρους τους αδύναμους ώστε να ωφεληθούν οι ισχυροί και
να ερημώσει εξαιτίας των πολέμων τη χώρα. Η ίδια τακτική εφαρμόστηκε και στους
αγρότες. Μόλις το κράτος ένιωσε αρκετά ισχυρό, δεν άντεξε να κρατιέται άλλο,
επιτέθηκε καταστρέφοντας την κοινότητα του χωριού, συντρίβοντας τους αγρότες,
λεηλατώντας την κοινόχρηστη γη».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn55" name="_ftnref55" style="mso-footnote-id: ftn55;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[55]</span></span></span></span></a> </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ο Κροπότκιν στο σημείο αυτό
επιτίθεται και στους ιστορικούς και οικονομολόγους που υποστηρίζουν ότι αυτό
ήταν μια ιστορική αναγκαιότητα υπαγορευμένη από τους «φυσικούς νόμους της
οικονομίας», γιατί ο τρόπος με τον οποίο ζούσαν οι κοινότητες είχε ξεπεραστεί,
το ίδιο και ο τρόπος κατοχής της γης, ο οποίος έκανε κακό στη γεωργία. «Ποτέ
άλλοτε δεν σερβιρίστηκε τόσο άθλιο ψέμα με επιστημονική επικάλυψη. Εσκεμμένο
ψέμα. Γιατί η ιστορία μάς προσφέρει πολλά ντοκουμέντα που αποδεικνύουν, σε
όσους θέλουν να μάθουν, πως το κράτος πρώτα αφαίρεσε από τις κοινότητες των
χωριών όλες τις εξουσίες τους, τις απογύμνωσε από τους νόμους και τους δικαστές
τους. Αμέσως μετά η γη της κοινότητας κλάπηκε από τους πλούσιους ή κατασχέθηκε
από το κράτος».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn56" name="_ftnref56" style="mso-footnote-id: ftn56;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[56]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Συνεπώς, δεν πρέπει να τρέφουμε
καμία αυταπάτη ως προς τον ιστορικό ρόλο του κράτους. Το κράτος συγκροτείται
από άρχουσες μειοψηφίες προκειμένου να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά τους. Για
αυτό και θα ήταν ολέθριο σφάλμα να θεωρήσει κανείς, λέει ο Κροπότκιν, ότι «η
ανάληψη της κρατικής εξουσίας από τον λαό, αρκεί για να ολοκληρωθεί η κοινωνική
επανάσταση!». Θα ήταν λάθος να πιστέψουμε πως «η παλιά μηχανή, η παλιά
οργάνωση, αυτό που αναπτύχθηκε σιγά σιγά, στο πέρασμα της Ιστορίας, για να
συντρίψει τις ελευθερίες, να συντρίψει το άτομο, να θεσμοθετήσει την καταπίεση,
να φτιάξει μονοπώλιο, να παραπλανήσει, να συνηθίσει τα μυαλά να είναι υποτελή
της, θα μπορούσε να γίνει το μέσο, το πλαίσιο για να φτιαχτεί ένας καινούργιος
τρόπος ζωής, να θεμελιωθούν η ελευθερία και η οικονομική ισότητα, να διαλυθούν
τα μονοπώλια, να αφυπνιστεί η κοινωνία και να διασφαλιστεί ένα μέλλον με
ελευθερία και ισότητα».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn57" name="_ftnref57" style="mso-footnote-id: ftn57;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[57]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Όπως θέλει, υποστηρίζει ο Κροπότκιν,
να δώσει μια ουσιαστική προοπτική στον σοσιαλισμό, θα πρέπει να προσπαθήσει
ώστε να επανοικοδομηθεί ολόκληρη η κοινωνία εκ βάθρων. Πρέπει να αναμορφωθούν
όλες οι κοινωνικές σχέσεις, πρέπει να αφυπνιστεί το δημιουργικό και οργανωτικό
πνεύμα των ανθρώπων. Αυτό το τιτάνιο έργο δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να
γίνει από το κράτος με την εκ φύσεως πυραμιδοειδή οργάνωσή του. Ο
ανασχηματισμός της κοινωνίας με διατάγματα και εκλογικές πλειοψηφίες είναι κάτι
γελοίο, λέει ο Κροπότκιν.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Οπότε καταλήγει: «Είτε θα υπάρχει
πάντα το κράτος και θα συντρίβει κάθε ατομική και τοπική ζωή, καταλαμβάνοντας
όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, κουβαλώντας μαζί του πολέμους,
μάχες για την εξουσία, πραξικοπήματα τα οποία αντικαθιστούν τον έναν τύραννο
από άλλον, είτε καταστρέφονται τα κράτη και ξεκινά μια καινούργια ζωή, με
χιλιάδες πάλι κέντρα, η οποία θα στηρίζεται στις ζωντανές ιδέες και
πρωτοβουλίες των ατόμων και των ομάδων για τη δημιουργία των οποίων συμφώνησαν
τα άτομα απολύτως ελεύθερα. Η επιλογή είναι δική σας!».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn58" name="_ftnref58" style="mso-footnote-id: ftn58;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[58]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<h1>
4. Παρέκβαση: Η περίπτωση Νίτσε</h1>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Μολονότι θα ήταν
καταχρηστικό και ερμηνευτικά παρακινδυνευμένο να κατατάξουμε τον Νίτσε στους
αναρχικούς στοχαστές, με τους οποίους τον χωρίζουν πολλά και δεν θα το ήθελε
επ’ ουδενί κι ο ίδιος, ολόκληρη η φιλοσοφία του επειδή ακριβώς μπορεί να ιδωθεί
σαν μια φιλοσοφία απελευθέρωσης του ανθρώπου από κάθε είδους δεσμά, συναντιέται
σε ορισμένα καίρια σημεία με την αναρχική σκέψη, πράγμα που δικαιολογεί και την
τεράστια εκτίμηση που έτρεφαν για αυτόν αναρχικοί, όπως επί παραδείγματι η Έμμα
Γκόλντμαν. Δεν πιστεύω, φερ’ειπείν, ότι οποιοσδήποτε θεωρητικός της αναρχίας θα
αρνούνταν να προσυπογράψει την ρήση του Νίτσε ότι «το να είναι κανείς νομοθέτης
αποτελεί μια εξιδανικευμένη μορφή τυραννίας» ή την κραυγή του «κάτω όλα τα
κόμματα!».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn59" name="_ftnref59" style="mso-footnote-id: ftn59;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[59]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι
στον Νίτσε οφείλουμε μια από τις καταιγιστικότερες κριτικής της κρατικής
εκπαίδευσης ως θεσμού αποφασιστικής σημασίας στην αναπαραγωγή της κυρίαρχης
ιδεολογίας, όταν για παράδειγμα λέει: «Οι κυβερνήσεις των μεγάλων κρατών έχουν
στα χέρια τους δύο μέσα για να κρατούν τον λαό σε εξάρτηση, για να τον κάνουν
να φοβάται και να υπακούει: ένα μέσο πιο χονδροειδές, τον στρατό, και ένα πιο
εκλεπτυσμένο, το σχολείο»<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn60" name="_ftnref60" style="mso-footnote-id: ftn60;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[60]</span></span></span></span></a>· η
κριτική αυτή ταυτίζεται και διέπεται επί της ουσίας από το ίδιο πνεύμα με την
κριτική που ασκούν όλοι οι ελευθεριακοί στοχαστές ενάντια στην αυταρχική κρατική
εκπαίδευση. Ο Νίτσε αμφισβητεί με σφοδρότητα το δικαίωμα του κράτους να θεωρεί
την παιδεία δική του υπόθεση, μιας και το κράτος για το μόνο που ενδιαφέρεται
είναι «η αθρόα εκμετάλλευση των νεανικών χρόνων, ώστε να φτιάξει όσο το δυνατόν
πιο γρήγορα υπαλλήλους και να εξασφαλίσει την άνευ όρων ευπείθειά τους»<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn61" name="_ftnref61" style="mso-footnote-id: ftn61;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[61]</span></span></span></span></a>.
«Ακριβώς το πιο ισχυρό σύγχρονο κράτος, η Πρωσσία, έχει πάρει τόσο στα σοβαρά
το δικαίωμα να ασκεί κυριαρχικό ρόλο στην παιδεία και στο σχολείο, ώστε, με την
τόλμη που τη χαρακτηρίζει, τείνει να προσδώσει σ’ αυτή την πολύ αμφίβολη αρχή
τής κρατικής ανάμιξης ένα νόημα καθολικά απειλητικό και επικίνδυνο για το
αληθινό γερμανικό πνεύμα […] Πρόκειται για ένα καινούριο και εν πάση περιπτώσει
πρωτογενές φαινόμενο: το κράτος εμφανίζεται ως μυσταγωγός της κουλτούρας. Και
ενώ ουσιαστικά εξυπηρετεί τους δικούς του σκοπούς, πειθαναγκάζει τους υπηρέτες
του να παρουσιάζονται μπροστά του κρατώντας μόνο το δαυλό τής γενικής κρατικής
παιδείας: κάτω από το τρεμουλιαστό φως του οφείλουν αυτοί να αναγνωρίσουν το
κράτος σαν τον ύψιστο στόχο, σαν την ανταμοιβή όλων των προσπαθειών τους για
μόρφωση. […] Προφανώς τα κράτη προαισθάνονται ότι εδώ υπάρχει κάτι που μπορεί
ίσως να φανεί χρήσιμο στη διατήρηση και την ενίσχυσή τους».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn62" name="_ftnref62" style="mso-footnote-id: ftn62;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[62]</span></span></span></span></a> </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Άλλωστε, το κράτος από τη φύση του κατά τον Νίτσε έχεις ως μόνο σκοπό του
την ανατροφοδότησή του και την συνεχή ενδυνάμωσή του, είτε καταπιάνεται με τα
ζητήματα παιδείας, είτε με τα ζητήματα κουλτούρας, άμυνας, εσωτερικής
οργάνωσης<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>κλπ. Το κράτος, «δεν μπορεί να
συλλάβει σκοπό ανώτερο από τη δική του ευημερία και τη δική του ύπαρξη».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn63" name="_ftnref63" style="mso-footnote-id: ftn63;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[63]</span></span></span></span></a>
Αυτός είναι και ο λόγος άλλωστε που ο φιλόσοφος θέλει να διατηρήσει πραγματικά
την ελευθερία του πνεύματός του, θα πρέπει να μείνει μακριά από αυτό: «Για
ποιον λόγο όμως; Επειδή κάθε κράτος τους φοβάται και θα ευνοεί πάντα μόνο
φιλοσόφους τους οποίους δεν φοβάται. Συμβαίνει, δηλαδή, το κράτος να τρέφει
γενικά φόβο για τη φιλοσοφία, και ακριβώς όταν συμβαίνει αυτό, θα προσπαθεί να
προσελκύσει κοντά του όσο το δυνατό περισσότερους φιλοσόφους οι οποίοι θα του
δίνουν την εντύπωση ότι έχει τη φιλοσοφία με το μέρος του – επειδή με το μέρος
του έχει εκείνους τους ανθρώπους που φέρουν το όνομα του φιλόσοφου και
μολαταύτα δεν εμπνέουν κανένα φόβο. Αν εμφανιζόταν όμως ένας άνθρωπος που θα
έδινε πραγματικά την εντύπωση πως προτίθεται να βάλει το νυστέρι της αλήθειας
σε όλα τα πράγματα, ακόμα και στο κράτος, τότε και το κράτος, επειδή πάνω απ’
όλα επιβεβαιώνει την ύπαρξή του, θα ήταν δικαιολογημένο να αποβάλλει έναν
τέτοιο άνθρωπο και να τον μεταχειριστεί σαν εχθρό του: όπως αποβάλλει και
μεταχειρίζεται σαν εχθρό μια θρησκεία που βάζει τον εαυτό της πάνω από το
κράτος και θέλει να είναι ο κριτής του. Αν επομένως αντέχει κάποιος να είναι
φιλόσοφος στην υπηρεσία του κράτους, πρέπει επιπλέον να αντέξει το να τον
βλέπουν σαν να έχει εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια αναζήτησης της αλήθειας σε
όλους τους κρυψώνες της. Όσο είναι ευνοημένος και έχει μια απασχόληση, πρέπει
το λιγότερο να αναγνωρίζει κάτι ανώτερο από την αλήθεια: το κράτος. Κι όχι μόνο
το κράτος, αλλά, συγχρόνως, όλα όσα το κράτος απαιτεί για την ευημερία του:
φερειπείν, μια ορισμένη μορφή θρησκείας, κοινωνικής τάξης πραγμάτων,
στρατιωτικής συγκρότησης – όλα τα πράγματα που έχουν γραμμένο πάνω τους ένα <i style="mso-bidi-font-style: normal;">noli me tangere</i> [μην αγγίζετε]. Μπορεί
ένας πανεπιστημιακός φιλόσοφος να έχει ξεκαθαρίσει το συνολικό εύρος των
υποχρεώσεων και των περιορισμών του; Δεν το γνωρίζω· αν κάποιος το έχει κάνει
και παραμένει, μολαταύτα, δημόσιος υπάλληλος, τότε είναι, σε κάθε περίπτωση,
κακός φίλος της αλήθειας· αν δεν το έχει κάνει ποτέ, τότε θα έλεγα πως εξακολουθεί
να μην είναι φίλος της αλήθειας».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn64" name="_ftnref64" style="mso-footnote-id: ftn64;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[64]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Η κριτική του Νίτσε απέναντι στο
κράτος δεν περιορίζεται ασφαλώς μόνο σε θέματα παιδείας και φιλοσοφίας. Από την
πένα του Νίτσε έχουν βγει φράσεις που φαίνονται να περιγράφουν, αποκαθηλώνοντάς
τον, τον Λεβιάθαν του Χομπς. Ας τον ακούσουμε: «Κράτος; Τι είναι αυτό; Εντάξει
λοιπόν! Ανοίξτε τώρα τα αυτιά σας, γιατί θα σας πω ό,τι έχω να σας πω για το
θάνατο των λαών. Κράτος λέγεται το πιο ψυχρό απ’ όλα τα ψυχρά τέρατα. Και ψυχρά
επίσης ψεύδεται και τούτο το ψέμα βγαίνει σερνάμενο από το στόμα του: “Εγώ το
κράτος είμαι ο λαός”. Ψέμα είναι αυτό! […] Κράτος ονομάζω αυτό, όπου όλοι
πίνουν δηλητήριο, καλοί και κακοί: κράτος, όπου όλοι χάνουν τον εαυτό τους,
καλοί και κακοί: κράτος, όπου η αργή αυτοκτονία όλων ονομάζεται «ζωή». […] Εκεί
που σταματά το κράτος, εκεί αρχίζει ο άνθρωπος, εκείνος που δεν είναι περιττός:
εκεί αρχίζει το τραγούδι του απαραίτητου, η μοναδική και αναντικατάστατη
μελωδία.»<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn65" name="_ftnref65" style="mso-footnote-id: ftn65;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[65]</span></span></span></span></a><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Και μόνο αυτή η φράση του Νίτσε
ενάντια στο κράτος θα αρκούσε να διαλύσει την ανόητη σύγχυση γύρω από τη
σύνδεση του ονόματός του με τον ναζισμό.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn66" name="_ftnref66" style="mso-footnote-id: ftn66;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[66]</span></span></span></span></a> Όταν
ο Τζεντίλε, στο άρθρο του για τον φασισμό στην <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Enciclopedia</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Italiana</span>, γράφει «για τον
φασίστα, όλα βρίσκονται στο κράτος και τίποτα ανθρώπινο, και πολύ λιγότερο
άξιο, δεν μπορεί να υπάρξει εκτός κράτους. Με αυτή την έννοια, ο φασισμός είναι
ολοκληρωτικός και το φασιστικό κράτος είναι η σύνθεση και η ενότητα των αξιών
και των συμφερόντων. Ο φασισμός αναπτύσσει και ενδυναμώνει την ολότητα του βίου
του λαού», καταλαβαίνουμε ότι κάθε αντικρατική σκέψη είναι εξορισμού και
αντιφασιστική. Άλλωστε, θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι Νίτσε υπήρξε ένας από
τους αυστηρότερους επικριτές του γερμανικού εθνικισμού σε όλο του το έργο,
πράγμα που τον οδήγηση και στην οριστική και βίαιη ρήξη με τον νεανικό μέντορά
του τον Βάγκνερ, όταν οι γιορτές που διοργάνωνε ο τελευταίος στο Μπαϋρόυτ
άρχισαν να παίρνουν ξεκάθαρη εθνικιστική τροπή, και ότι ένας από τους λόγους
που επέκρινε την εγελιανή φιλοσοφία ήταν ότι σε αυτήν έβλεπε μια «αποθέωση του
κράτους».</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ασφαλώς το ζήτημα της νιτσεϊκής
κριτικής στο κράτος είναι εκτενές, και στα πλαίσια αυτού του κειμένου μπορούμε
να το πραγματευτούμε μόνο ακροθιγώς, οπότε θα αρκεστούμε σε λίγες αλλά καίριες
επισημάνσεις. Ήδη από το σχετικά νεανικό του έργο, αλλά και με κάθε αφορμή στο
κατοπινό, ο Νίτσε επιτίθεται στο κράτος. Γράφει για παράδειγμα στους <i>Παράκαιρους
στοχασμούς</i>: «Ήδη από τότε που υπάρχει ο κόσμος, ιδρύθηκαν πολλές φορές
κράτη· αυτό είναι παλιά ιστορία. Πώς θα μπορούσε να επαρκέσει ένας πολιτικός
νεωτερισμός ώστε να κάνει τους ανθρώπους, μια για πάντα, ευχαριστημένους
κατοίκους της γης; […] Εδώ όμως, ζούμε τις συνέπειες της διδασκαλίας που
πρόσφατα διακηρύχθηκε απ’ όλες τις στέγες, ότι το κράτος είναι ο υψηλότερος
σκοπός της ανθρωπότητας και ότι για έναν άνθρωπο δεν υπάρχει κανένα υψηλότερο
καθήκον από το να υπηρετεί το κράτος: εδώ, εγώ δεν αναγνωρίζω μια υποτροπή στην
ειδωλολατρία, αλλά στη βλακεία. Μπορεί ένας τέτοιος άνθρωπος, που θεωρεί ύψιστο
καθήκον του να υπηρετεί το κράτος, να μην ξέρει πραγματικά κανένα υψηλότερο
καθήκον· ωστόσο, υπάρχουν πέραν αυτού άνθρωποι και καθήκοντα – και ένα απ’ αυτά
τα καθήκοντα, που για μένα είναι τουλάχιστον ανώτερο από την υπηρεσία στο
κράτος, απαιτεί την καταστροφή της βλακείας σε κάθε μορφή, επομένως και της
βλακείας που προαναφέρθηκε».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn67" name="_ftnref67" style="mso-footnote-id: ftn67;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[67]</span></span></span></span></a> Το
σύγχρονο εθνικό κράτος, λέει ο Νίτσε, «εύχεται να δείξουν οι άνθρωποι απέναντί
του την ίδια ειδωλολατρία που έδειξαν απέναντι στην εκκλησία […] Εδώ κι έναν
αιώνα είμαστε προετοιμασμένοι για πιο δυνατούς, ριζικούς κλονισμούς· κι αν
έγιναν πρόσφατα απόπειρες να αντικρουστεί η βαθύτατη αυτή σύγχρονη κλίση για
κατάρρευση ή έκρηξη μέσω της συνταγματικής δύναμης του επονομαζόμενου εθνικού
κράτους, το τελευταίο θα χρησιμεύει κι αυτό για πολύ καιρό για να επαυξάνει τη
γενική ανασφάλεια και απειλητική ατμόσφαιρα».<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn68" name="_ftnref68" style="mso-footnote-id: ftn68;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[68]</span></span></span></span></a> </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Η μόνη λύση που βλέπει ο Νίτσε είναι η ολοκληρωτική καταστροφή όλων των
κρατών. Ακόμα και στο σύνολο των ανολοκλήρωτων σημειώσεών του που εξέδωσε
παραποιημένες η αδερφή του με τον τίτλο <i>Η θέληση για δύναμη</i> (ένας
«βιβλίο» που πρέπει να το διαβάζει κανείς με μεγάλη προσοχή, και να μην το
εντάσσει εύκολα στο σώμα των νιτσεϊκών έργων) και αντιστοιχούν στα τελευταία
στα τελευταία χρονικά γραπτά του Νίτσε, αναγνωρίζουμε τους ίδιους απόηχους που
χαρακτηρίζουν το κράτος ως έναν μηχανισμό ολοκληρωτικά αλλοτριωτικό της φύσης
του ανθρώπου: «Οι πολλαπλότητες επινοούνται προκειμένου να κάνουν πράγματα για
τα οποία δεν έχει το θάρρος το άτομο. […]. Tο κράτος ή η οργανωμένη ανηθικότητα
– <i style="mso-bidi-font-style: normal;">εσωτερικά</i>: ως αστυνομία, ποινικό
δίκαιο, τάξεις, εμπόριο, οικογένεια· <i style="mso-bidi-font-style: normal;">εξωτερικά</i>:
ως θέληση για δύναμη, για πόλεμο, για κατάκτηση, για εκδίκηση. Πώς γίνεται και
το κράτος κάνει ένα σωρό πράγματα τα οποία δεν θα καταλάβαινε ποτέ το άτομο; –
Mέσω κατανομής της ευθύνης, της διοίκησης και της εκτέλεσης. Mέσω της
παρεμβολής των αρετών της υπακοής, του καθήκοντος, του πατριωτισμού και της
αφοσίωσης. Mέσω διατήρησης της περηφάνιας, της αυστηρότητας, της ρώμης, του
μίσους, της εκδίκησης – κοντολογίς όλων των τυπικών χαρακτηριστικών που
έρχονται σε αντίφαση με τον αγελαίο τύπο.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Kανένας από σας δεν έχει το κουράγιο να σκοτώσει έναν άνθρωπο ή και να
τον μαστιγώσει ή ακόμη και να τον– αλλά η τρομερή μηχανή του κράτους υπερισχύει
του ατόμου, έτσι που αυτό αποποιείται την ευθύνη για ό,τι κάνει (υπακοή, όρκος
κτλ.). </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
- Kαθετί που κάνει ένας άνθρωπος που βρίσκεται στην υπηρεσία του κράτους
είναι αντίθετο προς τη φύση του. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
-κατά τον ίδιο τρόπο, καθετί που μαθαίνει εν όψει μιας μελλοντικής
υπηρεσίας του προς το κράτος είναι αντίθετο προς τη φύση του. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Aυτό επιτυγχάνεται μέσω καταμερισμού
της εργασίας (έτσι ώστε κανένας να μην έχει πια πλήρη ευθύνη):<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ο νομοθέτης – κι εκείνος που εφαρμόζει τον
νόμο· ο δάσκαλος της πειθαρχίας – κι εκείνοι που έχουν γίνει σκληροί και
αυστηροί χάρη στην πειθαρχία.»<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftn69" name="_ftnref69" style="mso-footnote-id: ftn69;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">[69]</span></span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Από τα όσα πολύ σύντομα είπαμε παραπάνω, είναι εμφανές ότι ο Νίτσε είναι
από τους ελάχιστους στοχαστές που έχει συλλάβει σχεδόν σε όλο της το εύρος την
εγγενώς ολοκληρωτική φύση του κράτους καθώς και την αλλοτριωτική επίδραση που
ασκεί στους ανθρώπους. Λογικό ήταν λοιπόν που, <i>εφόσον θέλησε να βάλει το
νυστέρι στο κράτος, τα κράτη τον αντιμετώπισαν σαν εχθρός τους</i>, όπως ευφυώς
είχε προβλέψει.</div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
***</div>
<h1>
Επιλογικά</h1>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Σήμερα, με
καταγεγραμμένη και συσσωρευμένη όλη τη νεότερη παγκόσμια ιστορία, μπορούμε
ανεπιφύλακτα να πούμε ότι η κριτική των αναρχικών στον κράτος δικαιώθηκε και με
το παραπάνω. Σφαγές αλλοεθνών, εθνοκαθάρσεις, γενοκτονίες, αποικιοκρατικές και
ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, παγκόσμιοι πόλεμοι, πυρηνικά όπλα, ατομικές βόμβες,
στρατόπεδα συγκέντρωσης, γκουλάγκ, εσωτερική καταστολή, φυλακές και εξορίες, εξανδραποδισμοί
και εκμηδενισμός ολόκληρων πληθυσμιακών ομάδων, τεράστιες οικονομικές και
ταξικές ανισότητες, είναι μερικές μόνο από τις ψηφίδες της κρατικής
«προσφοράς», σε όλες της τις παραλλαγές, στον ανθρώπινο πολιτισμό.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Τα κράτη μπορεί συνεχώς να μετεξελίσσονται,
να πετάνε σαν το φίδι το παλιό τους δέρμα για να αποκτήσουν καινούργιο, να
προσαρμόζονται στις νέες οικονομικές συνθήκες (αλλά και να τις δημιουργούν) να
δείχνουν φαινομενικά ότι ο παραδοσιακός ρόλος τους υποχωρεί μπροστά στην
διευρυμένη παντοδυναμία του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, ωστόσο
θα ήταν ολέθριο λάθος να τα θεωρήσουμε σαν κάτι άλλο από συμπληρωματικό θεσμό
αυτών των μηχανισμών. Το αν θα «κυβερνούν» ή απλώς θα «αστυνομεύουν» είναι ένα
ζήτημα που μένει να αποδειχτεί (άλλωστε η παλιά εκείνη επισήμανση του Καμύ ότι
«ένα κράτος, εξ ορισμού, δε μπορεί να έχει καμία ηθική. Το περισσότερο που
μπορεί να έχει ένα κράτος είναι μια αστυνομία» εμπεριέχει μεγαλύτερη σοφία από
την σχηματική απλότητά της). </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
Σε κάθε περίπτωση το δίπολο που έχουμε μπροστά μας είναι ο άτρωτος και
παντοδύναμος Λεβιάθαν από την μία και ο αλυσοδεμένος Προμηθέας από την άλλη.
Ξέρουμε με ποιανού την μοίρα ταυτιζόμαστε.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<h1>
<span style="font-weight: normal;"> </span></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<h1>
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ</h1>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Αβρόν Ανρί, <i>Μαξ
Στιρνερ ή Η εμπειρία του μηδενός</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, Πανοπτικόν, 2006</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Αισχύλου, <i>Προμηθέας
Δεσμώτης</i>, μτφρ. Γ. Θέμελης, Ζαχαρόπουλος, 1954</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Άντερσον Πέρυ, <i>Το
απολυταρχικό κράτος</i>, μτφρ. Ελένη Αστερίου Οδυσσέας, 1986</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Άρεντ Χάννα, «Η
φιλοσοφία της ισχύος και η πολιτική χειραφέτηση της αστικής τάξης», μτφρ.
Γιάννης Δ. Ιωαννίδης, <i>Πανοπτικόν</i>, τχ. 16, Φεβρουάριος 2012</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Αριστοτέλης, <i>Αθηναίων
Πολιτεία</i>, μτφρ. Αλόη Σιδέρη, εκδ. Άγρα, 2000</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Γκερέν Ντανιέλ, <i>Ο
αναρχισμός</i>, μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης, Ελεύθερος τύπος, 1973</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Γουόρντ Κόλιν, <i>Αναρχισμός</i>,
μτφρ. Γιάννης Πελεγρίνης, Ελληνικά Γράμματα, 2006</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Δεσποινιάδης
Κώστας, «Ο Νίτσε και ο ναζισμός. Οικειοποίηση και αποκατάσταση», <i>Πανοπτικόν</i>,
τχ. 7, Ιανουάριος 2005</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Eltzbacher Paul, <i>Anarchism</i>,
Wilder publications, 2011</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Ενρίκεζ Εζέν, <i>Από
την ορδή στο κράτος</i>, μτφρ. Βασίλης Τομανάς, Νησίδες, 2005</div>
<div class="MsoFootnoteText" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">Θουκυδίδης,
<i>Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου</i>, μτφρ. Άγγελος Σ. Βλάχος, Εστία,
1998</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Κασίρερ Έρνστ, <i>Ο
μύθος του κράτους</i>, μτφρ. Στέφανος Ροζάνης-Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος, Γνώση,
1991</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Κολόμπο
Εντουάρντο, <i>Αλλάζοντας παράδειγμα</i>, Γιώργος Καράμπελας, Στάσει
Εκπίπτοντες, 2011</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Κροπότκιν Πιοτρ,
<i>Αλληλοβοήθεια</i>, μτφρ. Ευμορφία Στεφανοπούλου, Καστανιώτης, 2009</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Κροπότκιν Πιοτρ,
Η αναρχία στην σοσιαλιστική εξέλιξη, μτφρ. Νίκος Παπαχριστόπουλος, <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Opportuna</span>, 2014</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Κροπότκιν Πιοτρ,
<i>Το κράτος και ο ιστορικός του ρόλος, </i>μτφρ. Σίσσυ Παπαδάκη, Αργοναύτες,
χ.χ.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Λαμπρέλλης
Δημήτρης, <i>Το υποκείμενο της δύναμης. Καλλικλής, Νίτσε, Νέγκρι</i>,
Παπαζήσης, 2003 </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Marshall Peter, <i>Demanding the
Impossible. A History of Anarchism, PM Press</i>, 2010</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Marshall</span> – <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Ferrero</span> – <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Nevinson</span>, <i>Αρχαία Ελλάδα και
αναρχισμός</i>, μτφρ. Χρήστος Μόρφος, Ελεύθερος τύπος, 1996</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Μπακούνιν
Μιχαηλ, <i>Κριτική της υπάρχουσας κοινωνίας</i>, επιμ. Γκ. Π. Μαξίμοφ, μτφρ.
Ζήσης Σαρίκας, εκδ. Πανοπτικόν, 2007</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Μπακούνιν
Μιχαήλ, <i>Φιλοσοφία, θρησκεία, ηθική</i>, επιμ. Γκ. Π. Μαξίμοφ, μτφρ. Ζήσης
Σαρίκας, Πανοπτικόν, 2006</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Μπακούνιν
Μιχαήλ, <i>Θεός και κράτος</i>, μτφρ. Βασίλης Τομανάς, Κατσάνος, 1985</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Μπούμπερ Μάρτιν,
<i>Μονοπάτια στην ουτοπία</i>, μτφρ. Βασίλης Τομανάς, Νησίδες, 2000</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Νέστλε Βίλχελμ, <i>Από
τον Μύθο στον Λόγο</i>, μτφρ. Άννα Γεωργίου, Γνώση, 2010</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Neumann</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Franz</span>, <i>Τα όρια της
δικαιολογημένης ανυπακοής</i>, μτφρ. Γιώργος Μερτίκας, Ευρασία, 2003</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Nettlau</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Max</span>, <i>Ιστορία της αναρχίας</i>,
μτφρ. Σύλβια-Μ.Κ., Διεθνής Βιβλιοθήκη, 1988</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Νίτσε Φρίντριχ, <i>Ανθρώπινο,
πάρα πολύ ανθρώπινο</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, Πανοπτικόν, 2011<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Νίτσε Φρίντριχ, <i>Έτσι
μίλησε ο Ζαρατούστρα</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, Πανοπτικόν, 2010</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Νίτσε Φρίντριχ, <i>Η
θέληση για δύναμη</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, Πανοπτικόν, 2014</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Νίτσε Φρίντριχ, <i>Παράκαιροι
στοχασμοί</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, Πανοπτικόν, 2014</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Νίτσε Φρίντριχ, <i>Τα
κείμενα της νεότητας</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, Πανοπτικόν, 2014</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Ξενοφών - Λεό
Στράους- Αλέξανδρος Κοζέβ, <i>Περί τυραννίας</i>, μτφρ. Π. Κονδύλης – Γ.
Λυκιαρδόπουλος – Ε. Παπάζογλου,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Γνώση
1995</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Οππενχάιμερ
Φραντς, <i>Το κράτος</i>, μτφρ. Γιάννης Καραπαπάς, Τροπή, 2002</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Πλάτωνας, <i>Πολιτεία</i>,
μτφρ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλος, Πόλις, 2002</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Πλάτωνας, <i>Γοργίας</i>,
μτφρ. Στ. Τζουμελέας, Ζαχαρόπουλος, χ.χ.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Προυντόν
Πιέρ-Ζοζέφ, <i>Ιδιοκτησία και επανάσταση</i>, μτφρ. Μαρία Παπαδάκη, Ελεύθερος
τύπος, χ.χ.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Προυντόν
Πιέρ-Ζοζέφ, <i>Περί ιδιοκτησίας</i>, μτφρ. Κώστας Δεσποινιάδης, Κατσάνος, 2006</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Proudhon, <i>What is Property</i>?, </span>μτφρ<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">. </span><span lang="DE" style="mso-ansi-language: DE;">Donald R. Kelley </span>και<span lang="DE" style="mso-ansi-language: DE;"> Bonnie G. Smith, Cambridge, 1994</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Ρουσώ Ζαν-Ζακ, <i>Το
κοινωνικό συμβόλαιο</i>, μτφρ. Β. Γρηγοροπούλου-Α. Σταϊνχάουερ, Πόλις, 2004</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Σκοτερόπουλος
Ν.Μ. (επιμ-μτφρ), <i>Οι αρχαίοι κυνικοί</i>, Γνώση, 1998</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Σμιτ Καρλ, <i>Ο
Λεβιάθαν στην πολιτειολογία του Τόμας Χομπς</i>, μτφρ. Γιώργος Σαγκριώτης,
Σαββάλας, 2009</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Σοφοκλής, <i>Αντιγόνη</i>,
μτφρ. Κώστας Γεωργουσόπουλος, Κάκτος, 1994</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Στίρνερ Μαξ, <i>Ο
μοναδικός και η ιδιοκτησία του</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, Θύραθεν, 2005</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Στίρνερ Μαξ, <i>Ο
μοναδικός και το δικό του</i>, μτφρ. Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου, Ελεύθερος
τύπος, 1990</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Στράους Λέο, <i>Φυσικό
δίκαιο και ιστορία</i>, μτφρ. Στέφανος Ροζάνης-Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος, Γνώση,
1988</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Στυλιανού Άρης, <i>Θεωρίες
του κοινωνικού συμβολαίου</i>, Πόλις, 2006</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Τερζάκης Φώτης, <i>Αποσπάσματα
μιας φιλοσοφίας της φύσης</i>, <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">futura</span>,
2003</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Τζολ Τζέημς, <i>Οι
αναρχικοί</i>, μτφρ. Νίκος Μπαλής, Επίκουρος, 1975</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Φουκώ Μισέλ,<i>
Για την υπεράσπιση της κοινωνίας</i>, μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, Ψυχογιός, 2002</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Χομπς Τόμας, <i>Λεβιάθαν</i>,
μτφρ. Γρηγόρης Πασχαλίδης-Αιμίλιος Μεταξόπουλος, Γνώση, 2006</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Χορκχάιμερ Μαξ, <i>Απαρχές
της αστικής φιλοσοφίας της ιστορίας</i>, μτφρ. Παναγιώτης Κονδύλης, 1989</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Χορκχάιμερ Μαξ, <i>Το
αυταρχικό κράτος</i>, μτφρ. Νίκος Πρατσίνης, Ελεύθερος τύπος, 2000</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="mso-element: footnote-list;">
<br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[1]</span></span></span></span></a>
Αισχύλου, <i>Προμηθέας Δεσμώτης</i>, μτφρ. Γ. Θέμελη, εκδ. Ζαχαρόπουλος.<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></div>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[2]</span></span></span></span></a> Κι
είν’ απαραίτητο να έχουμε κατά νου πως <i>κρατώ</i> σημαίνει <i>εξουσιάζω</i>
στα αρχαία Ελληνικά.</div>
</div>
<div id="ftn3" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref3" name="_ftn3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[3]</span></span></span></span></a><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ό.π., στ. 10-11.</div>
</div>
<div id="ftn4" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref4" name="_ftn4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[4]</span></span></span></span></a> Ό.π.,
στ. 937-939, 955-960.</div>
</div>
<div id="ftn5" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref5" name="_ftn5" style="mso-footnote-id: ftn5;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[5]</span></span></span></span></a>
Σοφοκλής, <i>Αντιγόνη</i>, μτφρ. Κώστας Γεωργουσόπουλος, εκδ. Κάκτος, στ.470-504.</div>
</div>
<div id="ftn6" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref6" name="_ftn6" style="mso-footnote-id: ftn6;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[6]</span></span></span></span></a>
Πλάτωνας, <i>Πολιτεία</i>, μτφρ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλος, εκδ. Πολις (338<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">c</span>).</div>
</div>
<div id="ftn7" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref7" name="_ftn7" style="mso-footnote-id: ftn7;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[7]</span></span></span></span></a>
Ό.π.,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>338<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">e</span>.</div>
</div>
<div id="ftn8" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref8" name="_ftn8" style="mso-footnote-id: ftn8;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[8]</span></span></span></span></a>
Ό.π.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>343<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">b</span> κ.ε.</div>
</div>
<div id="ftn9" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref9" name="_ftn9" style="mso-footnote-id: ftn9;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[9]</span></span></span></span></a>
Πλάτωνας, <i>Γοργίας</i>, μτφρ. Στ. Τζουμελέας, εκδ. Ζαχαρόπουλος, (482<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">e).</span></div>
</div>
<div id="ftn10" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref10" name="_ftn10" style="mso-footnote-id: ftn10;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[10]</span></span></span></span></a> Ό.π.
(483<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">b</span>).</div>
</div>
<div id="ftn11" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref11" name="_ftn11" style="mso-footnote-id: ftn11;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[11]</span></span></span></span></a> Ό.π.
(483<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">b</span>).</div>
</div>
<div id="ftn12" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref12" name="_ftn12" style="mso-footnote-id: ftn12;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[12]</span></span></span></span></a> Λέο
Στράους, <i>Φυσικό δίκαιο και ιστορία</i>, μτφρ. Στέφανος Ροζάνης-Γεράσιμος
Λυκιαρδόπουλος, εκδ. Γνώση, σελ.107-108.</div>
</div>
<div id="ftn13" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref13" name="_ftn13" style="mso-footnote-id: ftn13;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[13]</span></span></span></span></a>
Βίλχελμ Νέστλε, <i>Από τον μύθο στο λόγο</i>, μτφρ. Άννα Γεωργίου, εκδ. Γνώση,
σελ 557.</div>
</div>
<div id="ftn14" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref14" name="_ftn14" style="mso-footnote-id: ftn14;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[14]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ. 563-564.</div>
</div>
<div id="ftn15" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref15" name="_ftn15" style="mso-footnote-id: ftn15;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[15]</span></span></span></span></a>
Θουκυδίδης, <i>Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου</i>, μτφρ. Άγγελος Σ.
Βλάχος, Εστία, (Ζ 55-59).</div>
</div>
<div id="ftn16" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref16" name="_ftn16" style="mso-footnote-id: ftn16;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[16]</span></span></span></span></a>
Αριστέλης, <i>Αθηναίων Πολιτεία</i>, μτφρ. Αλόη Σιδέρη, εκδ. Άγρα (18, 1-3).</div>
</div>
<div id="ftn17" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref17" name="_ftn17" style="mso-footnote-id: ftn17;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[17]</span></span></span></span></a> Βλ.
σχετικά το επίμετρο του Γκυστάαβ Λεζάλ, στο Κροπότκιν, <i>Η αναρχία στη
σοσιαλιστική εξέλιξη</i>, μτφρ. Νίκος Παπαχριστόπουλος, εκδ. <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Opportuna</span>. Ωστόσο, ιστορικά έχουν
καταγραφεί βασιλοκτονίες και από αναρχικούς.</div>
</div>
<div id="ftn18" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref18" name="_ftn18" style="mso-footnote-id: ftn18;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[18]</span></span></span></span></a> Βλ.
μια εκτενέστερη έκθεση αυτών των προσεγγίσεων στο: Φραντς Οπενχάϊμερ, <i>Το
κράτος</i>, μτφρ. Γιάννης Καραπαππάς, εκδ. Τροπή, σελ. 15 κ.ε.</div>
</div>
<div id="ftn19" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref19" name="_ftn19" style="mso-footnote-id: ftn19;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[19]</span></span></span></span></a> Λέο
Στράους, ό.π., σελ 151.</div>
</div>
<div id="ftn20" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref20" name="_ftn20" style="mso-footnote-id: ftn20;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[20]</span></span></span></span></a>
Ερνστ Κασίρερ, <i>Ο μύθος του κράτους</i>, μτφρ. Στέφανος Ροζάνης-Γεράσιμος
Λυκιαρδόπουλος, εκδ. Γνώση, σελ. 229.</div>
</div>
<div id="ftn21" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref21" name="_ftn21" style="mso-footnote-id: ftn21;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[21]</span></span></span></span></a>
Χάννα Άρεντ, «Η φιλοσοφία της ισχύος και η πολιτική χειραφέτηση της αστικής
τάξης», μτφρ. Γιάννης Δ. Ιωαννίδης, περιοδικό <i>Πανοπτικόν</i>, τχ. 16,
Φεβρουάριος 2012, σελ. 28.</div>
</div>
<div id="ftn22" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref22" name="_ftn22" style="mso-footnote-id: ftn22;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[22]</span></span></span></span></a> Ό.π.
σελ. 29</div>
</div>
<div id="ftn23" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref23" name="_ftn23" style="mso-footnote-id: ftn23;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[23]</span></span></span></span></a> Όπ.,
σελ. 31-32.</div>
</div>
<div id="ftn24" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref24" name="_ftn24" style="mso-footnote-id: ftn24;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[24]</span></span></span></span></a>
Τόμας Χομπς, <i>Λεβιάθαν</i>, μτφρ. Γρηγόρης Πασχαλίδης - Αιμίλιος
Μεταξόπουλος, εκδ. Γνώση, σελ. 195.</div>
</div>
<div id="ftn25" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref25" name="_ftn25" style="mso-footnote-id: ftn25;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[25]</span></span></span></span></a>
Σήμερα διαθέτουμε πληθώρα ανθρωπολογικών δεδομένων που ανατρέπουν τους
ισχυρισμούς του Χομπς. Αρκούμαι να αναφέρω την πιο γνωστή από αυτές το <i>Κοινωνία
ενάντια στο κράτος</i> του Πιερ Κλαστρ.</div>
</div>
<div id="ftn26" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref26" name="_ftn26" style="mso-footnote-id: ftn26;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[26]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ. 196.</div>
</div>
<div id="ftn27" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref27" name="_ftn27" style="mso-footnote-id: ftn27;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[27]</span></span></span></span></a> Ό.π.
σελ. 197</div>
</div>
<div id="ftn28" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref28" name="_ftn28" style="mso-footnote-id: ftn28;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[28]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ 193.</div>
</div>
<div id="ftn29" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref29" name="_ftn29" style="mso-footnote-id: ftn29;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[29]</span></span></span></span></a>
Μισέλ Φουκώ,<i> Για την υπεράσπιση της κοινωνίας</i>, μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια,
εκδ. Ψυχογιός.</div>
</div>
<div id="ftn30" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref30" name="_ftn30" style="mso-footnote-id: ftn30;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[30]</span></span></span></span></a> Βλ.
Καρλ Σμιτ, <i>Ο Λεβιάθαν στην πολιτειολογία του Τόμας Χομπς</i>, μτφρ. Γιώργος
Σαγκριώτης, εκδ. Σαββάλας, σελ 13, 51.</div>
</div>
<div id="ftn31" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref31" name="_ftn31" style="mso-footnote-id: ftn31;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[31]</span></span></span></span></a> Το
απόσπασμα είναι από το έργο του Ρουσώ <i>Πραγματεία περί της καταγωγής και των
θεμελίων της ανισότητα ανάμεσα στους ανθρώπους</i>, μτφρ. Μέλπω
Αλεξίου-Καναγκίνη, Σύγχρονη Εποχή, όπως παρατίθεται στο: Άρης Στυλιανού, <i>Θεωρίες
του κοινωνικού συμβολαίου</i>, Πόλις, σελ. 174.</div>
</div>
<div id="ftn32" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref32" name="_ftn32" style="mso-footnote-id: ftn32;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[32]</span></span></span></span></a>
Ρουσώ, Ό.π. σελ. 76.</div>
</div>
<div id="ftn33" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref33" name="_ftn33" style="mso-footnote-id: ftn33;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[33]</span></span></span></span></a>
Ζαν-Ζακ Ρουσώ, <i>Το κοινωνικό συμβόλαιο</i>, μτφρ. Β. Γρηγοροπούλου - Α.
Σταϊνχάουερ, εκδ. Πόλις, σελ. 61.</div>
</div>
<div id="ftn34" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref34" name="_ftn34" style="mso-footnote-id: ftn34;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[34]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ 62.</div>
</div>
<div id="ftn35" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref35" name="_ftn35" style="mso-footnote-id: ftn35;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[35]</span></span></span></span></a> Λέο
Στράους, <i>Φυσικό δίκαιο και ιστορία</i>, μτφρ. Στέφανος Ροζάνης-Γεράσιμος
Λυκιαρδόπουλος, εκδ. Γνώση, σελ 304.</div>
</div>
<div id="ftn36" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref36" name="_ftn36" style="mso-footnote-id: ftn36;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[36]</span></span></span></span></a> Ό.π.
σελ 348.</div>
</div>
<div id="ftn37" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref37" name="_ftn37" style="mso-footnote-id: ftn37;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[37]</span></span></span></span></a> <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Paul</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Eltzbacher</span>, <i><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Anarchism</span></i>, <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Wilder</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Publications</span>, σελ. 47.</div>
</div>
<div id="ftn38" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref38" name="_ftn38" style="mso-footnote-id: ftn38;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[38]</span></span></span></span></a> Βλ.
ενδεικτικά, Π.Ζ. Προυντόν, <i>Περί ιδιοκτησίας</i>, μτφρ. Κώστας Δεσποινιάδης,
εκδ. Κατσάνος<span style="mso-ansi-language: EN-US;"> </span>και<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;"> Proudhon, W<i>hat is property?</i>, Cambridge.
</span></div>
</div>
<div id="ftn39" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref39" name="_ftn39" style="mso-footnote-id: ftn39;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[39]</span></span></span></span></a>
Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν, <i>Ιδιοκτησία και επανάσταση</i>, μτφρ. Μαρία Παπαδάκη,
εκδ. Ελεύθερος τύπος, σελ. 85-87.</div>
</div>
<div id="ftn40" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref40" name="_ftn40" style="mso-footnote-id: ftn40;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[40]</span></span></span></span></a>
Ντανιέλ Γκερέν, <i>Ο αναρχισμός</i>, εκδ. Ελεύθερος τύπος, σελ.18.</div>
</div>
<div id="ftn41" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref41" name="_ftn41" style="mso-footnote-id: ftn41;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[41]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ. 17-18.</div>
</div>
<div id="ftn42" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref42" name="_ftn42" style="mso-footnote-id: ftn42;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[42]</span></span></span></span></a> Μαξ
Στίρνερ, <i>Ο μοναδικός και το δικό του</i>, μτφρ. Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου,
εκδ. Ελεύθερος τύπος, σελ. 37, 43.</div>
</div>
<div id="ftn43" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref43" name="_ftn43" style="mso-footnote-id: ftn43;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[43]</span></span></span></span></a> Μαξ
Στίρνερ, <i>Ο μοναδικός και η ιδιοκτησία του</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ.
Θύραθεν, σελ. 134.</div>
</div>
<div id="ftn44" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref44" name="_ftn44" style="mso-footnote-id: ftn44;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[44]</span></span></span></span></a> Μαξ
Στίρνερ, <i>Ο μοναδικός και το δικό του</i>, μτφρ. Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου,
εκδ. Ελεύθερος τύπος, σελ. 31-32.</div>
</div>
<div id="ftn45" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref45" name="_ftn45" style="mso-footnote-id: ftn45;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[45]</span></span></span></span></a>
Μιχαήλ Μπακούνιν, <i>Κριτική της υπάρχουσας κοινωνίας</i>, επιμ. Γκ. Π.
Μαξίμοφ, μτφρ. Ζήσης σαρίκας, εκδ. Πανοπτικόν, σελ. 60-62.</div>
</div>
<div id="ftn46" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref46" name="_ftn46" style="mso-footnote-id: ftn46;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[46]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ. 63-64.</div>
</div>
<div id="ftn47" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref47" name="_ftn47" style="mso-footnote-id: ftn47;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[47]</span></span></span></span></a>
Μιχαήλ Μπακούνιν, <i>Φιλοσοφία, θρησκεία, ηθική</i>, επιμ. Γκ. Π. Μαξίμοφ,
μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ. Πανοπτικόν, σελ. 131-132.</div>
</div>
<div id="ftn48" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref48" name="_ftn48" style="mso-footnote-id: ftn48;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[48]</span></span></span></span></a>
Μιχαήλ Μπακούνιν, <i>Κριτική της υπάρχουσας κοινωνίας</i>, επιμ. Γκ. Π.
Μαξίμοφ, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ. Πανοπτικόν, σελ. 67.</div>
</div>
<div id="ftn49" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref49" name="_ftn49" style="mso-footnote-id: ftn49;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[49]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ. 67-68.</div>
</div>
<div id="ftn50" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref50" name="_ftn50" style="mso-footnote-id: ftn50;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[50]</span></span></span></span></a>
Μιχαήλ Μπακούνιν, <i>Φιλοσοφία, θρησκεία, ηθική</i>, επιμ. Γκ. Π. Μαξίμοφ,
μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ. Πανοπτικόν, σελ. 135.</div>
</div>
<div id="ftn51" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref51" name="_ftn51" style="mso-footnote-id: ftn51;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[51]</span></span></span></span></a> <span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Colin</span><span lang="EN-US"> </span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Ward</span>, <i>Αναρχισμός</i>,
μτφρ. Γιάννης Πελεγρίνης, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, σελ. 102-103.</div>
</div>
<div id="ftn52" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref52" name="_ftn52" style="mso-footnote-id: ftn52;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[52]</span></span></span></span></a> Πιορ Κροπότκιν,
Αλληλοβοήθεια, μτφρ. Ευμορφία Στεφανοπούλου, εκδ. Καστανιώτης, σελ. 248.</div>
</div>
<div id="ftn53" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref53" name="_ftn53" style="mso-footnote-id: ftn53;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[53]</span></span></span></span></a> Ό.π., σελ. 181.</div>
</div>
<div id="ftn54" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref54" name="_ftn54" style="mso-footnote-id: ftn54;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[54]</span></span></span></span></a> Μάρτιν Μπούμπερ, <i>Μονοπάτια
στην ουτοπία</i>, μτφρ. Βασίλης Τομανάς, εκδ. Νησίδες, σελ. 53-54.</div>
</div>
<div id="ftn55" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref55" name="_ftn55" style="mso-footnote-id: ftn55;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[55]</span></span></span></span></a> Πιοτρ Κροπότκιν, <i>Το
κράτος και ο ιστορικός του ρόλος</i>, μτφρ. Σίσσυ Παπαδάκη, εκδ. Αργοναύτης,
σελ. 65</div>
</div>
<div id="ftn56" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref56" name="_ftn56" style="mso-footnote-id: ftn56;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[56]</span></span></span></span></a> Ό.π., σελ. 66</div>
</div>
<div id="ftn57" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref57" name="_ftn57" style="mso-footnote-id: ftn57;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[57]</span></span></span></span></a> Ό.π. σελ. 88.</div>
</div>
<div id="ftn58" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref58" name="_ftn58" style="mso-footnote-id: ftn58;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[58]</span></span></span></span></a> Ό.π., σελ. 91.</div>
</div>
<div id="ftn59" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref59" name="_ftn59" style="mso-footnote-id: ftn59;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[59]</span></span></span></span></a>
Φρίντριχ Νίτσε, <i>Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο,</i> μτφρ. Ζήσης Σαρίκας,
εκδ. Πανοπτικόν, σελ 234 και 519.</div>
</div>
<div id="ftn60" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref60" name="_ftn60" style="mso-footnote-id: ftn60;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[60]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ. 513.</div>
</div>
<div id="ftn61" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref61" name="_ftn61" style="mso-footnote-id: ftn61;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[61]</span></span></span></span></a>
Φρίντριχ Νίτσε, <i>Τα κείμενα της νεότητας</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ.
Πανοπτικόν, σελ 35.</div>
</div>
<div id="ftn62" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref62" name="_ftn62" style="mso-footnote-id: ftn62;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[62]</span></span></span></span></a>
Ό.π.., σελ. 83-85.</div>
</div>
<div id="ftn63" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref63" name="_ftn63" style="mso-footnote-id: ftn63;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[63]</span></span></span></span></a>
Φρίντριχ Νίτσε, <i>Παράκαιροι στοχασμοί</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ. Πανοπτικόν,
σελ. 269.</div>
</div>
<div id="ftn64" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref64" name="_ftn64" style="mso-footnote-id: ftn64;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[64]</span></span></span></span></a>
Φρίντριχ Νίτσε, <i>Παράκαιροι στοχασμοί</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ.
Πανοπτικόν, σελ. 285-286.</div>
</div>
<div id="ftn65" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref65" name="_ftn65" style="mso-footnote-id: ftn65;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[65]</span></span></span></span></a>
Φρίντριχ Νίτσε, Έ<i>τσι μίλησε ο Ζαρατούστρα</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ.
Πανοπτικόν.</div>
</div>
<div id="ftn66" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref66" name="_ftn66" style="mso-footnote-id: ftn66;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[66]</span></span></span></span></a> Για
μια εκτενέστερη πραγμάτευση αυτού του ζητήματος, Βλ. Κώστας Δεσποινιάδης, «Ο
Νίτσε και ο ναζισμός. Οικειοποίηση και αποκατάσταση», <i>Πανοπτικόν</i>, τχ. 7,
σελ. 48-60, Ιανουάριος 2005.</div>
</div>
<div id="ftn67" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref67" name="_ftn67" style="mso-footnote-id: ftn67;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[67]</span></span></span></span></a>
Φρίντριχ Νίτσε, <i>Παράκαιροι στοχασμοί</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ.
Πανοπτικόν, σελ. 227-228.</div>
</div>
<div id="ftn68" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref68" name="_ftn68" style="mso-footnote-id: ftn68;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[68]</span></span></span></span></a>
Ό.π., σελ. 230-231.</div>
</div>
<div id="ftn69" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7729854842159202635#_ftnref69" name="_ftn69" style="mso-footnote-id: ftn69;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 10.0pt;">[69]</span></span></span></span></a>
Φρίντριχ Νίτσε, <i>Η θέληση για δύναμη</i>, μτφρ. Ζήσης Σαρίκας, εκδ.
Πανοπτικόν, σελ. 431-432.</div>
</div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-71580516406256088052016-02-13T08:07:00.002-08:002016-02-13T08:07:40.925-08:00 Η κοινωνία ενάντια στο κράτος (του Pierre Clastres)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnmW0qKX7uo07AD1bm9ScZelhTSh-oG1WVg2sA-DsFhWmMyQYE0m7K80H43skcNSd-piZA3SEVZsW3xguhfMcQcFiXfAd6_OM7lsTRmigrdQt5KDn0eSbx5VmTKbVpo6r_N-GV2lZcrkFo/s1600/Pierre-Clastres.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnmW0qKX7uo07AD1bm9ScZelhTSh-oG1WVg2sA-DsFhWmMyQYE0m7K80H43skcNSd-piZA3SEVZsW3xguhfMcQcFiXfAd6_OM7lsTRmigrdQt5KDn0eSbx5VmTKbVpo6r_N-GV2lZcrkFo/s1600/Pierre-Clastres.jpg" /></a></div>
<br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Οι πρωτόγονες κοινωνίες είναι κοινωνίες χωρίς κράτος: αυτή η πραγματολογική κρίση, σωστή καθεαυτή, υποκρύπτει στην πραγματικότητα μια γνώμη, μια αξιολογική κρίση, η οποία κλονίζει παρευθύς τη δυνατότητα να συσταθεί μια πολιτική ανθρωπολογία ως αυστηρή επιστήμη. Αυτό που στην ουσία δηλώνεται είναι ότι οι πρωτόγονες κοινωνίες στερούνται κάτι -το κράτος- το οποίο, όπως και σε κάθε άλλη κοινωνία -τη δική μας, λόγου χάρη- τους είναι απαραίτητο. Επομένως, οι κοινωνίες αυτές είναι λειψές, δεν είναι εντελώς αληθινές κοινωνίες -δεν είναι εκπολιτισμένες- υπάρχουν βιώνοντας, οδυνηρά προφανώς, μια έλλειψη -την έλλειψη του Κράτους- την οποία πασχίζουν, μάταια πάντα, να καλύψουν. Περισσότερο ή λιγότερο συγκεχυμένα, αυτό ακριβώς λένε τα χρονικά των περιηγητών ή οι εργασίες των ερευνητών: δεν μπορούμε να σκεφθούμε την κοινωνία χωρίς το κράτος, το κράτος είναι το πεπρωμένο κάθε κοινωνίας. Η προσέγγιση αυτή προδίδει μια προσκόλληση εθνοκεντρικού χαρακτήρα ασυνείδητη τις περισσότερες φορές και γι' αυτό ιδιαίτερα αμετακίνητη. Το άμεσο, αυθόρμητο σημείο αναφοράς είναι, αν όχι αυτό που γνωρίζουμε καλύτερα, πάντως αυτό που μας είναι πιο οικείο. Πράγματι, καθένας μας φέρει μέσα του, εσωτερικευμένη σαν την πίστη του πιστού, τη βεβαιότητα ότι η κοινωνία υπάρχει για το κράτος. Πώς λοιπόν να συλλάβουμε την ίδια την ύπαρξη των πρωτόγονων κοινωνιών, όχι σαν κάποιου είδους "αποπαίδια" της παγκόσμιας ιστορίας, σαν αναχρονιστικές επιβιώσεις ενός μακρινού σταδίου που οπουδήποτε αλλού έχει προ πολλού ξεπεραστεί; Αναγνωρίζει κανείς εδώ το άλλο πρόσωπο του εθνοκεντρισμού, τη συμπληρωματική του πεποίθηση ότι η ιστορία είναι μονόδρομη, ότι όλες οι κοινωνίες είναι καταδικασμένες να ενταχθούν σ' αυτή την ιστορία και να διατρέξουν τα στάδια εκείνα, που από την αγριότητα οδηγούν στον πολιτισμό. "Όλοι οι πολιτισμένοι λαοί υπήρξαν άγριοι", γράφει ο Raynal. Όμως η πιστοποίηση μιας πρόδηλης εξέλιξης δεν μπορεί να θεμελιώσει ένα δόγμα το οποίο, προσδένοντας αυθαίρετα το καθεστώς του πολιτισμού στον πολιτισμό του κράτους, ορίζει το κράτος ως απαραίτητο πέρας κάθε κοινωνίας. Μπορούμε τότε να αναρωτηθούμε τι έχει καθηλώσει τους τελευταίους λαούς που εξακολουθούν να είναι άγριοι. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πίσω από τις μοντέρνες διατυπώσεις, η παλιά εξελιξιαρχία παραμένει στην πραγματικότητα άθικτη. Μολονότι πιο δυσδιάκριτη όταν κρύβεται μέσα στη γλώσσα της ανθρωπολογίας και όχι πια της φιλοσοφίας, τοποθετείται ωστόσο στο ίδιο επίπεδο με κατηγορίες που αξιώνουν να είναι επιστημονικές. Αντιληφθήκαμε ήδη ότι, σχεδόν πάντα, οι αρχαϊκές κοινωνίες προσδιορίζονται αρνητικά, σύμφωνα με ό,τι τους λείπει: κοινωνίες χωρίς κράτος, κοινωνίες χωρίς γραφή, κοινωνίες χωρίς ιστορία. Της ίδιας τάξεως φαίνεται να είναι και ο χαρακτηρισμός των κοινωνιών στο οικονομικό πεδίο: κοινωνίες με οικονομία επιβίωσης. Αν εννοούμε με αυτό ότι οι πρωτόγονες κοινωνίες αγνοούν την οικονομία της αγοράς όπου ρέουν τα πλεονάζοντα προϊόντα, στην ουσία δεν λέμε τίποτε, απλώς περιοριζόμαστε να επισημάνουμε μία ακόμη έλλειψη, και πάντα αναφορικά με τον δικό μας κόσμο: αυτές οι κοινωνίες που είναι χωρίς κράτος, χωρίς γραφή, χωρίς ιστορία είναι και χωρίς αγορά. Όμως -μπορεί να αντιτείνει η κοινή λογική- τι χρειάζεται η αγορά όταν δεν υπάρχει πλεόνασμα; Η έννοια της οικονομίας της επιβίωσης κρύβει μέσα της τη σιωπηρή διαβεβαίωση ότι, εάν οι πρωτόγονες κοινωνίες δεν παράγουν πλεόνασμα, αυτό συμβαίνει επειδή είναι ανίκανες να το παράγουν, εξ ολοκλήρου απορροφημένες καθώς είναι στην παραγωγή του ελάχιστα απαραίτητου για την επιβίωσή τους, για τη συντήρησή τους. Παμπάλαιη εικόνα, και πάντοτε αποτελεσματική, της έσχατης ένδειας των αγρίων. Και για να εξηγήσουν αυτή την ανικανότητα των πρωτόγονων κοινωνιών να αποσπασθούν από τη στασιμότητα μιας ζωής από μέρα σε μέρα, απ' αυτή τη διαρκή αλλοτρίωση στην αναζήτηση τροφής, επικαλούνται τον χαμηλό τεχνικό εξοπλισμό, την τεχνολογική κατωτερότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τι πραγματικά συμβαίνει; Αν με τον όρο τεχνική εννοούμε το σύνολο των μεθόδων τις οποίες μετέρχονται οι άνθρωποι, όχι για να εξασφαλίσουν την απόλυτη κυριαρχία πάνω στη φύση (αυτό ισχύει μόνο για τον δικό μας κόσμο και το παράλογο καρτεσιανό του πρόταγμα, που τις οικολογικές του συνέπειες τώρα μόλις αρχίζουμε να τις μετράμε), αλλά για να εξασφαλίσουν μια κυριαρχία πάνω στο φυσικό περιβάλλον προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους και ανάλογη με αυτές, τότε είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για τεχνική κατωτερότητα των πρωτόγονων κοινωνιών, διότι αποδεικνύουν μια ικανότητα να καλύπτουν τις ανάγκες τους τουλάχιστον ίση με εκείνη για την οποία υπερηφανεύεται η βιομηχανική και τεχνοκρατική κοινωνία. Κάθε ανθρώπινη ομάδα δηλαδή καταφέρνει κατ' ανάγκη να ασκεί τον ελάχιστο απαραίτητο έλεγχο πάνω στο περιβάλλον που καταλαμβάνει. Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε καμιά κοινωνία η οποία να εγκαταστάθηκε σε φυσικό περιβάλλον που της ήταν αδύνατο να ελέγξει, εκτός βέβαια αν της ασκήθηκε καταναγκασμός ή εξωτερική βία, οπότε είτε χάνεται είτε αλλάζει τόπο. Αυτό που μας εκπλήσσει στους Εσκιμώους ή τους Αυστραλούς είναι ακριβώς ο πλούτος, η φαντασία και η λεπτότητα της τεχνικής δραστηριότητας, η εφευρετικότητα και η αποτελεσματικότητα που μαρτυρούν τα εργαλεία αυτών των λαών. Αρκεί άλλωστε μια επίσκεψη στα εθνογραφικά μουσεία: η κατασκευαστική ακρίβεια των σκευών της καθημερινής ζωής μετατρέπει σχεδόν κάθε ταπεινό εργαλείο σε έργο τέχνης. Δεν υπάρχει λοιπόν ιεραρχία στο τεχνικό πεδίο, δεν υπάρχει ανώτερη ή κατώτερη τεχνολογία, έναν τεχνολογικό εξοπλισμό μπορούμε να τον εκτιμήσουμε μόνο ως προς την ικανότητά του να καλύπτει, σε ένα δεδομένο περιβάλλον, τις ανάγκες της κοινωνίας. Και από αυτή την άποψη, οι πρωτόγονες κοινωνίες κάθε άλλο παρά ανικανότητα φαίνεται να έδειξαν στον εφοδιασμό τους με τα κατάλληλα μέσα για την πραγματοποίηση του εν λόγω σκοπού. Αυτή η δύναμη τεχνικής καινοτομίας που επιδεικνύουν οι πρωτόγονες κοινωνίες εκτυλίσσεται φυσικά μέσα στον κόσμο. Τίποτε δεν δίδεται ευθύς εξαρχής, υπάρχει πάντα το υπομονετικό έργο της παρατήρησης και της έρευνας, η μακρά διαδοχή δοκιμών και λαθών, αποτυχιών και επιτυχιών. Οι προϊστοριολόγοι μας πληροφορούν πόσες χιλιετηρίδες χρειάστηκαν οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής, για να αντικαταστήσουν τα χοντροκομμένα δίεδρα εργαλεία του πρώτου καιρού με τις θαυμάσιες λεπίδες της Σολιτραίας. [Περίοδος της Ανώτερης Παλαιολιθικής Εποχής. Χρονολογείται στα -18.000 έως -15.000 έτη (σ.τ.μ.)] Από την άλλη πάλι, παρατηρούμε ότι η ανακάλυψη της γεωργίας και η καλλιέργεια φυτών συνέβησαν σχεδόν ταυτόχρονα στην Αμερική και στον Αρχαίο Κόσμο. Και είμαστε υποχρεωμένοι να παραδεχθούμε ότι οι Ινδιάνοι της Αμερικής δεν υστερούν καθόλου, το αντίθετο μάλιστα, στην τέχνη της επιλογής και διάκρισης πάμπολλων ποικιλιών χρήσιμων φυτών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ας σταματήσουμε για μια στιγμή στο ολέθριο ενδιαφέρον που παρακίνησε τους Ινδιάνους να θελήσουν μεταλλικά εργαλεία. Σχετίζεται άμεσα με το ζήτημα της οικονομίας στις πρωτόγονες κοινωνίες, αλλά όχι με τον τρόπο που θα νόμιζε κανείς. Υποστηρίζεται ότι οι κοινωνίες αυτές ήταν καταδικασμένες στην οικονομία της επιβίωσης, λόγω της τεχνολογικής τους κατωτερότητας. Όπως είδαμε, αυτό το επιχείρημα δεν έχει ούτε λογική ούτε πραγματική βάση. Δεν έχει λογική βάση, διότι δεν υπάρχει αφηρημένη κλίμακα όπου να μετριούνται οι τεχνολογικές "εντάσεις" ο τεχνικός εξοπλισμός μιας κοινωνίας δεν μπορεί να συγκριθεί άμεσα με τον αντίστοιχο εξοπλισμό μιας διαφορετικής κοινωνίας και τίποτε δεν ωφελεί να αντιπαραβάλουμε το τουφέκι με το τόξο. Δεν έχει ούτε πραγματική βάση, διότι η αρχαιολογία, η εθνολογία, η βοτανική κ.λ.π. μας αποδεικνύουν ακριβώς την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των άγριων τεχνολογιών. Επομένως, εάν οι πρωτόγονες κοινωνίες στηρίζονται σε μια οικονομία επιβίωσης, αυτό δεν συμβαίνει ελλείψει τεχνικής επιδεξιότητας. Και εδώ ανακύπτει το αληθινό ερώτημα: η οικονομία αυτών των κοινωνιών είναι πράγματι οικονομία επιβίωσης; Αν δίνει κανείς ένα νόημα στις λέξεις, αν με τον όρο οικονομία επιβίωσης δεν περιορίζεται να εννοεί οικονομία χωρίς αγορά και χωρίς πλεόνασμα -πράγμα που θα ήταν μια απλή κοινοτοπία ή σκέτη πιστοποίηση της διαφοράς-, τότε στην πραγματικότητα μας διαβεβαιώνει ότι ο συγκεκριμένος τύπος οικονομίας επιτρέπει στην κοινωνία που θεμελιώνει απλώς και μόνο να επιβιώνει, μας διαβεβαιώνει ότι η κοινωνία αυτή κινητοποιεί διαρκώς το σύνολο των παραγωγικών της δυνάμεων, ώστε να παράσχει στα μέλη της το ελάχιστο απαραίτητο για την επιβίωση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στην αντίληψη αυτή ενυπάρχει μια ακράδαντη προκατάληψη, η οποία περίεργως συνυπάρχει με την αντιφατική και εξίσου τρέχουσα ιδέα ότι ο άγριος είναι οκνηρός. Εάν στην κοινή γλώσσα εμείς [οι Γάλλοι] λέμε "δουλεύω σαν νέγρος", στη Νότιο Αμερική αντίθετα λένε "τεμπέλης σαν Ινδιάνος". Όμως ένα από τα δύο μπορεί να συμβαίνει: είτε ο άνθρωπος των πρωτόγονων κοινωνιών, αμερικανικών και άλλων, ζει σε οικονομία επιβίωσης και περνά τον περισσότερο χρόνο της ημέρας του αναζητώντας τροφή είτε δεν ζει σε οικονομία επιβίωσης και άρα μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του παρατεταμένη σχολή, καπνίζοντας ξαπλωμένος στην αιώρα του. Αυτό ακριβώς εντυπωσίασε όλους ανεξαιρέτως τους πρώτους Ευρωπαίους που παρατήρησαν τους Ινδιάνους της Βραζιλίας. Μεγάλη ήταν η αποδοκιμασία τους, όταν διαπίστωσαν ότι παλικάρια που έσφυζαν από υγεία προτιμούσαν να στολίζονται σαν γυναίκες με ζωγραφιές και φτερά, αντί να ιδρώνουν δουλεύοντας στους κήπους τους. Επρόκειτο λοιπόν για ανθρώπους που αγνοούσαν ηθελημένα πως πρέπει να κερδίζεις το ψωμί σου με τον ιδρώτα του προσώπου σου. Αυτό πήγαινε πολύ και δε γινόταν να κρατήσει: έστρωσαν γρήγορα τους Ινδιάνους στη δουλειά κι αυτοί εξοντώθηκαν. Πράγματι, δύο αξιώματα φαίνεται να έχουν ποδηγετήσει την πορεία του δυτικού πολιτισμού, ήδη από τα πρώτα του βήματα: το πρώτο υποστηρίζει ότι η αληθινή κοινωνία αναπτύσσεται στην προστατευτική σκιά του κράτους, το δεύτερο διατυπώνει μια κατηγορηματική προσταγή: ο άνθρωπος πρέπει να δουλεύει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Είναι γεγονός ότι οι Ινδιάνοι αφιέρωναν λίγο χρόνο σ' αυτό που αποκαλείται εργασία. Και όμως, δεν πέθαιναν από την πείνα. Τα χρονικά της εποχής ομόφωνα περιγράφουν το ωραίο παρουσιαστικό των ενηλίκων, την καλή υγεία των πολυάριθμων παιδιών, την αφθονία και ποικιλία των πηγών διατροφής. Η οικονομία της επιβίωσης επομένως, η οικονομία των ινδιάνικων φυλών, με κανέναν τρόπο δεν συνεπαγόταν αγωνιώδη αναζήτηση της τροφής επί συνεχούς βάσεως. Άρα λοιπόν, μια οικονομία επιβίωσης είναι συμβατή με έναν σημαντικό περιορισμό του χρόνου που αφιερώνεται στις παραγωγικές δραστηριότητες. Ας πάρουμε την περίπτωση των Νοτιοαμερικάνων γεωργών, των Τουπί-Γκουαρανί λόγου χάρη, που η οκνηρία τους εκνεύριζε τους Γάλλους και Πορτογάλους Η οικονομική τους ζωή βασιζόταν κυρίως στη γεωργία και δευτερευόντως στο κυνήγι, την αλιεία και την τροφοσυλλογή. Χρησιμοποιούσαν τον ίδιο κήπο τέσσερα έως έξι χρόνια συνέχεια. Μετά τον εγκατέλειπαν, είτε επειδή το έδαφος είχε εξαντληθεί είτε επειδή, όπως ήταν και το πιθανότερο, ο χώρος είχε κατακλυσθεί από παρασιτική βλάστηση που δύσκολα μπορούσε να εξαλειφθεί. Το βασικό μέρος της δουλειάς το διεκπεραίωναν οι άνδρες, ξεχερσώνοντας με τον λίθινο πέλεκυ και τη φωτιά την αναγκαία επιφάνεια. Το έργο αυτό πραγματοποιείτο στο τέλος της εποχής των βροχών και ενεργοποιούσε τους άνδρες για ένα-δύο μήνες. Όλα σχεδόν τα υπόλοιπα στάδια της γεωργικής διαδικασίας -φύτεμα, σκάλισμα, συγκομιδή- τα αναλάμβαναν, σύμφωνα με τον καταμερισμό της εργασίας κατά φύλο, οι γυναίκες. Προκύπτει λοιπόν το εξής χαρούμενο συμπέρασμα: οι άνδρες, το μισό δηλαδή του πληθυσμού, δούλευαν περίπου δύο μήνες κάθε τέσσερα χρόνια! Όσο για τον υπόλοιπο καιρό, τον αφιέρωναν σε ασχολίες που βιώνονται όχι σαν κόπος αλλά σαν ευχαρίστηση: κυνήγι και ψάρεμα, γιορτές και οινοποσίες, ικανοποίηση, τέλος, της παθιασμένης τους αγάπης για τον πόλεμο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Αυτά τα γενικά ποιοτικά, ιμπρεσιονιστικά δεδομένα βρίσκουν τρανή επιβεβαίωση σε πρόσφατες έρευνες -και σε ορισμένες που διεξάγονται τούτη τη στιγμή- αυστηρά αποδεικτικού χαρακτήρα. Είτε πρόκειται για νομάδες-κυνηγούς της ερήμου του Καλαχάρι είτε για μόνιμα εγκατεστημένους Ινδοαμερικάνους γεωργούς, οι αριθμοί αποκαλύπτουν μια μέση κατανομή του καθημερινού εργασιακού χρόνου χαμηλότερη από τέσσερις ώρες την ημέρα. Ο J. Lizot, που χρόνια τώρα ζει με τους Ινδιάνους Γιανομάμι του Αμαζονίου στη Βενεζουέλα, απέδειξε με χρονομετρήσεις ότι η μέση διάρκεια του χρόνου τον οποίο οι ενήλικες αφιερώνουν καθημερινά στην εργασία, όλων των δραστηριοτήτων συμπεριλαμβανομένων, μόλις και ξεπερνά τις τρεις ώρες. Εμείς προσωπικά δεν πραγματοποιήσαμε ανάλογες μετρήσεις στους Γκουαγιακί, νομάδες κυνηγούς τους δάσους της Παραγουάης. Μπορούμε όμως να βεβαιώσουμε ότι οι Ινδιάνοι, άνδρες και γυναίκες, περνούσαν τουλάχιστον τη μισή τους μέρα σε πλήρη σχεδόν αργία, αφού κυνήγι και τροφοσυλλογή διεξάγονταν ανάμεσα στις έξι και τις έντεκα το πρωί περίπου, και όχι κάθε μέρα. Παρόμοιες μελέτες στους τελευταίους πρωτόγονους πληθυσμούς θα κατέληγαν ενδεχομένως σε παραπλήσια αποτελέσματα, λαμβανομένων βεβαίως υπ' όψι των οικολογικών διαφορών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Έτσι λοιπόν, βρισκόμαστε πολύ μακριά από τη φιλολογία περί αθλιότητας, που υποθάλπει την ιδέα της οικονομίας της επιβίωσης. Όχι μόνο ο άνθρωπος των πρωτόγονων κοινωνιών δεν είναι καθόλου αναγκασμένος να ζει σαν ζώο, σε διαρκή δηλαδή αναζήτηση για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του, αλλά το αποτέλεσμα αυτό το πετυχαίνει -και με το παραπάνω- θυσιάζοντας έναν αξιοσημείωτα μικρό χρόνο δραστηριοποίησης. Αυτό σημαίνει ότι οι ινδιάνικες κοινωνίες διαθέτουν, αν το επιθυμούν, όλο τον απαραίτητο χρόνο για να αυξήσουν την παραγωγή υλικών αγαθών. Και η κοινή λογική ρωτά: γιατί οι άνθρωποι αυτών των κοινωνιών να θέλουν να δουλέψουν και να παραγάγουν περισσότερο, αφού τρεις-τέσσερις ώρες καθημερινής ήρεμης απασχόλησης αρκούν για να εξασφαλίσουν τα χρειώδη της ομάδας; Σε τι θα τους χρησίμευε κάτι τέτοιο; Σε τι θα χρησίμευαν τα πλεονάσματα που θα συσσωρεύονταν με αυτό τον τρόπο; Ποιος θα ήταν ο προορισμός τους; Μόνο δια της βίας οι άνθρωποι εργάζονται πέραν των αναγκών τους. Και αυτή ακριβώς η βία απουσιάζει από τον πρωτόγονο κόσμο, η απουσία αυτής ακριβώς της εξωτερικής βίας ορίζει και τη φύση των πρωτόγονων κοινωνιών. Μπορούμε από δω και πέρα να δεχθούμε την έκφραση οικονομία της επιβίωσης για τον χαρακτηρισμό της οικονομικής οργάνωσης των συγκεκριμένων κοινωνιών, εφ' όσον όμως εννοούμε όχι πια την αναγκαιότητα μιας έλλειψης, μιας ανικανότητας, σύμφυτων μ' αυτόν τον τύπο κοινωνιών και με την τεχνολογία τους, αλλά αντίθετα την άρνηση μιας άχρηστης υπερβολής, τη θέληση ή παραγωγική δραστηριότητα να εναρμονίζεται με την ικανοποίηση των αναγκών. Και τίποτε παραπάνω. Πόσο μάλλον όταν, αν εξετάσουμε τα πράγματα από πιο κοντά, θα δούμε ότι υπάρχει όντως παραγωγή πλεονάσματος στις πρωτόγονες κοινωνίες: η ποσότητα των καλλιεργειών (μανιόκα, καλαμπόκι, καπνός, βαμβάκι κ.λπ.) πάντα ξεπερνά τα απαραίτητα για την κατανάλωση της ομάδας, εξυπακούεται δε ότι η πρόσθετη παραγωγή περιλαμβάνεται στον κανονικό εργασιακό χρόνο. Το πλεόνασμα αυτό, το οποίο αποκτάται χωρίς υπερεργασία, καταναλώνεται, αναλώνεται για καθαρά πολιτικούς σκοπούς, σε γιορτές, προσκλήσεις, επισκέψεις ξένων κ.λπ. Τα πλεονεκτήματα ενός μεταλλικού πέλεκυ σε σχέση με έναν λίθινο είναι πολύ προφανή, για να χρονοτριβήσουμε σ' αυτά: με τον πρώτο μπορεί να βγάλει κανείς στον ίδιο χρόνο ίσως και δέκα φορές περισσότερη δουλειά απ' ό,τι με τον δεύτερο, ή να ολοκληρώσει την ίδια δουλειά σε δέκα φορές λιγότερο χρόνο. Και όταν οι Ινδιάνοι ανακάλυψαν την παραγωγική υπεροχή των τσεκουριών των λευκών, τα επιθύμησαν όχι για να παράγουν περισσότερο στον ίδιο χρόνο, αλλά για να παράγουν το ίδιο δέκα φορές συντομότερα. Συνέβη όμως ακριβώς το αντίθετο, διότι με τους μεταλλικούς πέλεκυς εισέβαλαν στον ινδιάνικο πρωτόγονο κόσμο η βία, η δύναμη, η εξουσία που άσκησαν στους αγρίους οι πολιτισμένοι νεόφερτοι.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Όπως γράφει και ο Λιζό αναφερόμενος στους Γιανομάμι, οι πρωτόγονες κοινωνίες είναι σαφώς κοινωνίες που αρνούνται την εργασία: "Η περιφρόνηση των Γιανομάμι για την εργασία και η αδιαφορία τους για μια αυτόνομη τεχνολογική πρόοδο είναι πέρα από κάθε αμφιβολία". Πρώτες κοινωνίες του ελεύθερου χρόνου, πρώτες κοινωνίες της αφθονίας, σύμφωνα με τη σωστή και φιλοπαίγμονα έκφραση του M. Sahlins.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Εάν έχει κάποιο νόημα το εγχείρημα να συσταθεί μια οικονομική ανθρωπολογία των πρωτόγονων κοινωνιών ως αυτόνομος κλάδος, τούτο δεν μπορεί να συμβεί λαμβάνοντας υπ' όψιν μόνο την οικονομική ζωή αυτών των κοινωνιών, διότι τότε παραμένουμε προσκολλημένοι σε μια εθνολογία της περιγραφής, στην περιγραφή μιας μη αυτόνομης διάστασης της πρωτόγονης κοινωνικής ζωής. Αντίθετα μάλλον, όταν αυτή η διάσταση του "ολικού κοινωνικού γεγονότος" συγκροτείται ως αυτόνομη σφαίρα, τότε φαίνεται βάσιμη και η ιδέα μιας οικονομικής ανθρωπολογίας: όταν εξαφανίζεται η άρνηση της εργασίας, όταν η τάση για συσσώρευση υποκαθιστά την έννοια του ελεύθερου χρόνου, όταν με μια λέξη κάνει την εμφάνισή της στο κοινωνικό σώμα αυτή η εξωτερική βία που αναφέραμε προηγουμένως, αυτή η βία χωρίς την οποία οι άγριοι δεν θα απαρνιόταν τη σχόλη τους και η οποία καταστρέφει την κοινωνία ως πρωτόγονη κοινωνία: αυτή η βία είναι η δύναμη της καταπίεσης, η ικανότητα του καταναγκασμού, είναι η πολιτική εξουσία. Τότε όμως και η ανθρωπολογία παύει πλέον να είναι οικονομική, χάνει κατά κάποιον τρόπο το αντικείμενό της τη στιγμή ακριβώς που νομίζει πως το εγγίζει: η οικονομία γίνεται πολιτική.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Για τον άνθρωπο των πρωτόγονων κοινωνιών, η παραγωγική δραστηριότητα ρυθμίζεται επακριβώς και οροθετείται από τις ανάγκες που έχει να ικανοποιήσει, εννοείται δε ότι πρόκειται βασικά για ανάγκες ενέργειας: η παραγωγή περιορίζεται στην αναπλήρωση του δαπανημένου αποθέματος ενέργειας. Με άλλα λόγια, η ζωή ως φύση είναι εκείνη που -με εξαίρεση την παραγωγή όσων αγαθών καταναλώνονται κοινωνικά επ' ευκαιρία των γιορτών - θεσπίζει και καθορίζει την ποσότητα του χρόνου, ο οποίος θα αφιερωθεί στην αναπαραγωγή της. Αυτό σημαίνει ότι, μόλις κατοχυρωθεί η σφαιρική ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών, τίποτε δεν θα μπορούσε να παρακινήσει την πρωτόγονη κοινωνία να επιθυμήσει περισσότερη παραγωγή, να αλλοτριώσει δηλαδή τον χρόνο της σε μια δουλειά χωρίς προορισμό, όταν αυτός ο χρόνος είναι διαθέσιμος για την αργία, το παιχνίδι, τον πόλεμο ή τη γιορτή. Κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί να μεταβληθεί αυτή η σχέση του πρωτόγονου ανθρώπου με την παραγωγική δραστηριότητα; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις η δραστηριότητα αυτή θέτει κάτι άλλο ως στόχο της και όχι την ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών; Εδώ προκύπτει το ζήτημα της καταγωγής της εργασίας ως αλλοτριωμένης εργασίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στην πρωτόγονη κοινωνία, κοινωνία φύσει εξισωτική, οι άνθρωποι είναι κύριοι της δραστηριότητάς τους, κύριοι της διακίνησης των προϊόντων αυτής της δραστηριότητας: δεν ενεργούν παρά για δικό τους λογαριασμό, ακόμη και όταν ο νόμος της ανταλλαγής διαμεσολαβεί στην άμεση σχέση του ανθρώπου με το προϊόν του. Τα πάντα συνεπώς αναστατώνονται όταν η παραγωγική δραστηριότητα παρεκκλίνει από τον αρχικό της στόχο, όταν, αντί να παράγει μόνο για τον εαυτό του, ο πρωτόγονος άνθρωπος παράγει και για τους άλλους, χωρίς ανταλλαγή και χωρίς αμοιβαιότητα. Τότε μόνο μπορούμε να μιλήσουμε για εργασία: όταν ο εξισωτικός κανόνας της ανταλλαγής παύει να συνιστά τον "αστικό κώδικα" της κοινωνίας, όταν η παραγωγική δραστηριότητα αποσκοπεί στην ικανοποίηση των αναγκών των άλλων, όταν ο κανόνας της ανταλλαγής αντικαθίσταται με τον τρόμο του χρέους. Σ' αυτό το σημείο εγγράφεται, στην πραγματικότητα, η διαφορά ανάμεσα στον άγριο του Αμαζονίου και τον Ινδιάνο της αυτοκρατορίας των Ίνκας. Σε τελευταία ανάλυση, ο πρώτος παράγει για να ζήσει, ενώ ο δεύτερος εργάζεται και για να ζήσουν οι άλλοι, εκείνοι που δεν εργάζονται, οι αφέντες που του λένε: πρέπει να πληρώσεις ό,τι μας οφείλεις, πρέπει αιώνια να εξοφλείς το χρέος σου απέναντί μας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Όταν στην πρωτόγονη κοινωνία, το οικονομικό μπορεί να ανιχνευθεί ως διακριτό και αυτόνομο πεδίο, όταν η παραγωγική δραστηριότητα γίνεται εργασία που αλλοτριώνεται, καταμετράτε και επιβάλλεται από εκείνους που πρόκειται να απολαύσουν τους καρπούς της, τότε σημαίνει ότι η κοινωνία δεν είναι πια πρωτόγονη, ότι έγινε κοινωνία διαιρεμένη σε εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους, σε κύριους και υποτελείς, ότι έπαψε να εξορκίζει αυτό που προορίζεται να την εξολοθρεύσει: την εξουσία και τον σεβασμό της εξουσίας. Η μέγιστη διαίρεση της κοινωνίας, η διαίρεση που θεμελιώνει όλες τις άλλες, μαζί ασφαλώς και τον καταμερισμό της εργασίας, είναι η νέα κάθετη διάταξη ανάμεσα στη βάση και την κορυφή, είναι η μεγάλη πολιτική τομή ανάμεσα σε εκείνους που κατέχουν τη δύναμη, είτε πολεμική είναι αυτή είτε θρησκευτική, και σε εκείνους που υπόκεινται σ' αυτή τη δύναμη. Η πολιτική σχέση εξουσίας προηγείται από την οικονομική σχέση εκμετάλλευσης και τη θεμελιώνει. Προτού να είναι οικονομική, η αλλοτρίωση είναι πολιτική, η εξουσία προπορεύεται της εργασίας, το οικονομικό είναι μια απόκλιση του πολιτικού, η έλευση του κράτους καθορίζει την εμφάνιση των τάξεων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ατέλεια, έλλειψη, ανολοκλήρωτο: η φύση των πρωτόγονων κοινωνιών δεν αποκαλύπτεται βέβαια σ' αυτή την κατεύθυνση. Παρουσιάζεται πολύ περισσότερο ως θετικότητα, ως κυριαρχία πάνω στο φυσικό περιβάλλον και κυριαρχία πάνω στο κοινωνικό πρόσταγμα, ως ελεύθερη βούληση που δεν αφήνει να ξεγλιστρήσει έξω από το είναι της τίποτε που θα μπορούσε να την αλλοιώσει, να την φθείρει και να την διαλύσει. Σ' αυτό ακριβώς πρέπει να επιμείνουμε με σταθερότητα: οι πρωτόγονες κοινωνίες δεν είναι τα καθυστερημένα έμβρυα μεταγενέστερων κοινωνιών, κοινωνικά σώματα που η "κανονική" τους ανάπτυξη διακόπηκε από κάποια παράξενη ασθένεια, δεν βρίσκονται στην αφετηρία μιας ιστορικής λογικής που οδηγεί κατευθείαν σε ένα τέρμα καταγραμμένο εκ των προτέρων, αλλά γνωστό μόνο εκ των υστέρων, το δικό μας κοινωνικό σύστημα. (Εάν ιστορία είναι αυτή η λογική, πώς μπορούν και υπάρχουν ακόμη πρωτόγονες κοινωνίες;) Στη σφαίρα της οικονομικής ζωής, όλα αυτά μεταφράζονται στην άρνηση των πρωτόγονων κοινωνιών να αφήσουν την εργασία και την παραγωγή να τις καταβροχθίσουν, στην απόφαση να περιορίσουν τα αποθέματα σύμφωνα με τις κοινωνικοπολιτικές ανάγκες, στην εγγενή αδυναμία του ανταγωνισμού -τι θα ωφελούσε, σε μια πρωτόγονη κοινωνία, να είσαι πλούσιος ανάμεσα σε φτωχούς;- κοντολογίς, στην απαγόρευση της ανισότητας, απαγόρευση που δεν διατυπώνεται σαφώς κι ωστόσο λέγεται.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πώς γίνεται η οικονομία να μην είναι πολιτική στην πρωτόγονη κοινωνία; Είναι φανερό πως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η οικονομία τους δεν λειτουργεί αυτόνομα. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι, με την έννοια αυτή, οι πρωτόγονες κοινωνίες είναι κοινωνίες χωρίς οικονομία, αφού αρνούνται την οικονομία. Τότε όμως δεν θα πρέπει να ορίσουμε ως απουσία και το πολιτικό σ' αυτές τις κοινωνίες; Δεν θα πρέπει να δεχθούμε ότι, εφ' όσον πρόκειται για κοινωνίες "χωρίς νόμο και χωρίς βασιλιά", στερούνται πολιτικού πεδίου; Και δεν θα ξαναπέφταμε έτσι στην κλασική πεπατημένη ενός εθνοκεντρισμού, για τον οποίο η έλλειψη σημαδεύει σε όλα τα επίπεδα τις διαφορετικές κοινωνίες;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ας δούμε λοιπόν το ζήτημα του πολιτικού στις πρωτόγονες κοινωνίες. Δεν πρόκειται απλώς για ένα "ενδιαφέρον" πρόβλημα, για ένα θέμα που εναπόκειται στον στοχασμό των ειδικών και μόνο, διότι στην προκειμένη περίπτωση η εθνολογία προσλαμβάνει τις διαστάσεις μιας γενικής (προς κατασκευήν) θεωρίας της κοινωνίας και της ιστορίας. Η εξαιρετική ποικιλία των τύπων κοινωνικής οργάνωσης, η υπεραφθονία, μέσα στον χρόνο και τον χώρο, ανόμοιων κοινωνιών δεν εμποδίζουν παρ' όλα αυτά τη δυνατότητα μιας τάξης μέσα στην ασυνέχεια, τη δυνατότητα μιας περιοριστικής αναγωγής αυτής της άπειρης πληθώρας διαφορών. Μιας πολύ γενικής αναγωγής, εφ' όσον η ιστορία δεν μας προσφέρει στην πραγματικότητα παρά δύο μόνο τύπους κοινωνίας απολύτως μη αναγώγιμους ο ένας στον άλλο, δύο μακροτάξεις που καθεμιά τους περιλαμβάνει κοινωνίες οι οποίες, πέρα από τις διαφορές τους, έχουν κοινό κάτι το θεμελιώδες. Υπάρχουν αφ' ενός οι πρωτόγονες κοινωνίες ή κοινωνίες χωρίς κράτος και αφ' ετέρου οι κοινωνίες με κράτος. Η παρουσία ή η απουσία κρατικού σχηματισμού (ο οποίος επιδέχεται ποικίλες μορφές) είναι εκείνο που προσδίδει σε κάθε κοινωνία τον λογικό της τόπο και χαράζει μια γραμμή αναντίστρεπτης ασυνέχειας ανάμεσα στις κοινωνίες. Η εμφάνιση του κράτους διενήργησε τη μεγάλη τυπολογική διαίρεση ανάμεσα σε αγρίους και πολιτισμένους, δημιούργησε την ανεξάλειπτη τομή που πέραν αυτής όλα έχουν αλλάξει, γιατί ο Χρόνος γίνεται Ιστορία. Συχνά, και σωστά, έχουν εντοπίσει δύο επιταχύνσεις αποφασιστικές για τον ρυθμό της παγκόσμιας ιστορίας. Η κινητήρια δύναμη της πρώτης ήταν η λεγόμενη νεολιθική επανάσταση (εξημέρωση των ζώων, γεωργία, ανακάλυψη της υφαντικής και της αγγειοπλαστικής, συνακόλουθη μονιμοποίηση της εγκατάστασης των ανθρώπινων ομάδων κ.λπ). Εμείς ζούμε ακόμη και ολοένα περισσότερο (αν μπορούμε να το πούμε έτσι) στην παράταση της δεύτερης επιτάχυνσης, της βιομηχανικής επανάστασης του 19ου αιώνα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Δεν υπάρχει φυσικά αμφιβολία ότι η νεολιθική τομή αναστάτωσε σημαντικά τις συνθήκες υλικής ύπαρξης των άλλοτε παλαιολιθικών λαών. Αυτή όμως η μετατροπή υπήρξε άραγε αρκετά θεμελιακή ώστε να επηρεάσει ως το απώτατο βάθος του το είναι των κοινωνιών; Μπορούμε να μιλήσουμε για διαφορετική λειτουργία των κοινωνικών συστημάτων, ανάλογα με το αν είναι προνεολιθικά ή μετανεολιθικά; Η εθνογραφική εμπειρία δείχνει μάλλον το αντίθετο. Η μετάβαση από τον νομαδισμό στη μόνιμη εγκατάσταση θεωρείται η πιο βαρύνουσα συνέπεια της νεολιθικής επανάστασης, στον βαθμό που επέτρεψε, με την συγκέντρωση ενός σταθεροποιημένου πληθυσμού, τον σχηματισμό πόλεων και, ακόμη παραπέρα, κρατικών μηχανών. Υποστηρίζοντας όμως αυτή τη θέση, αποφασίζουμε ότι κάθε τεχνοπολιτισμικό "πλέγμα" χωρίς γεωργία είναι κατ' ανάγκη ταγμένο στον νομαδισμό. Συμπέρασμα εθνογραφικά ανακριβές: μια θηρευτική, αλιευτική και συλλεκτική οικονομία δεν απαιτεί υποχρεωτικά νομαδικό τρόπο ζωής. Πολυάριθμα παραδείγματα το πιστοποιούν, τόσο στην Αμερική όσο και αλλού: η απουσία γεωργίας είναι συμβατή με τη μόνιμη εγκατάσταση. Γεγονός που θα μας επέτρεπε να υποθέσουμε παρεμπιπτόντως ότι εάν ορισμένοι λαοί δεν απέκτησαν γεωργία, ενώ αυτή ήταν οικολογικά δυνατή, τούτο δεν συνέβη λόγω ανικανότητας, τεχνολογικής οπισθοδρόμησης ή πολιτισμικής κατωτερότητας, αλλά απλούστατα επειδή δεν την είχαν ανάγκη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η μετακολομβιανή ιστορία της Αμερικής εμφανίζει την περίπτωση πληθυσμών από μόνιμα εγκατεστημένους γεωργούς, οι οποίοι υπό την επήρεια μιας τεχνικής επανάστασης (όπως η απόκτηση του αλόγου και, δευτερευόντως, πυροβόλων όπλων) επέλεξαν να εγκαταλείψουν τη γεωργία για να αφοσιωθούν αποκλειστικά σχεδόν στο κυνήγι, η απόδοση του οποίου είχε πολλαπλασιαστεί με την δεκαπλάσια κινητικότητα που εξασφάλιζε το άλογο. Από τη στιγμή που οι φυλές των Πεδιάδων της Βορείου Αμερικής ή οι φυλέςς του Τσάκο στη Νότιο Αμερική ανέβηκαν στο άλογο, εντατικοποίησαν και επέκτειναν τις μετακινήσεις τους, ο τρόπος ζωής τους όμως απείχε πολύ από τον νομαδισμό, ο οποίος αποδίδεται γενικά στις ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών (όπως οι Γκουαγιάκι της Παραγουάης) και η εγκατάλειψη της γεωργίας από τη μεριά τους δεν ακολουθήθηκε ούτε από δημογραφική διασπορά ούτε από μετατροπή της προηγούμενης κοινωνικής τους οργάνωσης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τι μας μαθαίνουν αυτές οι αντίστροφες κινήσεις; Από τη μια η κίνηση των περισσότερων κοινωνιών από το κυνήγι στη γεωργία και από την άλλη η κίνηση μερικών άλλων από τη γεωργία στο κυνήγι; Ότι φαίνεται να επιτελούνται χωρίς να αλλάζει τίποτα στη φύση της κοινωνίας, ότι η κοινωνία παραμένει όπως ήταν, όταν μεταβάλλονται μόνο οι όροι υλικής ύπαρξης, ότι η νεολιθική επανάσταση, ενώ επηρέασε σημαντικά την υλική ζωή των ανθρώπινων ομάδων της εποχής και αναμφισβήτητα τη διευκόλυνε, δεν συνεπιφέρει μηχανικά μια ανατροπή της κοινωνικής τάξης. Με άλλα λόγια, και σε ό,τι αφορά τις πρωτόγονες κοινωνίες, ηξ μεταβολή στο επίπεδο αυτού που ο μαρξισμός αποκαλεί οικονομική υποδομή δεν καθορίζει καθόλου τη συνεπαγόμενη αντανάκλαση του, το πολιτικό εποικοδόμημα, αφού αυτό φαίνεται να είναι ανεξάρτητο από την υλική του βάση. Η αμερικάνικη ήπειρος απεικονίζει ολοκάθαρα την αμοιβαία αυτονομία οικονομίας και κοινωνίας. Ομάδες κυνηγών-αλιέων-συλλεκτών, νομαδικές ή όχι, εμφανίζουν τα ίδια κοινωνικοπολιτικά χαρακτηριστικά με τους γειτονικούς τους, μόνιμα εγκατεστημένους, γεωργούς: "υποδομή" διαφορετική, "εποικοδόμημα" πανομοιότυπο. Αντίστροφα, οι μεσο-αμερικανικές κοινωνίες -κοινωνίες αυτοκρατορικές, κοινωνίες με κράτος- ήταν εξαρτημένες από μια γεωργία που, ναι μεν ήταν πιο εντατική από αλλού, ωστόσο, από τη σκοπιά του τεχνικούς της επιπέδου, ήταν πολύ παρόμοια με τη γεωργία των "άγριων" φυλών του Τροπικού Δάσους: "υποδομή" ταυτόσημη, "εποικοδόμημα" διαφορετικό, αφού στη μία περίπτωση πρόκειται για κοινωνίες χωρίς κράτος, ενώ στην άλλη για ολοκληρωμένα κράτη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Επομένως, ο αποφασιστικός παράγοντας είναι η πολιτική τομή και όχι η οικονομική αλλαγή. Η αληθινή επανάσταση στην προϊστορία της ανθρωπότητας δεν είναι η νεολιθική, εφ' όσον μπορεί κάλλιστα να αφήσει άθικτη την παλιά κοινωνική οργάνωση, είναι η πολιτική επανάσταση, είναι εκείνη η μυστηριώδης εμφάνιση, η αναντίστρεπτη, η θανάσιμη για τις πρωτόγονες κοινωνίες, εκείνο που γνωρίζουμε με το όνομα κράτος. Και αν θέλουμε να διατηρήσουμε τις μαρξιστικές αντιλήψεις περί υποδομής και εποικοδομήματος, τότε θα πρέπει ίσως να παραδεχθούμε ότι η υποδομή είναι το πολιτικό και το εποικοδόμημα το οικονομικό. Μόνο μια ανατροπή δομική, αβυσσαλέα, μπορεί να μεταμορφώσει την πρωτόγονη κοινωνία καταστρέφοντάς την ως τέτοια: εκείνη που προκαλεί την ανάδυση στους κόλπους της πρωτόγονης κοινωνίας ή στο εξωτερικό της, αυτού που η ίδια του η απουσία την προσδιορίζει, τους κύρους της ιεραρχίας, της σχέσης εξουσίας, της υποδούλωσης των ανθρώπων, του κράτους. Θα ήταν εντελώς μάταιο να αναζητήσουμε την προέλευση του φαινομένου σε μια υποθετική τροποποίηση των παραγωγικών σχέσεων στην πρωτόγονη κοινωνία, τροποποίηση η οποία, διαιρώντας σιγά σιγά την κοινωνία σε πλούσιους και φτωχούς, στους εκμεταλλευτές και τα θύματά τους, θα οδηγούσε μηχανικά στην εγκαθίδρυση ενός οργάνου άσκησης της εξουσίας των πρώτων πάνω στους δεύτερους, στη γέννηση δηλαδή του κράτους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Μια τέτοια τροποποίηση της οικονομικής βάσης δεν είναι απλώς υποθετική, είναι αδύνατη. Προκειμένου το σύστημα παραγωγής μιας δεδομένης κοινωνίας να αλλάξει προς την κατεύθυνση μιας εντατικοποίησης της εργασίας, με στόχο μια αυξημένη παραγωγή αγαθών, πρέπει είτε οι άνθρωποι αυτής της κοινωνίας να επιθυμούν τη μετατροπή του παραδοσιακού τρόπου ζωής τους είτε να μην την επιθυμούν, αλλά να τους την υπαγορεύει μια εξωτερική βία. Στη δεύτερη περίπτωση, τίποτα δεν προέρχεται από την ίδια την κοινωνία που υφίσταται την επίθεση μιας εξωτερικής δύναμης, προς το συμφέρον της οποίας θα τροποποιηθεί το σύστημα παραγωγής: περισσότερη εργασία και παραγωγή για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των νέων κυρίων της εξουσίας. Η πολιτική καταπίεση καθορίζει, καλεί, επιτρέπει την εκμετάλλευση. Η επίκληση όμως ενός τέτοιου "σεναρίου" δεν εξυπηρετεί σε τίποτε, εφ' όσον θέτει μια εξωτερική, τυχαία και άμεση προέλευση της κρατικής βίας και όχι την αργή πραγμάτωση των εσωτερικών, κοινωνικοοικονομικών όρων της εμφάνισής της.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Λέγεται ότι το κράτος είναι το όργανο που επιτρέπει στην κυρίαρχη τάξη να ασκεί τη βίαιη κυριαρχία της πάνω στις κυριαρχούμενες τάξεις. Έστω ότι είναι έτσι. Προκειμένου, λοιπόν, να εμφανισθεί το κράτος, θα πρέπει προηγουμένως η κοινωνία να έχει διαιρεθεί σε ανταγωνιστικές κοινωνικές τάξεις συνδεδεμένες με σχέσεις εκμετάλλευσης. Άρα, η δομή της κοινωνίας -η διαίρεση σε τάξεις- θα έπρεπε να προηγείται από την ανάκυψη της κρατικής μηχανής. Ας επισημάνουμε, παρεμπιπτόντως, το εύθραυστο αυτής της καθαρά εργαλειακής αντίληψης του κράτους. Εάν η κοινωνία είναι οργανωμένη από καταπιεστές ικανούς να εκμεταλλεύονται τους καταπιεζόμενους, αυτό συμβαίνει επειδή η συγκεκριμένη ικανότητα επιβολής της αλλοτρίωσης στηρίζεται στη χρήση μιας δύναμης, δηλαδή σ' αυτό που συνιστά την ίδια την υπόσταση του κράτους, του "μονοπωλίου της νόμιμης φυσικής βίας". Σε ποια αναγκαιότητα θα ανταποκρινόταν τότε η ύπαρξη του κράτους, αφού η ουσία του -η βία- είναι εμμενής στη διαίρεση της κοινωνίας, αφού το κράτος είναι, μ' αυτή την έννοια, δεδομένο προκαταβολικά στην καταπίεση που μια κοινωνική ομάδα ασκεί πάνω στις άλλες; Δεν θα ήταν παρά το άχρηστο όργανο μιας λειτουργίας που θα είχε επιτελεσθεί πριν και αλλού.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η σύνδεση της εμφάνισης της κρατικής μηχανής με τη μεταβολή της κοινωνικής δομής οδηγεί απλώς και μόνο στην αναβολή του προβλήματος αυτής της εμφάνισης. Διότι τότε θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί συμβαίνει στους κόλπους μιας πρωτόγονης κοινωνίας, μιας μη διαιρεμένης δηλαδή κοινωνίας, η νέα κατανομή των ανθρώπων σε κυρίαρχους και κυριαρχούμενους. Ποια είναι η κινητήρια δύναμη αυτής της μέγιστης αλλαγής, που θα κορυφωνόταν με την εγκαθίδρυση του κράτους; Η εμφάνισή του θα επικύρωνε τη νομιμότητα μιας ιδιωτικής ιδιοκτησίας που θα είχε δημιουργηθεί προηγουμένως, το κράτος θα ήταν ο εκπρόσωπος και ο προστάτης των ιδιοκτητών. Θαυμάσια. Γιατί όμως να εμφανισθεί ιδιωτική ιδιοκτησία σ' έναν τύπο κοινωνίας που αγνοεί την ιδιοκτησία, επειδή ακριβώς την αρνείται; Γιατί κάποιοι να θελήσουν να διακηρύξουν μια μέρα αυτό είναι δικό μου, και πώς οι υπόλοιποι θα άφηναν να μπει έτσι ο σπόρος αυτού που η πρωτόγονη κοινωνία αγνοεί; Ο σπόρος της αυταρχικότητας, της καταπίεσης, του κράτους; Όσα γνωρίζουμε τώρα για τις πρωτόγονες κοινωνίες δεν μας επιτρέπουν πια να αναζητούμε την καταγωγή του πολιτικού στο επίπεδο του οικονομικού. Το γενεαλογικό δέντρο του κράτους δεν έχει τις ρίζες του σ' αυτό το έδαφος. Δεν υπάρχει τίποτε στην οικονομική λειτουργία μιας πρωτόγονης κοινωνίας, μιας κοινωνίας χωρίς κράτος, τίποτε που να επιτρέπει να εισαχθεί η διαφορά ανάμεσα σε πλουσιότερους και φτωχότερους, διότι κανείς σε μια τέτοια κοινωνία δεν αισθάνεται την αλλόκοτη επιθυμία να κάνει περισσότερα, να κατέχει περισσότερα, να φαίνεται περισσότερο από τον διπλανό του. Διαθέτουν όλοι την ίδια ικανότητα να ικανοποιούν τις υλικές τους ανάγκες και η ικανότητα αυτή, μαζί με την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών που εμποδίζει μόνιμα την ιδιωτική συσσώρευση αγαθών, απλούστατα καθιστούν αδύνατη την εκκόλαψη μιας παρόμοιας επιθυμίας, επιθυμίας κατοχής, η οποία στην πραγματικότητα είναι επιθυμία εξουσίας. Η πρωτόγονη κοινωνία, η πρώτη κοινωνία της αφθονίας, δεν αφήνει καμιά θέση για την επιθυμία της υπεραφθονίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Οι πρωτόγονες κοινωνίες είναι κοινωνίες χωρίς κράτος, γιατί το κράτος είναι αδύνατο σε τέτοιου τύπου κοινωνίες. Και όμως, όλοι οι πολιτισμένοι λαοί αρχικά ήταν άγριοι: πώς το κράτος έπαψε να είναι αδύνατο; Γιατί οι λαοί έπαψαν να είναι άγριοι; Ποιο τρομερό συμβάν, ποια επανάσταση επέτρεψαν να προβάλει τη μορφή του δεσπότη, αυτού που διατάζει εκείνους που υπακούουν; Από πού προέρχεται η πολιτική εξουσία; Μυστήριο, προσωρινό ίσως, της καταγωγής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ενώ φαίνεται ακόμη αδύνατο να προσδιορίσουμε τις συνθήκες εμφάνισης του κράτους, μπορούμε αντίθετα να διατυπώσουμε επακριβώς τις συνθήκες μη εμφάνισής του, και τα κείμενα που συγκεντρώθηκαν σ' αυτό τον τόμο [Η κοινωνία ενάντια στο κράτος, εκδόσεις Αλεξάνδρεια] επιχειρούν να δώσουν το περίγραμμα του χώρου του πολιτικού στις κοινωνίες χωρίς κράτος. Χωρίς πίστη, χωρίς νόμο, χωρίς βασιλιά: αυτό που τον 16ο αιώνα η Δύση έλεγε για τους Ινδιάνους μπορεί να επεκταθεί χωρίς δυσκολία σε κάθε πρωτόγονη κοινωνία. Μπορεί μάλιστα να αποτελέσει το κριτήριο διάκρισης: μια κοινωνία είναι πρωτόγονη εάν δεν έχει βασιλιά, ως νόμιμη πηγή του νόμου, εάν δηλαδή δεν έχει κρατική μηχανή. Αντίστροφα, κάθε μη πρωτόγονη κοινωνία είναι κοινωνία με κράτος, λίγο ενδιαφέρει ποιο κοινωνικοοικονομικό καθεστώς ισχύει. Γι' αυτό και μπορούμε να συνενώσουμε σε μία μόνο κατηγορία τις μεγάλες αρχαϊκές δεσποτείες -βασιλείς, αυτοκράτορες της Κίνας ή των Άνδεων, φαραώ-, τις πιο πρόσφατες μοναρχίες -το κράτος είμαι εγώ- και τα σύγχρονα κοινωνικά συστήματα, είτε ο καπιταλισμός τους είναι φιλελεύθερος, όπως στη Δυτική Ευρώπη, είτε κρατικός, όπως αλλού...</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Δεν υπάρχει λοιπόν βασιλιάς στη φυλή, αλλά αρχηγός που δεν είναι αρχηγός κράτους. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο φύλαρχος δεν διαθέτει καμιά αρχή, καμιά δύναμη καταναγκασμού, κανέναν τρόπο να δώσει εντολές. Ο φύλαρχος δεν είναι κάποιος που διατάζει, τα μέλη της φυλής δεν έχουν καμιά υποχρέωση υπακοής. Ο χώρος της φυλαρχίας δεν είναι ο τόπος της εξουσίας και η μορφή του άγριου "φυλάρχου" (ατυχής αλήθεια ονομασία) δεν προοιωνίζεται σε τίποτε τη φυσιογνωμία ενός μελλοντικού δεσπότη. Είναι σαφές ότι η κρατική μηχανή, γενικά, δεν μπορεί να προκύψει από την πρωτόγονη κοινωνία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Σε τι ο αρχηγός της φυλής δεν προοιωνίζεται τον αρχηγό του κράτους; Σε τι είναι αδύνατο ένα τέτοιο προανάκρουσμα του κράτους στον κόσμο των αγρίων; Αυτή η ριζική ασυνέχεια -η οποία καθιστά αδιανόητη μια προοδευτική μετάβαση από την πρωτόγονη φυλαρχία στην κρατική μηχανή- εδραιώνεται φυσικά σ' εκείνη τη σχέση αποκλεισμού που τοποθετεί την πολιτική εξουσία έξω από τη φυλαρχία. Αυτό που πρέπει να συλλάβουμε είναι ένας αρχηγός χωρίς εξουσία, ένας θεσμός, η φυλαρχία, ξένος προς την ουσία του, την αρχή. Ο φύλαρχος, επιφορτισμένος κυρίως με την εξομάλυνση των όποιων συγκρούσεων ενδέχεται να ανακύψουν ανάμεσα σε άτομα, οικογένειες, γενεαλογικές γραμμές κ.λπ., δεν διαθέτει για την αποκατάσταση της τάξης και της ομόνοιας παρά μόνο το γόητρο που του αναγνωρίζει η κοινωνία. Γόητρο, όμως, δεν σημαίνει βέβαια εξουσία, και τα μέσα που έχει στα χέρια του ο φύλαρχος για να επιτελέσει το ειρηνοποιό του έργο περιορίζονται αποκλειστικά στη χρήση του λόγου και μάλιστα όχι για να διαιτητεύσει ανάμεσα στα αντίπαλα μέρη, διότι ο φύλαρχος δεν είναι κριτής, δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του να τεθεί υπέρ του ενός ή του άλλου, αλλά για να προσπαθήσει, οπλισμένος με την ευγλωττία του και μόνο, να πείσει τους ανθρώπους πως πρέπει να κατευνασθούν, να πάψουν να βρίζουν ο ένας τον άλλον, να μιμηθούν τους προγόνους που έζησαν πάντοτε αρμονικά. Εγχείρημα που ποτέ δεν έχει εξασφαλισμένη την επιτυχία, στοίχημα αβέβαιο κάθε φορά, διότι ο λόγος του αρχηγού δεν έχει ισχύ νόμου. Αν η προσπάθεια πειθούς αποτύχει, τότε η σύγκρουση κινδυνεύει να έχει βίαιη έκβαση και το γόητρο του αρχηγού μπορεί κάλλιστα να μην επιβιώσει, εφ' όσον έχει αποδειχθεί η ανικανότητά του να πραγματοποιήσει ό,τι αναμενόταν από εκείνον.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Πώς εκτιμά η φυλή ότι ο τάδε άνδρας είναι άξιος να γίνει αρχηγός; Στο τέλος τέλος, το εκτιμά μόνο από τα "τεχνικά" του προσόντα: ρητορικό χάρισμα, επιδεξιότητα στο κυνήγι, ικανότητα να συναρμόζει τις πολεμικές δραστηριότητες, επιθετικές ή αμυντικές. Και με κανέναν τρόπο η κοινωνία δεν αφήνει τον φύλαρχο να υπερβεί αυτό το τεχνικό όριο, δεν επιτρέπει μια τεχνική ανωτερότητα να μετατραπεί σε πολιτική αρχή. Ο φύλαρχος είναι στην υπηρεσία της κοινωνίας, και η κοινωνία καθεαυτήν -ο αληθινός τόπος της εξουσίας- που ασκεί ως τέτοια την αρχή της πάνω στον αρχηγό. Γι' αυτό είναι αδύνατο ο αρχηγός να αντιστρέψει τη σχέση αυτή προς όφελός του, να θέσει την κοινωνία στη δική του υπηρεσία, να ασκήσει πάνω στη φυλή αυτό που αποκαλείται εξουσία: ποτέ η πρωτόγονη κοινωνία δεν θα ανεχθεί να μεταβληθεί ο αρχηγός της σε δεσπότη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Κατά μία έννοια, η φυλή υποβάλλει σε πολύ στενή επιτήρηση τον αρχηγό, αιχμάλωτος όπως είναι σ' έναν χώρο απ' όπου δεν τον αφήνει να βγει. Θέλει όμως να βγει; Συμβαίνει καμιά φορά να επιθυμήσει ένας αρχηγός να είναι αρχηγός; Να θελήσει η δική του επιθυμία να υποκαταστήσει την υπηρεσία και το συμφέρον της ομάδας; Να υπερισχύσει η ικανοποίηση του προσωπικού του συμφέροντος έναντι της υποταγής στο συλλογικό εγχείρημα; Δυνάμει αυτού ακριβώς του στενού ελέγχου, στον οποίο η κοινωνία -από τη φύση της ως πρωτόγονη κοινωνία και όχι βέβαια από κάποια συνειδητή και εσκεμμένη φροντίδα επιτήρησης- υποβάλλει, όπως και όλα τα υπόλοιπα, την πρακτική του leader, σπάνιες είναι οι περιπτώσεις φυλάρχων που βρίσκονται σε θέση να παραβιάσουν τον πρωτόγονο νόμο: δεν είσαι κάτι παραπάνω από τους άλλους. Σπάνιες μεν, αλλά όχι και ανύπαρκτες: πότε πότε συμβαίνει ένας αρχηγός να θελήσει να κάνει τον αρχηγό κι αυτό διόλου από μακιαβελικό υπολογισμό, αλλά μάλλον επειδή τελικά δεν έχει άλλη επιλογή, δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Ας εξηγηθούμε. Κατά κανόνα, ένας αρχηγός δεν επιχειρεί (δεν του περνά καν απ' το μυαλό) να ανατρέψει την κανονική (τη σύμφωνη με τους κανόνες) σχέση που διατηρεί με την ομάδα του, ανατροπή η οποία από υπηρέτη της ομάδας θα τον έκανε κύριό της. Αυτή την κανονική σχέση ο μεγάλος κάσικος Αλαϊκίν, πολεμικός αρχηγός μιας φυλής Αμπιπόνων του Τσάκο της Αργεντινής, την όρισε πάρα πολύ καλά με την απάντησή του σε κάποιον Ισπανό αξιωματικό, ο οποίος επεδίωκε να τον πείσει να σύρει τη φυλή του σε έναν πόλεμο που εκείνη δεν ήθελε:; "Οι Αμπιπόνοι, από μια συνήθεια πατροπαράδοτη, κάνουν τα πάντα όπως αρέσει σ' αυτούς και όχι όπως αρέσει στον κάσικό τους. Εγώ τους διευθύνω, μα δεν θα μπορούσα να βλάψω κανέναν απ' τους δικούς μου δίχως να βλάψω εμένα τον ίδιο. Αν χρησιμοποιούσα διαταγές ή βία προς τους συντρόφους μου, αμέσως θα μου γυρνούσαν την πλάτη. Προτιμώ να με αγαπάνε και όχι να με φοβούνται". Κι ας μην αμφιβάλλουμε: οι περισσότεροι από τους Ινδιάνους φυλάρχους τα ίδια θα έλεγαν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Υπάρχουν ωστόσο εξαιρέσεις, πάντα σχεδόν συνδεδεμένες με τον πόλεμο. Ξέρουμε, πράγματι, ότι η προετοιμασία και η καθοδήγηση μιας στρατιωτικής επιχείρησης αποτελούν τις μοναδικές περιστάσεις όπου ο αρχηγός έχει την ευκαιρία να ασκήσει ένα ελάχιστο αρχής, η οποία όμως, ας το επαναλάβουμε, βασίζεται μόνο στην τεχνική του δεξιότητα ως πολεμιστή. Μόλις τελειώσουν όλα, και όποια κι αν είναι η έκβαση της μάχης, ο αρχηγός του πολέμου ξαναγίνεται αρχηγός χωρίς εξουσία, σε καμιά περίπτωση το γόητρο που συνεπιφέρει μια νίκη δεν μετατρέπεται σε αρχή. Όλα παίζονται σ' αυτόν ακριβώς τον διαχωρισμό που διατηρεί η κοινωνία ανάμεσα σε εξουσία και γόητρο, ανάμεσα στη δόξα ενός νικητή πολεμιστή και τη διοίκηση που του απαγορεύεται να ασκήσει. Η καταλληλότερη πηγή για να σβήσει τη δίψα που έχει ένας πολεμιστής για γόητρο είναι ο πόλεμος. Την ίδια στιγμή, ο αρχηγός που το γόητρό του είναι συνδεδεμένο με τον πόλεμο δεν μπορεί να το διατηρήσει και να το ενισχύσει παρά μόνο με τον πόλεμο: ένα είδος αναγκαστικής φυγής προς τα εμπρός είναι εκείνο που τον κάνει να θέλει να διοργανώνει ακατάπαυστα πολεμικές επιχειρήσεις, απ' όπου προεξοφλεί ότι θα εισπράξει τα οποία (συμβολικά) οφέλη αναλογούν στη νίκη. Όσο η επιθυμία του για πόλεμο συμβαδίζει με τη γενική θέληση της φυλής και ιδιαίτερα των νέων, για τους οποίους ο πόλεμος αποτελεί επίσης το κύριο μέσο για να αποκτήσουν γόητρο, όσο η θέληση του αρχηγού δεν ξεπερνά τη θέληση της κοινωνίας, οι μεταξύ τους συνηθισμένες σχέσεις παραμένουν αμετάβλητες. Ο κίνδυνος όμως η θέληση του αρχηγού να υπερσκελίσει τη θέληση της ομάδας, ο κίνδυνος ο αρχηγός να προχωρήσει πιο πέρα απ' όσο πρέπει, να βγει από τα αυστηρά όρια που έχουν οριστεί στο λειτούργημά του, αυτός ο κίνδυνος είναι διαρκής. Καμιά φορά ο αρχηγός δέχεται να τον διατρέξει και προσπαθεί να επιβάλει στη φυλή τα ατομικά του σχέδια, προσπαθεί να αντικαταστήσει το συλλογικό συμφέρον με το προσωπικό του συμφέρον. Αντιστρέφοντας την κανονική σχέση που προσδιορίζει τον leader ως μέσο στην υπηρεσία ενός κοινωνικά καθορισμένου σκοπού, επιχειρεί να μετατρέψει την κοινωνία σε μέσο για την υλοποίηση ενός καθαρά ιδιωτικού σκοπού: η φυλή στην υπηρεσία του αρχηγού και όχι πια ο αρχηγός στην υπηρεσία της φυλής. Αν "έπιανε το κόλπο" του, τότε θα είχαμε τον γενέθλιο τόπο της πολιτικής εξουσίας, ως εξαναγκασμού και βίας, θα είχαμε την πρώτη ενσάρκωση, την ελαχιστότατη μορφή του κράτους. Αλλά ποτέ δεν πιάνει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η Έλενα Βαλέρο, στην πολύ ωραία διήγηση των είκοσι χρόνων που πέρασε με τους Γιανομάμι, μιλά πολύ για τον πρώτο της σύζυγο, τον πολεμικό leader Φουσίγουε. Η ιστορία του απεικονίζει στην εντέλεια τη μοίρα του άγριου φυλάρχου όταν, εξαναγκασμένος από τις περιστάσεις, οδηγείται στην παραβίαση του νόμου της πρωτόγονης κοινωνίας η οποία, όντας ο αληθινός τόπος της εξουσίας, αρνείται να την αφήσει, αρνείται να εξουσιοδοτήσει άλλον στη θέση της. Ο Φουσίγουε, λοιπόν, αναγνωρίστηκε ως "αρχηγός" από τη φυλή του λόγω του γοήτρου που απέκτησε ως διοργανωτής και καθοδηγητής νικηφόρων επιδρομών εναντίον εχθρικών ομάδων. Διευθύνει συνεπώς πολέμους που θέλησε η φυλή του, θέτει στην υπηρεσία της ομάδας του την πολεμική τεχνική του δεξιότητα, το θάρρος του, τον δυναμισμό του, συνιστά το αποτελεσματικό όργανο της κοινωνίας του. Αλλά η δυστυχία του άγριου πολεμιστή είναι ότι το γόητρο που απέκτησε στον πόλεμο χάνεται γρήγορα, εάν δεν ανανεώνονται αδιάκοπα οι πηγές του. Η φυλή, για την οποία ο αρχηγός δεν είναι παρά το κατάλληλο όργανο για την πραγμάτωση της θέλησής της, ξεχνά εύκολα τις περασμένες του νίκες. Για τον αρχηγό τίποτε δεν έχει οριστικά κατακτηθεί και εάν θέλει να υπενθυμίσει στους ανθρώπους το γόητρο και τη δόξα του -που τόσο εύκολα λησμόνησαν- δεν πρόκειται να το καταφέρει εκθειάζοντας απλώς τους παλιούς του άθλους, θα πρέπει να δημιουργήσει ευκαιρίες καινούργιων εχθροπραξιών. Ένας πολεμιστής δεν έχει επιλογή: είναι καταδικασμένος να επιθυμεί τον πόλεμο. Σ' αυτό ακριβώς το σημείο υπερβαίνει το όριο της συναίνεσης που το αναγνωρίζει ως αρχηγό. Εάν η επιθυμία του για πόλεμο συμπίπτει με της κοινωνίας, η κοινωνία συνεχίζει να τον ακολουθεί. Εάν όμως η επιθυμία του αρχηγού για πόλεμο προσπαθήσει να επιπέσει σε μια κοινωνία εμφορούμενη από την επιθυμία για ειρήνη -στην πραγματικότητα, καμιά κοινωνία δεν επιθυμεί πάντα να πολεμά-, τότε η σχέση μεταξύ αρχηγού και φυλής αντιστρέφεται, ο leader επιχειρεί να χρησιμοποιήσει την κοινωνία ως όργανο του ατομικού του σκοπού, ως μέσο της προσωπικής του επιδίωξης. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι ο πρωτόγονος αρχηγός είναι αρχηγός χωρίς εξουσία: πώς θα μπορούσε να επιβάλει τον νόμο της επιθυμίας του σε μια κοινωνία που τον αρνείται; Είναι αιχμάλωτος της επιθυμίας του για γόητρο και ταυτόχρονα της αδυναμίας του να την πραγματοποιήσει. Τι μπορεί να συμβεί τότε; Ο πολεμιστής είναι προορισμένος για τη μοναξιά, γι' αυτή την αμφίβολη μάχη που δεν τον οδηγεί παρά στον θάνατο. Τέτοια υπήρξε η μοίρα του Νοτιαμερικανού πολεμιστή Φουσίγουε. Επειδή θέλησε να επιβάλει στους δικούς του έναν πόλεμο που εκείνοι δεν επιθυμούσαν, η φυλή του τον εγκατέλειψε. Δεν του απέμεινε παρά να διεξαγάγει μόνος του αυτό τον πόλεμο και πέθανε κατατρυπημένος από τα βέλη. Ο θάνατος είναι το πεπρωμένο του πολεμιστή, διότι η πρωτόγονη κοινωνία είναι έτσι δομημένη ώστε να μην επιτρέπει στη θέληση για εξουσία να υποκαταστήσει την επιθυμία για γόητρο. Ή, με άλλα λόγια, στην πρωτόγονη κοινωνία ο φύλαρχος, ως ενδεχόμενος φορέας της θέλησης για εξουσία, είναι εκ των προτέρων καταδικασμένος σε θάνατο. Η χωριστή πολιτική εξουσία είναι αδύνατη στην πρωτόγονη κοινωνία, δεν υπάρχει θέση, δεν υπάρχει κενό που θα μπορούσε να καταλάβει το κράτος.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Λιγότερο τραγική στην κατάληξή της, αλλά πολύ παρόμοια στην εξέλιξή της είναι η ιστορία ενός άλλου Ινδιάνου leader, απείρως πιο διάσημου από τον σκοτεινό πολεμιστή του Αμαζονίου, αφού πρόκειται για τον περιβόητο αρχηγό των Απάτσι, τον Τζερόνιμο. Η ανάγνωση των απομνημονευμάτων του [Τα απομνημονεύματα του Τζερόνιμο, εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος] αποδεικνύεται ιδιαίτερα διδακτική, παρ' ότι είναι αρκετά προχειρογραμμένα. Ο Τζερόνιμο δεν ήταν παρά ένας νεαρός πολεμιστής σαν όλους τους άλλους, όταν οι Μεξικανοί στρατιώτες επιτέθηκαν στην κατασκήνωση της φυλής και σφαγίασαν γυναίκες και παιδιά. Η οικογένεια του Τζερόνιμο εξολοθρεύτηκε παντελώς. Οι διάφορες φυλές των Απάτσι έκαναν συμμαχία για να εκδικηθούν τους δολοφόνους και στον Τζερόνιμο ανατέθηκε η καθοδήγηση της μάχης. Πλήρης επιτυχία των Απάτσι, συντριβή της φρουράς των Μεξικάνών. Το πολεμικό γόητρο του Τζερόνιμο, του πρωτεργάτη της νίκης, υπήρξε τεράστιο. Και από εκείνη η στιγμή τα πράγματα αλλάζουν, κάτι συμβαίνει στον Τζερόνιμο, κάτι συμβαίνει. Διότι μπορεί μεν για τους Απάτσι, οι οποίοι ικανοποιήθηκαν με μια νίκη που εκπλήρωσε θαυμάσια την επιθυμία τους για εκδίκηση, η υπόθεση να τακτοποιήθηκε κατά κάποιον τρόπο, για τον Τζερόνιμο όμως αλλιώς έχει η κατάσταση: αυτός θέλει να συνεχίσει να εκδικείται τους Μεξικανούς, θεωρεί ότι η αιματηρή πανωλεθρία των στρατιωτών δεν είναι αρκετή. Αλλά δεν μπορεί βέβαια να πάει μόνος να χτυπήσει τα μεξικάνικα χωριά. Προσπαθεί λοιπόν να πείσει τους δικούς του να εκστρατεύσουν πάλι. Του κάκου. Η κοινωνία Απάτσι, αφού επιτεύχθηκε ο συλλογικός στόχος -η εκδίκηση- λαχταρά την ανάπαυση. Έτσι ο σκοπός του Τζερόνιμο είναι μια ατομική επιδίωξη, στην πραγμάτωση της οποίας θέλει να παρασύρει τη φυλή. Θέλει να μετατρέψει τη φυλή σε όργανο της επιθυμίας του, ενώ προηγουμένως εξαιτίας της πολεμικής του δεξιότητας, ήταν εκείνος το όργανο της φυλής. Φυσικά, οι Απάτσι ποτέ δεν θέλησαν να ακολουθήσουν τον Τζερόνιμο, όπως ακριβώς και οι Γιανομάμι αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τον Φουσίγουε. Το πολύ πολύ ο αρχηγός Απάτσι να τα κατάφερνε (καμιά φορά και με ψέματα) να πείσει μερικούς νέους άπληστους για δόξα και λάφυρα. Σε μία από αυτές τις εκστρατείες ο στρατός του Τζερόνιμο, ηρωικός και γελοίος, αποτελείτο από δύο άνδρες! Οι Απάτσι, που όταν οι περιστάσεις το απαιτούσαν, δέχονταν την αρχηγία του Τζερόνιμο λόγω της δεξιοτεχνίας του στη μάχη, του γυρνούσαν συστηματικά την πλάτη όταν ήθελε να διεξαγάγει τον προσωπικό του πόλεμο. Τζερόνιμο, ο τελευταίος μεγάλος αρχηγός του βορειοαμερικανικού πολέμου, που πέρασε τριάντα χρόνια από τη ζωή του θέλοντας να "κάνει τον αρχηγό" και δεν το κατόρθωσε...</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Η ουσιώδης ιδιότητα (εκείνη δηλαδή η οποία άπτεται της ουσίας) της πρωτόγονης κοινωνίας είναι ότι ασκεί απόλυτη και πλήρη εξουσία πάνω σε κάθε τι που τη συγκροτεί, είναι ότι απαγορεύει την αυτονομία ενός οποιουδήποτε από τα υποσύνολα που την απαρτίζουν, είναι ότι συγκρατεί όλες τις εσωτερικές δυνάμεις που τροφοδοτούν την κοινωνική ζωή, συνειδητές και ασυνείδητες, μέσα σε όποια όρια και όποια κατεύθυνση εκείνη θέλει. Η φυλή εκδηλώνει με διάφορους τρόπους (και με τη βία αν χρειάζεται) τη θέλησή της να διαφυλάξει αυτή την πρωτόγονη κοινωνική τάξη, απαγορεύοντας την εμφάνιση μιας πολιτικής εξουσίας ατομικής, κεντρικής και χωριστής. Κοινωνία λοιπόν που τίποτε δεν της ξεφεύγει, που δεν αφήνει τίποτε να βγει έξω απ' αυτή, διότι όλες οι έξοδοι είναι κλειστές. Κοινωνία, συνεπώς, η οποία θα έπρεπε να αναπαράγεται αιώνια, χωρίς τίποτε το ουσιαστικό να μην την επηρεάζει στο πέρασμα του χρόνου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Υπάρχει παρ' όλα αυτά ένα πεδίο, το οποίο φαίνεται να ξεφεύγει, εν μέρει τουλάχιστον, από τον έλεγχο της κοινωνίας, υπάρχει μια "ροή", στην οποία η κοινωνία φαίνεται να μην μπορεί να επιβάλει παρά μια ατελή "κωδίκωση": πρόκειται για τον δημογραφικό τομέα, τομέα που διέπεται από πολιτισμικούς κανόνες, αλλά και από φυσικούς νόμους, χώρο όπου αναπτύσσεται μια ζωή ριζωμένη στο κοινωνικό και στο βιολογικό ταυτόχρονα, τόπο μιας "μηχανής", η οποία λειτουργεί ενδεχομένως σύμφωνα με μια δική της μηχανική και η οποία επομένως θα ήταν εκτός κοινωνικής βολής.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Δεν σκοπεύουμε να αντικαταστήσουμε τον οικονομικό ντετερμινισμό με έναν δημογραφικό ντετερμινισμό, να καταλογίσουμε στα αίτια -τη δημογραφική αύξηση- την αναγκαιότητα των αιτιατών -μετασχηματισμό κοινωνικής οργάνωσης, είμαστε ωστόσο υποχρεωμένοι να διαπιστώσουμε, ιδίως στην Αμερική, το κοινωνιολογικό βάρος του μεγέθους του πληθυσμού, την ικανότητα που διαθέτει η αύξηση της πυκνότητας να κλονίσει -δεν λέμε να καταστρέψει- την πρωτόγονη κοινωνία. Είναι πράγματι πολύ πιθανό, ένας βασικός όρος ύπαρξης της πρωτόγονης κοινωνίας να συνίσταται στη σχετική ισχνότητα του δημογραφικού της μεγέθους. Τα πράγματα μπορούν να λειτουργήσουν σύμφωνα με το πρωτόγονο πρότυπο μόνο εάν οι άνθρωποι είναι ολιγάριθμοι. Ή, με άλλα λόγια, για να είναι πρωτόγονη μια κοινωνία, πρέπει να είναι μικρή αριθμητικά. Και πράγματι, αυτό που διαπιστώνει κανείς στον κόσμο των αγρίων είναι ένας εκπληκτικός κατακερματισμός "εθνών", φυλών και κοινωνιών σε τοπικές ομάδες, οι οποίες επαγρυπνούν επισταμένως για να διατηρήσουν την αυτονομία τους στους κόλπους του συνόλου στο οποίο υπάγονται, έτοιμες ωστόσο να συνάψουν πρόσκαιρες συμμαχίες με τους γειτονικούς τους "συμπατριώτες", εάν οι περιστάσεις -πολεμικές κυρίως- το απαιτήσουν. Αυτός ο κατατεμαχισμός του σύμπαντος των φυλών αποτελεί ασφαλώς ένα αποτελεσματικό μέσο, ώστε να εμποδιστεί η σύσταση κοινωνικοπολιτικών συνόλων που θα ενσωμάτωναν τις τοπικές ομάδες και, πέρα από αυτό, ένα μέσο απαγόρευσης της εμφάνισης του κράτους, το οποίο είναι εξ ορισμού ενοποιητικό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Οπωσδήποτε δημιουργεί ενδοιασμούς η διαπίστωση ότι, την εποχή που τους ανακαλύπτει η Ευρώπη, οι Τουπί-Γκουαρανί φαίνεται να παρεκκλίνουν αισθητά από το σύνθηκες πρωτόγονο πρότυπο και μάλιστα σε δύο βασικά σημεία: πρώτον, το ποσοστό δημογραφικής πυκνότητας των φυλών ή τοπικών ομάδων τους ξεπερνά σαφώς το αντίστοιχο των γειτονικών πληθυσμών, δεύτερον, το μέγεθος των τοπικών ομάδων δεν έχει καμιά απολύτως αναλογία με το αντίστοιχο των κοινωνικοπολιτικών μονάδων του Τροπικού Δάσους. Βέβαια, τα χωριά Τουπινάμπα, λόγου χάρη, τα οποία συγκέντρωναν πολλές χιλιάδες κατοίκους, δεν ήταν πόλεις, αλλά ούτε ανήκαν πια στον "κλασικό" ορίζοντα της δημογραφικής έκτασης των γειτονικών κοινωνιών. Πάνω σ' αυτό τον πίνακα δημογραφικής εξάπλωσης και πληθυσμιακής συγκέντρωσης, διαγράφεται ανάγλυφη -φαινόμενο επίσης ασυνήθιστο για την Αμερική των αγρίων, αν όχι και για την Αμερική των αυτοκρατοριών- η καταφανής τάση των φυλάρχων να αποκτήσουν μια εξουσία άγνωστη αλλού. Οι φύλαρχοι Τουπί-Γκουαρανί δεν ήταν ασφαλώς δεσπότες, αλλά ούτε ήταν εντελώς αρχηγοί χωρίς εξουσία. Δεν είναι εδώ ο κατάλληλος τόπος για να επιχειρήσουμε το μακροσκελές και πολύπλοκο έργο της ανάλυσης της φυλαρχίας στους Τουπί-Γκουαρανί. Θα αρκεστούμε να επισημάνουμε στο ένα, θα λέγαμε, άκρο της κοινωνίας τη δημογραφική αύξηση και στο άλλο την αργή εμφάνιση της πολιτικής εξουσίας. Είναι αναμφισβήτητο ότι δεν εναπόκειται στην εθνολογία (ή τουλάχιστον όχι μόνο σ' εκείνη) να απαντήσει στο ερώτημα των αιτίων δημογραφικής εξάπλωσης σε μια πρωτόγονη κοινωνία. Εμπίπτει όμως στις αρμοδιότητες αυτού του κλάδου η σύνδεση δημογραφικού και πολιτικού, η ανάλυση της δύναμης που ασκεί το πρώτο πάνω στο δεύτερο διαμέσου του κοινωνικού.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Σε όλο αυτό το κείμενο δεν πάψαμε να διακηρύσσουμε την εσωτερική αδυναμία να υπάρξει χωριστή πολιτική εξουσία σε μια πρωτόγονη κοινωνία, την αδυναμία μιας γένεσης του κράτους εκ των ένδον της πρωτόγονης κοινωνίας. Να όμως που φαίνεται, τελείως αντιφατικά, να επικαλούμαστε και εμείς τους Τουπί-Γκουαρανί ως μία περίπτωση πρωτόγονης κοινωνίας, όπου άρχιζε να αναφαίνεται αυτό που θα μπορούσε να γίνει κράτος. Αναπτυσσόταν αναντίρρητα σ' αυτές τις κοινωνίες η διαδικασία -η οποία χωρίς άλλο είχε προ πολλού δρομολογηθεί- της συγκρότησης μιας αρχηγίας που η πολιτική της εξουσία δεν ήταν αμελητέα. Και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε οι Γάλλοι και Πορτογάλοι χρονικογράφοι της εποχής δεν διστάζουν να απονείμουν στους μεγάλους αρχηγούς φυλετικών ομοσπονδιών τους τίτλους "βασιλείς της περιοχής" ή "βασιλίσκοι". Αυτή η διαδικασία βαθιάς μεταλλαγής της κοινωνίας Τουπί-Γκουαρανί διακόπηκε απότομα με τον ερχομό των Ευρωπαίων. Αυτό άραγε σημαίνει ότι, εάν η ανακάλυψη του Νέου Κόσμου είχε συντελεσθεί έναν αιώνα αργότερα, λόγου χάρη, ένας κρατικός σχηματισμός θα είχε επιβληθεί στις ινδιάνικες φυλές των βραζιλιάνικων παράκτιων περιοχών; Είναι πάντα εύκολο και παρακινδυνευμένο να αναπλάθει κανείς μια υποθετική ιστορία που τίποτε πια εν θα μπορούσε να τη διαψεύσει. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, νομίζουμε ότι μπορούμε με βεβαιότητα να απαντήσουμε αρνητικά: δεν είναι η άφιξη των Δυτικών που ανέστειλε την πιθανή εμφάνιση του κράτους στους Τουπί-Γκουαρανί, αλλά μια αφύπνιση της ίδιας της κοινωνίας ως πρωτόγονης κοινωνίας, μια αφύπνιση, μια εξέγερση η οποία ακόμη κι αν δεν στρεφόταν ρητά εναντίον των φυλάρχων, ήταν πάντως λόγω των επιπτώσεών της καταστροφική για την εξουσία των φυλάρχων. Εννοούμε εκείνο το παράδοξο φαινόμενο το οποίο, ήδη από τις τελευταίες δεκαετίες του 15ου αιώνα, συντάραζε τις φυλές Τουπί-Γκουαρανί, το πύρινο κήρυγμα ορισμένων ανθρώπων που πήγαιναν από ομάδα σε ομάδα παρακινώντας τους Ινδιάνους να τα εγκαταλείψουν όλα και να ριχτούν στην αναζήτηση της Γης χωρίς Κακό, στην αναζήτηση του επίγειου παράδεισου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Στην πρωτόγονη κοινωνία, αρχηγία και γλώσσα συνδέονται εσωτερικά, ο λόγος είναι η μοναδική εξουσία που περιέρχεται στον αρχηγό, και περισσότερο και από εξουσία, ο λόγος είναι για εκείνον καθήκον. Υπάρχει όμως ένας άλλος λόγος, μια άλλη ομιλία, και αυτή δεν αρθρωνόταν από τους αρχηγούς, αλλά από εκείνους τους ανθρώπους που τον 15ο και τον 16ο αιώνα έσερναν πίσω τους κατά χιλιάδες τους Ινδιάνους σε τρελές μεταναστεύσεις, επιζητώντας την πατρίδα των θεών: είναι η ομιλία των καράι, είναι ο προφητικός λόγος, λόγος δηλητηριώδης, στον ύψιστο βαθμό ανατρεπτικός, αφού καλούσε τους Ινδιάνους να επιχειρήσουν εκείνο που πρέπει σαφώς να αναγνωρισθεί ως καταστροφή της κοινωνίας. Το κάλεσμα των προφητών να εγκαταλείψουν την κακιά γη, δηλαδή την κοινωνία ως είχε, για να φτάσουν στη Γη χωρίς Κακό, στην κοινωνία της θείας ευτυχίας, συνεπαγόταν τη θανατική καταδίκη της δομής της κοινωνίας και του συστήματος των κανόνων της. Αλλά στην κοινωνία αυτή επιβαλλόταν ολοένα πιο έντονα η σφραγίδα του κύρους των αρχηγών, το βάρος της πολιτικής εξουσίας που μόλις τότε γεννιόταν. Ίσως λοιπόν είναι βάσιμη η υπόθεση πως, εάν οι προφήτες, βγαλμένοι μέσα από την καρδιά της κοινωνίας, διακήρυσσαν ότι ο κόσμος όπου ζούσαν οι άνθρωποι ήταν κακός, είναι επειδή εντόπιζαν τη δυστυχία, το κακό, σ' αυτό τον αργό θάνατο στον οποίο η εμφάνιση της εξουσίας καταδίκαζε αργά ή γρήγορα την κοινωνία Τουπί-Γκουαρανί ως πρωτόγονη κοινωνία, ως κοινωνία χωρίς κράτος. Κατεχόμενοι από την αίσθηση ότι ο αρχαίος άγριος κόσμος έτριζε εκ θεμελίων, στοιχειωμένοι από την προαίσθηση μιας κοινωνικής-κοσμικής καταστροφής, οι προφήτες αποφάσισαν πως έπρεπε να αλλάξουν τον κόσμο, να εγκαταλείψουν τον κόσμο των ανθρώπων και να κερδίσουν τον κόσμο των θεών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Λόγος προφητικός που είναι ακόμη ζωντανός, όπως μαρτυρούν τα κείμενα "Προφήτες στη ζούγκλα" και "Το ένα χωρίς το πολλαπλό". Οι τρεις-τέσσερις χιλιάδες Ινδιάνοι Γκουαρανί, που εξακολουθούν να ζουν μέσα στην αθλιότητα στα δάση της Παραγουάης, απολαμβάνουν ακόμη τον ασύγκριτο πλούτο που τους προσφέρουν οι καράι. Το φαντάζεται βέβαια κανείς πως οι καράι αυτοί δεν είναι πια οδηγητές φυλών, όπως οι πρόγονοί τους του 16ου αιώνα, η αναζήτηση της Γης χωρίς Κακό είναι αδύνατη πια. Όμως η έλλειψη δράσης φαίνεται να έχει ενθαρρύνει μια μέθη της σκέψης, μια όλο και πιο οξυμένη εμβάθυνση του στοχασμού πάνω στη δυστυχία της ανθρώπινης μοίρας. Και αυτή η άγρια σκέψη, εκτυφλωτική σχεδόν από το πολύ φως, μας λέει πως η γενέτειρα του Κακού, η πηγή της δυστυχίας, είναι το Ένα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Χρειάζεται ίσως να ειπωθούν λίγο περισσότερα πάνω σ' αυτό και να διερωτηθούμε τι υποδηλώνει ο σοφός Γκουαρανί με την ονομασία Ένα. Τα προτινώμενα θέματα της σύγχρονης σκέψης Γκουαρανί είναι τα ίδια που απασχολούσαν, πάνω από τέσσερις αιώνες τώρα, εκείνους που από τότε αποκαλούνταν καράι, προφήτες. Γιατί ο κόσμος είναι κακός; Τι μπορούμε να κάνουμε, προκειμένου να γλιτώσουμε απ' το κακό; Ερωτήσεις που γενιές και γενιές Ινδιάνων δεν έπαυαν να θέτουν στους εαυτούς τους: οι σημερινοί καράι επιμένουν με πάθος να επαναλαμβάνουν την ομιλία των προφητών του παλιού καιρού. Εκείνοι ήξεραν ότι το Ένα είναι το κακό, το έλεγαν από χωριό σε χωριό, και οι άνθρωποι τους ακολουθούσαν στην αναζήτηση του Καλού, στην αναζήτηση του μη Ένα. Έχουμε λοιπόν στους Τουπί-Γκουαρανί της εποχής της Ανακάλυψης αφ' ενός μια πρακτική -τη θρησκευτική μετανάστευση- ανεξήγητη, αν δεν διαβάσουμε μέσα της την άρνηση του δρόμου στον οποίο η φυλαρχία οδηγούσε αναγκαστικά την κοινωνία, την άρνηση της χωριστής πολιτικής εξουσίας, την άρνηση του κράτους, και αφ' ετέρου έναν προφητικό λόγο, που ορίζει το Ένα ως ρίζα του Κακού και βεβαιώνει πως υπάρχει δυνατότητα να του ξεφύγουν. Με ποιες προϋποθέσεις είναι δυνατό να συλλάβουμε το Ένα; Θα πρέπει με κάποιον τρόπο η παρουσία του, μισητή ή ποθητή, να είναι ορατή. Και γι' αυτό τον λόγο πιστεύουμε ότι μπορούμε να εντοπίσουμε, κάτω από τη μεταφυσική εξίσωση που εξομοιώνει το Κακό με το Ένα, μια άλλη εξίσωση πιο απόκρυφη και πολιτικής υφής, που λέει ότι ο Ένα είναι το κράτος. Ο προφητισμός των Τουπί-Γκουαρανί είναι η ηρωική απόπειρα μιας πρωτόγονης κοινωνίας να εξαλείψει τη δυστυχία με την ριζική άρνηση του Ενός ως οικουμενικής ουσίας του κράτους. Αυτή η "πολιτική" ανάγνωση μιας μεταφυσικής θέσης μας ώθησε να θέσουμε ένα ερώτημα, ενδεχομένως ιερόσυλο: δεν θα μπορούσαμε να υποβάλουμε σε παρόμοια ανάγνωση κάθε μεταφυσική του Ενός; Τι συμβαίνει με το Ένα ως Καλό, ως το κατ' εξοχήν αντικείμενο που από τα πρώτα βήματά της κιόλας η δυτική μεταφυσική προσδίδει στην επιθυμία του ανθρώπου; Ας περιοριστούμε σ' αυτό το ενοχλητικό προφανές: η σκέψη των άγριων προφητών και εκείνη των Αρχαίων Ελλήνων περιστρέφεται γύρω από το ίδιο πράγμα, το Ένα, μόνο που ο Ινδιάνος Γκουαρανί λέει ότι το Ένα είναι το Κακό, ενώ ο Ηράκλειτος λέει ότι είναι το Καλό. Με ποιες προϋποθέσεις είναι δυνατό να συλλάβουμε το Ένα ως Καλό;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ας επανέλθουμε, για να κλείσουμε, στον παραδειγματικό κόσμο των Τουπί-Γκουαρανί. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια κοινωνία η οποία, πιεσμένη, απειλημένη από την ακάθεκτη άνοδο των φυλάρχων, δημιουργεί μέσα της και απελευθερώνει δυνάμεις ικανές, έστω και με αντίτιμο ένα είδος συλλογικής αυτοκτονίας, να εκμηδενίσουν τη δυναμική της αρχηγίας, να ανακόψουν εκείνη την πορεία που πιθανόν να μετέτρεπε στο τέλος τους φυλάρχους σε βασιλείς, φορείς του νόμου. Από τη μια οι φύλαρχοι, από την άλλοι και εναντίον τους, οι προφήτες: αυτή είναι στις βασικές της γραμμές η εικόνα της κοινωνίας Τουπί-Γκουαρανί στα τέλη του 15ου αιώνα. Και η προφητική "μηχανή" λειτουργούσε στην εντέλεια, αφού οι καράι ήταν ικανοί να παρασύρουν πίσω τους εκπληκτικές μάζες Ινδιάνων φανατισμένων, θα λέγαμε σήμερα, από τα λόγια αυτών των ανθρώπων, μέχρι του σημείου να τους ακολουθούν ως τον θάνατο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Τι σημαίνει αυτό; Οι προφήτες, οπλισμένοι με τον λόγο τους και μόνο, μπορούσαν να προξενήσουν "κινητοποίηση" των Ινδιάνων, μπορούσαν να πραγματοποιήσουν εκείνο το αδύνατο στην πρωτόγονη κοινωνία: να ενοποιήσουν μέσα στη θρησκευτική μετανάστευση την πολυποίκιλη ετερομορφία των φυλών. Κατάφερναν να πραγματοποιήσουν, μονομιάς, το "πρόγραμμα" των φυλάρχων! Πανουργία της ιστορίας; Ειμαρμένη που, σε πείσμα όλων, καταδικάζει την πρωτόγονη κοινωνία στην εξάρτηση; Κανείς δεν ξέρει. Όπως κι αν είναι πάντως, η επαναστατική πράξη των προφητών ενάντια στους αρχηγούς παρείχε στους πρώτους, από μια παράξενη μεταστροφή των πραγμάτων, ασύγκριτα περισσότερη εξουσία απ' όση είχαν οι δεύτεροι. Ίσως λοιπόν να πρέπει να διορθώσουμε την αντίληψή μας ότι ο λόγος είναι αντίθετος στη βία. Εάν ο άγριος φύλαρχος είναι επιφορτισμένος με ένα καθήκον αθώου λόγου, η πρωτόγονη κοινωνία μπορεί απ' τη μεριά της, σε συγκεκριμένες βέβαια περιστάσεις, να παραδοθεί και στο άκουσμα ενός άλλου λόγου, λησμονώντας ότι ο λόγος αυτός λέγεται σαν εντολή στο άκουσμα του προφητικού λόγου. Στην ομιλία των προφητών ενυπάρχει ίσως εν σπέρματι η ομιλία της εξουσίας, και κάτω από τα επηρμένα χαρακτηριστικά του καθοδηγητή ανθρώπων που εκφράζει την επιθυμία των ανθρώπων κρύβεται ίσως η σιωπηλή μορφή του δεσπότη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Λόγος προφητικός, εξουσία αυτού του λόγου: έχουμε άραγε εδώ τον γενέθλιο τόπο της εξουσίας καθεαυτήν, την αρχή του Κράτους μέσα στον Λόγο; Προφήτες κατακτητές των ψυχών, προτού γίνουν κύριοι των ανθρώπων; Ίσως. Αλλά ακόμη και ως την ακραία εμπειρία του προφητισμού (διότι χωρίς αμφιβολία η κοινωνία Τουπί-Γκουαρανί είχε φτάσει, για δημογραφικούς ή άλλους λόγους, τα ακραία όρια που προσδιορίζουν μια κοινωνία ως πρωτόγονη), αυτό που μας δείχνουν οι άγριοι είναι η διαρκής προσπάθεια να εμποδίσουν τους αρχηγούς να είναι αρχηγοί, είναι η άρνηση της ενοποίησης, είναι το έργο του εξορκισμού του Ενός, του κράτους. Η ιστορία των λαών που έχουν ιστορία είναι, λένε, η ιστορία της πάλης των τάξεων. Η ιστορία των λαών χωρίς ιστορία είναι, θα μπορούσε να ειπωθεί τουλάχιστον εξίσου αληθινά, η ιστορία της πάλης τους ενάντια στο κράτος</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">[δημοσιεύτηκε στην ομώνυμη συλλογή δοκιμίων από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια]</span></div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-8823120536107737302016-02-11T22:38:00.000-08:002016-02-11T22:41:36.325-08:00Τουρκικό κράτος (ή αλλιώς, άλλη μία κρατική βιομηχανία θανάτου) <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoarBSjgYxPI1MCFGGwGVRnORzFStsG66GYoZ19y0c4DghMd5A2SlcWfs0WiipRTpXF0ybOyj0d-62AIRrq3Bj9sFEt_OkdXx8BO-LxFUGvQawDoKg-H2gklQxSaTcuZ0HHxdDTJ2gorcM/s1600/12711148_600713080076307_5901932209014076463_o.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoarBSjgYxPI1MCFGGwGVRnORzFStsG66GYoZ19y0c4DghMd5A2SlcWfs0WiipRTpXF0ybOyj0d-62AIRrq3Bj9sFEt_OkdXx8BO-LxFUGvQawDoKg-H2gklQxSaTcuZ0HHxdDTJ2gorcM/s400/12711148_600713080076307_5901932209014076463_o.jpg" width="290" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Πάτρα: Συγκέντρωση Σάββατο 13/2 στις 12.00 στην Πλατεία Όλγας</span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Από τα βασανιστήρια και τις δολοφονίες χιλιάδων αντιφρονούντων στη Χούντα του Εβρέν και τις συνεχείς πολεμικές επιχειρήσεις ενάντια στον κουρδικό λαό, μέχρι τις δολοφονίες διαδηλωτών και αγωνιστών (Μπερκίν Ελβάν στο Γκεζί, Ταχίρ Ελτσί στο Ντιγιάρμπακιρ) και τις βομβιστικές επιθέσεις σε Σουρούτς, Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη, η κρατική βία, επιβολή και βαρβαρότητα, δεν έφυγε ποτέ από τη γείτονα χώρα. Στρατιωτικοί πραξικοπηματίες, εθνικιστές, μαφίες, στρατηγική της έντασης και αδίστακτο πολιτικό προσωπικό, συνέθεταν διαχρονικά τον φυσικό χώρο του τουρκικού κράτους και της τουρκικής αστικής τάξης.</span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> </span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η άνοδος του AKP στην εξουσία τα τελευταία χρόνια, σήμανε το τέλος του «κοσμικού» ιδεολογικού προσανατολισμού του τουρκικού κράτους (ο στρατός ως ρυθμιστής της πολιτικής ζωής, έμφαση στην τουρκική εθνικότητα και γλώσσα ως στοιχείο ομογενοποίησης και καταπίεσης της πολυεθνοτικής σύνθεσης, περιθωριοποίηση της οργανωμένης θρησκείας και των ισλαμιστικών πολιτικών δυνάμεων, παρά την κατά καιρούς εργαλειακή χρησιμοποίηση των τελευταίων για την καταστολή ριζοσπαστικών τμημάτων της τουρκικής κοινωνίας). </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η στροφή προς την θρησκεία ως κεντρικό στοιχείο αναφοράς του τουρκικού κράτους και η σχετική μείωση της πολιτικής επιρροής του στρατού, ωστόσο, δεν διατάραξε τη συνέχεια της κρατικής κατασταλτικής πολιτικής, ούτε μείωσε καθόλου την ένταση της απέναντι στο κουρδικό κίνημα και τις αντισυστημικές πολιτικές δυνάμεις. Σήμερα παρατηρούμε ότι παρά τις διαφορετικές αφετηρίες και στοχεύσεις του Κεμαλικού κράτους και του AKP (κόμμα του Ερντογάν), η υπεράσπιση των Τουρκικών εθνικών συμφερόντων έχει εξαφανίσει αυτές τις διαφοροποιήσεις.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αντιθέτως, η νέα στρατηγική συμμαχιών του τουρκικού κράτους (Σαουδική Αραβία, ISIS) ενέτεινε την καταστολή απέναντι στα οργανωμένα κομμάτια του κουρδικού λαού: δεν είναι μόνο η εναντίωση του PKK στη στρατηγική αφομοίωσης των Κούρδων με βάση την κοινή (σουνιτικό ισλάμ) θρησκεία. Η πραγματική απειλή για το τουρκικό κράτος έγκειται στην ελευθεριακή πολιτική στροφή του PKK, όπως και του PYD στο κομμάτι του συριακού Κουρδιστάν (Rojava). Το σημερινό πρόταγμα του κουρδικού κινήματος στην Τουρκία και τη Συρία είναι πλέον κάτι πολύ περισσότερο από ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα αριστερού τύπου. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η υιοθέτηση της ομοσπονδιακής οργάνωσης και αυτοδιεύθυνσης της κοινωνίας, η ουσιαστική ισότητα γυναικών-αντρών και η έμπρακτη αμφισβήτηση παραδοσιακών πατριαρχικών λογικών από ένα νικηφόρο γυναικείο στρατό (YPJ) και, κυρίως, η πρόταση ενός μοντέλου κοινωνικής οργάνωσης, που δεν αφορά μόνο τους Κούρδους, αλλά όλους τους λαούς της περιοχής ανεξάρτητα από θρησκεία και γλώσσα, αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο όχι μόνο για το τουρκικό κράτος, αλλά για κάθε εξουσιαστή στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Δεδομένης της πολυεθνοτικής σύνθεσης της Τουρκίας, το δόγμα του εσωτερικού εχθρού αποτελούσε διαχρονικά τον θεμέλιο λίθο της εθνικής συνοχής, ενώ η κατασταλτική πολιτική του τουρκικού κράτους ενάντια στους Κούρδους αγωνιστές, ασκείτο ανεξάρτητα από την εκάστοτε κυβέρνηση. Το AKP λοιπόν, δεν είναι παρά ένα ακόμη προϊόν του τουρκικού μιλιταριστικού κρατικού μηχανισμού· ένα ακόμη πιόνι στην υπηρεσία του τουρκικού εθνικισμού. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Με αυτό το νέο ιδεολογικό περίβλημα και, ενίοτε, με τις πολιτικές πλάτες της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, ο Ερντογάν συνεχίζει τη στρατηγική της έντασης (που τον επανεγκαθίδρυσε στην εξουσία στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου), εξαπολύοντας τη σφοδρότερη επίθεση των τελευταίων ετών σε κουρδικές πόλεις και συνοικίες της ανατολικής Τουρκίας. Από τον περασμένο Δεκέμβρη, οι κουρδικές πόλεις Ντιγιάρμπακιρ, Σίζρε, Σιλβάν, Σιρνάκ και Σιλόπι, σφυροκοπούνται από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις με το πρόσχημα του πολέμου ενάντια στην «τρομοκρατία». </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ο στρατιωτικός αποκλεισμός έχει αφήσει πολλές περιοχές χωρίς ρεύμα, νερό και φαγητό, ενώ η απαγόρευση κυκλοφορίας εμποδίζει την πρόσβαση στα νοσοκομεία και τη ταφή των νεκρών, με αποτέλεσμα οι τραυματίες να πεθαίνουν από αιμορραγία και οι νεκροί να κείτονται για μέρες στους δρόμους ή να σαπίζουν μέσα στα σπίτια, δίπλα στους συγγενείς τους. Ολόκληρες γειτονιές έχουν ισοπεδωθεί από τα τουρκικά άρματα μάχης, ενώ οι νεκροί έχουν ξεπεράσει τους 200, με πρώτο θύμα τον άμαχο πληθυσμό. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Κι όμως, παρά το μέγεθος της καταστολής, οι κάτοικοι των περιοχών αυτών σκάβουν χαρακώματα και χτίζουν οδοφράγματα, συνεχίζοντας να κάνουν αυτό που έμαθαν από παιδιά: να αντιστέκονται με όλα τα μέσα απέναντι στον τουρκικό κρατικό ολοκληρωτισμό. Ο κουρδικός λαός πληρώνει το τίμημα για τον συνεχή αγώνα του για ελευθερία και αυτονομία, τον αγώνα της επαναστατημένης Rojava στη Συρία, την αντίσταση των μαχητών του PKK στο τουρκικό Κουρδιστάν και τους νικηφόρους αγώνες ενάντια στους φονταμενταλιστές-σκοταδιστές του ISIS: οι δεσμοί του τελευταίου με το τουρκικό κράτος προφανώς δεν εξαντλούνται στις πιθανές εμπορικές συναλλαγές, όπως η μεγάλη νίκη στο Κομπάνι δεν ήταν ήττα μόνο για το ISIS, αλλά και για τους συμμάχους του.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />Κρίσιμο πολιτικό επιστέγασμα για τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις αλλά και τη γενικότερη πολιτική του τουρκικού κράτους, αποτελεί η σύνοδος της ΕΕ στην Τουρκία τον περασμένο Νοέμβριο. Η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ σε μια περίοδο όξυνσης της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία και αναζωπύρωσης της σύγκρουσης με το PKK και άλλες τουρκικές πολιτικές οργανώσεις, δεν είναι παρά μια προσπάθεια εξωραϊσμού της τουρκικής εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Στα πλαίσια της σύγκρουσης μικρών και μεγάλων ιμπεριαλισμών στην ευρύτερη περιοχή, οι ευρωπαίοι ηγέτες ανταμείβουν τον εξ ανατολής σύμμαχό τους για το ‘σθένος’ που επιδεικνύει απέναντι στον Πούτιν -κύριο αντίπαλο των συμφερόντων της ΕΕ στην Ουκρανία- και επιπλέον, νομιμοποιούν τη στρατηγική της Τουρκίας στο συριακό ζήτημα. Τουτέστιν, ο βορειοαμερικανικός και ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός, επιβραβεύουν τον εξ Ανατολών σύμμαχό τους, ενάντια στον ρωσικό. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η επίθεση στο οργανωμένο κουρδικό κίνημα και τον απλό κουρδικό λαό δεν μπορεί να μας αφήσει αμέτοχους.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η ταξική και διεθνιστική μας αλληλεγγύη προς τους κούρδους αγωνιστές της Τουρκίας και της Συρίας, είναι καθήκον για όλους όσοι κατανοούν ότι ο αγώνας για την κοινωνική δικαιοσύνη και απελευθέρωση δεν γνωρίζει σύνορα και εθνικότητες. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Στεκόμαστε με όλη μας τη ψυχή δίπλα στον αντιστεκόμενο κουρδικό λαό της ανατολικής Τουρκίας, τις Κούρδισσες και τους Κούρδους ένοπλους αντάρτες, τις Τουρκάλες και τους Τούρκους αγωνιστές, που μάχονται με αυτοθυσία απέναντι στον θρησκευτικό φονταμενταλισμό-σκοταδισμό και τον κρατικό ολοκληρωτισμό, για την αυτονομία τους, την επανάσταση και την κοινωνική δικαιοσύνη. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Θάνατος στον φασισμό - Ζήτω η ζωή</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αναρχική Ομοσπονδία</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">7 Φλεβάρη 2015</span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-50962291647910281162016-02-06T00:38:00.003-08:002016-02-06T00:45:29.672-08:008 ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΣΒΟ ...και το προσφυγικό ζήτημα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgy0wU9HjsFr9aYAikQGUIqyUoHuZfSFwquzExsvLOYBurf_3qBE0D-uJoEoU9BC6k2MGrGBcdz64f6aL2HozQLHi2EKM6Ds0kumfdKpOP4Ehna9VVTPRhrCdN1vvupXIml49NHVb8OiwpB/s1600/1000.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="267" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgy0wU9HjsFr9aYAikQGUIqyUoHuZfSFwquzExsvLOYBurf_3qBE0D-uJoEoU9BC6k2MGrGBcdz64f6aL2HozQLHi2EKM6Ds0kumfdKpOP4Ehna9VVTPRhrCdN1vvupXIml49NHVb8OiwpB/s400/1000.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Εδώ και δύο χρόνια, μετά το πολύνεκρο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι που κατάφερε να τραβήξει το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας, και ειδικότερα μετά τον Αύγουστο του 2015, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου έχουν γίνει οι κύριοι αποδέκτες ενός μεγάλου πληθυσμού ανθρώπων που έρχονται από διάφορες χώρες και έχουν προορισμό τους την κατ’ ευφημισμόν πολιτισμένης Ευρώπης.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Μέσα από μια μικρής χρονικής διάρκειας εμπειρία που είχαμε —μερικοί από εμάς— στο νησί της Λέσβου, το οποίο έχει βυθιστεί σε μια δίνη πνιγμών, επιχειρήσεων διάσωσης, άσκοπων αντεγκλίσεων μεταξύ των τοπικών αρχόντων και πρόσφατα συλλήψεων εθελοντών και εκβιασμών αλληλέγγυων, επιχειρούμε να παρουσιάσουμε μερικά σημεία — διαπιστώσεις που στέκονται δύσβατα μονοπάτια στην ερμηνεία του «προσφυγικού ζητήματος» και στην εξεύρεση λύσεων και προτάσεων για την ανάπτυξη ενός κινήματος από τα κάτω για τους από τα κάτω.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">1. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν αποκαλούνται έτσι μονάχα κατ’ ευφημισμόν. Οι άθλιες συνθήκες κράτησης (μηδενικές υποδομές για υγιεινή, στέγαση, σίτιση), ο εγκλεισμός ανηλίκων, ο φυλετικός και ταξικός διαχωρισμός από τις αρχές μεταναστών και των προσφύγων, είναι συμπτώματα ενός ναζιστικής έμπνευσης εκκολαπτόμενου βασανιστηρίων.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">2. Μικρές ομάδες ατόμων παλεύουν και διεκδικούν τα αυτονόητα για πρόσφυγες και μετανάστες – όπως και για τους ίδιους τους εαυτούς τους. Παραδείγματα προς μίμηση αποτέλει η κοινωνική κουζίνα «ο Άλλος Άνθρωπος», όπως και η αυτοοργανωμένη δομή υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στη Σκάλα Συκαμνιάς στην Βόρεια Λέσβο, που λειτουργούν σε ακτιβιστικό πλαίσιο με πρόταγμά τους την αλληλεγγύη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">3. Λίγες είναι οι εξαιρέσεις ντόπιων, που βγαίνουν στ’ ανοιχτά με τις βάρκες τους και βγάζουν μισοπνιγμένους ανθρώπους στη στεριά. Στίγμα δίνεται συχνά πυκνα από αυτούς που “για να σώσουν την πατρίδα” από 5χρονους «τρομοκράτες - εισβολείς» , βυθίζουν βάρκες στ΄ ανοιχτά μασκοφορεμένοι.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">4. Το οικονομικό παιχνίδι που παίζεται πάνω στην τραγωδία των προσφύγων είναι τεράστιο. Από τις αμοιβές των Τούρκων και Ελλήνων διακινητών, τις ακμάζουσες επιχειρήσεις διαλυτηρίων πλοίων που στήνονται στα παράλια της Τουρκία (τα οποία φυσικά δεν διαλύονται αλλά πουλιούνται σε διακινητές για να μετατραπούν σε φέρετρα μεταναστών), ο καθημερινός τζίρος στις καντίνες του Μοριά που ξεζουμίζει τα ελάχιστα υπάρχοντα των προσφύγων, τα επιδοτούμενα έσοδα των ναυτιλιακών εταιριών, τις επιδοτήσεις των κάθε λογής (υπαρκτών και ανύπαρκτων) ΜΚΟ, ο καπιταλισμός ξέρει να αναπτύσσεται ακόμα και πάνω στην τραγωδία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">5. Η ολοένα αυξανόμενη αστυνομική παρουσία από ξένες και ντόπιες αρχές, και από την frontex, απεικονίζει όλη την αντίφαση αλλά και την υποκρισία της πολιτισμένη δύσης η οποία συνοψίζεται στο μότο πως στόχος τούς είναι να «διαφυλάξουν τα σύνορα, σώζοντας ζωές». Είναι προφανές πια σε όλους πως η προστασία των συνόρων και των ανθρώπων είναι έννοιες καταστατικά αντίθετες. Η επιμονή του Ελληνικού κράτους στην διατήρηση του φράχτη στον Έβρο αλλά και υιοθέτηση αυτής της αντιφατικής και υποκριτικής στάσης στοιχίζει καθημερινά σε ανθρώπινες ζωές. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">6. Μια άλλη βασική διάσταση του ζητήματος είναι η ποινικοποίηση της αλληλεγγύης. Το κράτος απουσιάζει από το πεδίο βοήθειας στου πρόσφυγες όχι λόγο έλλειψης υποδομών ή αδυναμίας παρέμβασης αλλά λόγω ψυχρής πολιτικής επιλογής. Η πολιτική που από τη μια μεριά μιλά υποκριτικά για “αλληλεγγύη” και από την άλλη κρατά για τον ευατό του αποκλιστικά το ρόλο του δεσμοφύλακα. Η απουσία του κράτους από αυτό το πεδίο έχει στόχο την απομόνωση, και ποινηκοποίηση της αλληλεγγύης. Και ήδη έχουμε τα πρώτα δείγματα για αυτό με την προσπάθεια να “ελεγχθούν” και να “πιστοποιηθούν” οι αυτόμονες δομές των αλληλέγγυων. Δεν χωρά αμφιβολία που στόχος τους είναι όσες δράσεις δεν ελέγχονται από τους ίδιους, όσες δεν συμμορφώνονται με την οργουελική απαίτηση για ταυτοποίηση, διαχωρισμό και φυλάκιση των προσφύγων, όσες δεν συνεργάζονται με κατασταλτικούς μηχανισμούς ώστε να συμβάλουν στην “ορθολογική κατανομή του εργατικού δυναμικού στις χώρες της Ευρώπης” - (αλήθεια τι διαφορετικό έκαναν τα στρατέπεδα εργασίας των Ναζί;)- να χαρακτηρίζονται επικίνδυνοι για την εθνική ασφάλεια και να καταστέλλονται. Απαιτείται σε αυτό η συνεχής δράση και εγρήγορση μας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">7. Μια ακόμα σημαντική διάσταση του ζητήματος είναι η παρουσία των ΜΚΟ. Πέρα από το τεράστιο οικονομικό όφελος που αυτές οι οργανώσεις (πραγματικές ή εικονικές) κεφαλαιοποιούν πάνω στο θάνατο των ανθρώπων, πέρα από τη συμβολή τους στην διαδικασία διαλογής – φυλάκισης – προώθησης που περιγράψαμε παραπάνω, ο ρόλος τους είναι και ιδεολογικός. Στόχος τους είναι να αποδείξουν σε αυτούς πατούν τα καθαγιασμένα χώματα της Ευρώπης πως η γη της επαγγελίας μπορεί αν τους προσφέρει ειρήνη και ασφάλεια αρκεί οι ίδιοι να σεβαστούς τους κανόνες της κοινωνικής ειρήνης και της ταξικής συμφιλίωσης. Να μην διεκδικήσουν τίποτα ούτε να συναγγελάζονται με όσους διεκδικούν, να μη δημιουργούν “προβλήματα”, να σέβονται τις κείμενες Δυτικές συμβάσεις και τα χρηστά (και θρησκευτικά) ήθη. Οι ΜΚΟ καλούνται εκτός από το να αποτρέψουν την εισαγωγή “ανεπιθύμητων” προσφύγουν να διαπαιδαγωγήσουν όσους τελικά εισέρχονται για το πως πρέπει να κάθονται καλά. Φαίνεται πως οι εργαζόμενοι στις ΜΚΟ, αρκετοί από αυτούς με αγνά κίνητρα, όπως και οι λοιποί αλληλέγγυοι είμαστε μαζί με τους πρόσφυγες, δευτεραγωνιστές σε ένα στρατηγικό σχέδιο των κυρίαρχων ελίτ της ΕΕ που μέσα από το προσφυγικό προσπαθούν (α) να ελέγξουν τις ροές και το είδος του εργατικού δυναμικού που χρειάζονται (β) να εξασφαλίσουν όρους καθολικής κοινωνικής ειρήνης και υποταγής. Είναι προφανές πως ο στρατηγικός σχεδιασμός των από πάνω για την μετατροπή της κοινωνίας σε ένα ολοκληρωτικό και ελεγχόμενο στρατόπεδο συγκέντρωσης – εργασίας πρέπει να πολεμηθεί από όλους, ντόπιους και μετανάστες, ενάντια σε όσους με το καρότο της αλληλεγγύης και με το μαστίγιο της Frontex, προσπαθούν να το οικοδομήσουν. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">8. Προς το παρόν, λόγω της καθολικής επιβολής των μηχανισμών θεάματος και τη συστημική προπαγάνδας σε κάθε μορφή της ζωής μας, κυριαρχεί ως μόνος πολιτικός λόγος αυτών των ΜΚΟ. Η γενικά ουμανιστική ρητορεία τους (που μόνο φαινομενικά αντιμάχεται το ρατσισμός ενώ στην πραγματικότητα είναι το διαλεκτικό συμπλήρωμα της πολιτικής “με το καρότο και το μαστίγιο” που περιγράψαμε παραπάνω) είναι προφανές πως επιχειρεί να εγκλωβίσει (και να αποπολιτικοποιήσει/ απονεκρώσει) οποιαδήποτε ριζοσπαστική πολιτική φωνή και δράση. Σε αυτό το πλαίσιο απαιτείται οι αυτοοργανωμένες και αλληλέγγυες δομές, με την σημαντική πρακτική τους συμβολή αλλά και με το σεβασμό που δείχνουν όχι μόνο σε κάθε ζωή αλλά και στην ελευθερία, θα πρέπει να σταθούν ως αντίπαλο δέος. Όχι μόνο ολόπλευρη υλική στήριξη από όλες της κινηματικές δυνάμεις αλλά και η διαμόρφωση μιας πολιτικής που, ξεπερνώντας τον κλειστό και αυτοαναφορικό λόγο, να μπει δυναμικά στο προσκήνιο για να κυριαρχήσει. Δεν δικαιούμαστε να χάσουμε αυτή τη μάχη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Με βάση τα παραπάνω προτείνουμε προς κάθε κατεύθυνση μέσα στο κίνημα μια σειρά στόχων που πιστεύουμε ότι σήμερα πρέπει να θέτει επιτακτικά αλλά και, στο σκέλος που του αναλογεί, να υλοποιεί. Μερικά από αυτά θα μπορούσαν να είναι:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>1. Άσυλο και ελευθερία μετακίνησης για όλους</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>2. Πλήρης εργασιακή ισότητα ντόπιων και ξένων</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>3. Πλήρη δικαιώματα σε υγίας, ασφάλεια, περίθαλψη</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>4. Πλήρης κάληψη αναγκών σε τροφή</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>5. Καταλήψεις / άνοιγμα ελεύθερων κτιρίων για στέγαση - άσυλα της κοινωνίας</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>6. Αγώνας ενάντια σε κάθε εθνικισμό και μιλιτιαρισμό</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>7. Τσάκισμα του φασισμού και των συμοριών του</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>8. Αγώνας ενάντια στα σύνορα και τους καπιταλιστικούς πολέμους</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>9. Ενίσχυση και δημιουργία δομών αλληλεγγύης στους πρόσφυγες</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>10. Να πέσει ο φράχτης του εύρου και κάθε φράχτης και ναρκοπέδιο</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>11. Κοινοί αγώνες ντόπιων και ξένων ενάντια στην εργασιακό μεσαίωνα και τον εκβιασμό της εργασίας - (εγγραφή των μεταναστών/ προσφύγων στα σωματεία)</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><u>Παλεύουμε μέσα από τις δομές του κινήματος για:</u></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">1. Συγκρότηση ομάδων κατά περιοχή που θα δύνανται να επισκέπτονται κομβικά σημεία (νησιά, Ειδομένη) είτε για σαββατοκύριακα μεταφέροντας έστω απλά φαγητό κ νερό, είτε για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">2. Δημιουργία ανοιχτού συντονιστικού για δημιουργία δομών παραπλήσιας μορφής με της Σκάλας Συκαμνιάς σε άλλο νησί με εξίσου μεγάλη ανάγκη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">3. Πορείες κατά τόπους και σε κεντρικό επίπεδο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Κορίνθου και της Αμυγδαλέζας</span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-67459003249596268092015-11-12T09:12:00.001-08:002015-11-12T09:13:17.884-08:00Όποιος δεν θέλει να μιλήσει για το κράτος καλύτερα να σωπαίνει και για τον καπιταλισμό<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNZCStyeCCd6ulDnVguO8inm95gQevibMmHmFRx8jkuJtjVXH9FFJSzAHvvPKeOBTXTDBTnd7KH2Z3diA2aPIY80wVO8itdM1AZMhWdHkx6Fw8VmxW3xVyAxy1khudg4OHBOD_m0Ip2U5S/s1600/10857864_749329058450356_3383294761309777876_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="318" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNZCStyeCCd6ulDnVguO8inm95gQevibMmHmFRx8jkuJtjVXH9FFJSzAHvvPKeOBTXTDBTnd7KH2Z3diA2aPIY80wVO8itdM1AZMhWdHkx6Fw8VmxW3xVyAxy1khudg4OHBOD_m0Ip2U5S/s400/10857864_749329058450356_3383294761309777876_n.jpg" width="400" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Σχεδόν έξι χρόνια έχουν περάσει από το περίφημο διάγγελμα
του Γεωργίου Παπανδρέου στο Καστελόριζο και την τυπική υπαγωγή του ελληνικού
κράτους στην διεθνή καπιταλιστική επιτροπεία. Έξι χρόνια που έχεις την αίσθηση
πως η κοινωνική μάχη διεξάγεται μόνο από την πλευρά των αφεντικών. Έξι χρόνια
που για εμάς, αυτούς που παράγουν τον πλούτο αυτού του κόσμου, χάθηκαν όσα
είχαν κερδηθεί με θυσίες και αγώνες δεκαετιών. Έξι χρόνια που είδαμε να
εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας η μεγαλύτερη μεταφορά πλούτου και θεσμικής
ισχύος που γνώρισε μεταπολεμικά η ανθρωπότητα. Έξι χρόνια που οι εργάτες
συνεχίζουν να πληρώνουν με το αίμα και τον ιδρώτα τους μια κρίση που δεν
δημιούργησαν.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Θα αναρωτιέται κανείς πώς γίνανε
όλα αυτά. Πώς δεχθήκαμε αυτήν την κολοσσιαία ληστεία χωρίς να καταφέρουμε να
αντιδράσουμε αποτελεσματικά. Πώς χάθηκε τόσος πολύτιμος χρόνος. Η απάντηση δεν
είναι εύκολη. Η αναζήτηση όμως αυτών των απαντήσεων είναι ο μόνος δρόμος για να
μην κάνουμε και στο μέλλον τα ίδια λάθη. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<a name='more'></a><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Πώς φτάσαμε ως εδώ;<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Είναι σήμερα φανερό σε όλους πως η κρίση φορτώθηκε σε αυτούς
που δεν τη δημιούργησαν μέσω μιας ύπουλης αντιστροφής: μαζί τα φάγαμε! – μας
είπαν. Και μπορεί ο κόσμος να αντέδρασε έντονα στο απόφθεγμα του αντιπαθητικού
Πάγκαλου όμως οι εργατικές ηγεσίες και η θεσμική αριστερά αποδέχθηκαν τη βασική
λογική του συλλογισμού του: το κράτος ως εγγυητής της συνέχισης της
καπιταλιστικής κοινωνίας έπρεπε να φορτωθεί τα βάρη της οικονομικής της
χρεοκοπίας και αυτά τα βάρη να μεταφερθούν στις πλάτες των υπηκόων του. Αφού <i>το
κράτος είμαστε όλοι </i>(<span lang="EN-US">sic</span>) έπρεπε όλοι να πληρώσουμε. Για άλλη μια φορά είδαμε
μπροστά στα μάτια μας να επαναλαμβάνεται το χιλιοπαιγμένο σενάριο: το κράτος να
σώζει τον καπιταλισμό κοινωνικοποιώντας τις ζημιές των αφεντικών. Έτσι, μπορεί
να μην τα φάγαμε όλοι μαζί αλλά όλοι μαζί, σε τελική ανάλυση, πρέπει να τα
πληρώσουμε. Και φυσικά ακόμα και αυτό το <i>όλοι μαζί</i> δεν περιλάμβανε τη
ραχοκοκαλιά της καπιταλιστικής τάξης η οποία και σε γενικές γραμμές έμεινε
ανέπαφη. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Η διαμάχη αριστεράς – δεξιάς στο
πλαίσιο της κοινοβουλευτικής εναλλαγής, που μονοπώλησε σε ένα μεγάλο βαθμό το
ενδιαφέρον, είχε για μια ακόμα φορά ως μόνο πραγματικό στόχο τον
αποπροσανατολισμό. Για να μην κινηθεί η οργή στους πραγματικούς υπαιτίους της
οικονομικής ερημοποίησης, για να παροχετευτεί στις ασφαλείς διαύλους της
θεσμικής εναλλαγής, έπρεπε να πουληθεί το ίδιο πολιτικό προϊόν σε
“αντιμνημονιακή” παραλλαγή. Σε κάθε πιθανό σενάριο το αποτέλεσμα ήταν, όμως, το
ίδιο και απαράλλαχτο: το κράτος σώζει το κεφάλαιο από τις ίδιες του τις
αντιφάσεις. Οι όποιες μικρές παραλλαγές του ίδιου αυτού σεναρίου –αριστερές ή
δεξιές– αποδείχθηκαν και αποδεικνύονται καθημερινά εντελώς επιφανειακές. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Η κρίση των αφεντικών και εμείς<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Η κρίση χρέους και οι δεξιοί και αριστεροί γκουρού που έχουν
αναλάβει τη θεραπείας της δεν είναι φυσικά η αιτία αυτής της κοινωνικής κρίσης,
αλλά ένα γενικό σύμπτωμα μιας κοινωνίας που οργανώνεται στη συστημική συνθήκη
της αφηρημένης και ετερόνομης εργασίας, των ιεραρχικών μορφών οργάνωσης και της
βασικής εμμονής της ανάπτυξης. Κανένας από τους διακινητές των δήθεν
εναλλακτικών λύσεων (εντός ή εκτός της ΕΕ, εντός ή εκτός του Ευρώ – και πάντα,
βέβαια,<i> εντός και επί τα αυτά</i> της αγοράς) δεν μπορεί να απαντήσει στο
απλό ερώτημα: πώς μπορεί μια λύση που επιδιώκει την ανάπτυξη (στο όνομα δήθεν
της κοινωνικής ευημερίας) να μην εντείνει περεταίρω την κρίση υπερσυσσώρευσης
οδηγώντας εξ’ ορισμού τη σπείρα της καπιταλιστικής κρίσης σε ακόμα βαθύτερα
επίπεδα. <b>Πρέπει να γίνει κατανοητό πως η κρίση του καπιταλισμού είναι δομική
κρίση του μοντέλου οργάνωσης της παραγωγής του, στη βάση της όλο και
εντεινόμενης εκμετάλλευσης της ανθρώπινης εργασίας και πως το ολοκληρωτικό
κράτος είναι το μοναδικό διαθέσιμο μέσο που διατίθεται για τη σωτηρία του. </b><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Η κρίση οδήγησε κράτος και
κεφάλαιο σε νέο σφιχταγκάλισμα και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που έγινε σήμερα
κατανοητό σε όλους πως αν θέλουμε να ζήσουμε σε μια κοινωνία χωρίς την αγορά
πρέπει να παλέψουμε για να ζήσουμε σε μια κοινωνία χωρίς κράτος (και το
αντίστροφο). Ή, με άλλα λόγια, <i>όποιος δεν θέλει να μιλήσει για το κράτος
καλύτερα να σωπαίνει και για τον καπιταλισμό.</i> <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Η μονοπωλιακή συσσώρευση της
οικονομικής αναδιάρθρωσης, που συντελείται στις μέρες μας μέσα από τη διάλυση
της μικρομεσαίας παραγωγής, της μεσοαστικής τάξης, της όλο και μεγαλύτερης
συγχώνευσης των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων έχει το πολιτικό της αντίστοιχο
στις ολοκληρωτικές μορφές πολιτικής διακυβέρνησης. Έτσι, οι σχετικά αυτόνομοι
θεσμοί της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, που λειτουργούσαν την προηγούμενη
περίοδο στο όνομα και προς το συμφέρον <i>και</i> των μεσαίων τάξεων, σήμερα
χάνουν κάθε εξουσία που τους είχε απομείνει. Και αυτό φυσικά δεν συντελείται
μόνο στη Ελλάδα, αποτείνεται δομική μετάλλαξη του σύγχρονου καπιταλισμού σε όλα
τα μήκη και πλάτη της γης. Οι διαφορετικές εκδοχές κρατικού ολοκληρωτισμού που
συναντάμε σήμερα ανά τον κόσμο δεν μπορούν να κρύψουν τη βασική τους ομοιότητα.
Μιλάμε για μονοπολικές μορφές διακυβέρνησης όπου η διάκριση μεταξύ κράτους και
μεγάλων επιχειρήσεων έχει στην πράξη αρθεί. Το αν αυτό γίνεται με την υπεροχή
της κρατικομαφιόζικης γραφειοκρατίας (Ρωσία, Τουρκία, Κίνα) ή άν οι
επιχειρήσεις - μαφία διοικούν το κράτος (Ιταλία του Μπερλουσκόνι, ΗΠΑ) ή ακόμα
και ένας μεικτός τύπος αυτών δεν αλλάζει το σχήμα της ολοκληρωτικής
διαχείρισης. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Είναι λοιπόν από την πλευρά τους
λογικό, το βασικό ζητούμενο για τα μικρομεσαία στρώματα να είναι το ζήτημα της
δημοκρατίας. Όχι γιατί έχουν τις όποιες δημοκρατικές ευαισθησίες αλλά γιατί
διαισθάνονται ότι η ήττα της όποιας αστικής διαβούλευσης υπήρχε, τους στερεί τα
περιθώρια αναπαραγωγής τους, μετατρέποντάς τους σε εργάτες. Το ερώτημα είναι
γιατί ένα πρόγραμμα με προμετωπίδα τη σωτηρία του κοινοβουλευτικού τσίρκου, της
μικροαστικής συνδιαλλαγής και της παγίωσης των μικροαστικών προνομίων, να είναι
της τάξης μας; Γιατί να πρέπει να συμμαχήσουμε με ένα στρώμα που το μόνο που
επιδιώκει είναι να μη μας μοιάσει; Ένα στρώμα που ακριβώς για να μη μας μοιάσει
ξεζουμίζει την όποια ανθρώπινη εργασία ώστε να είναι ανταγωνιστικό στα
μονοπώλια (<span lang="EN-US">sic</span>).
Είναι ώρα λοιπόν να αντιληφθούμε πως δεν έχουμε κανένα υλικό συμφέρον
συμμαχώντας σε ένα πρόγραμμα μικρομεσαίων στρωμάτων, σε όποια παραλλαγή και αν
μας πλασάρεται, για τη διατήρηση των κεκτημένων. Σε ένα πρόγραμμα φύση και θέση
σοσιαλδημοκρατικό, αντεπαναστατικό και εχθρικό προς τα συμφέροντα της τάξης
μας.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Ο τρίτος γύρος θα είναι ο τελικός; </i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Το τρίτο μνημόνιο της “αντιμνημονιακής” συγκυβέρνησης,
μερικά από τα προαπαιτούμενα του οποίου ψηφίζονται αυτές τις μέρες, δεν
αποτέλεσε μόνο μια προφανή αυτο-γελοιοποίηση, στο όνομα της οποίας επενδύθηκε
μια συγκεκριμένη επιχείρηση εξαπάτησης αλλά και μια μορφή ολοκλήρωσης των
επιθετικών αναδιαρθρώσεων που περιγράψαμε παραπάνω. Γιατί πέρα από την ακόμα
μεγαλύτερη υποβάθμιση της ζωής των υποτελών στρωμάτων το νέο σχέδιο συνεχίζει,
στο όνομα της κρίσης, τη θεσμική αναβάθμιση της μονοπωλιακής – ολοκληρωτικής
διακυβέρνησης. Όπως ακριβώς στο επίπεδο της αγοράς ο μικρομεσαίος αστός
επιχειρηματίας συνθλίβεται και προλεταριοποιείται για να διασωθούν τα μονοπώλια,
έτσι και σε επίπεδο διακυβέρνησης το κράτος αναλαμβάνει τον πλήρη θεσμικό
έλεγχο κάθε κοινωνικής δραστηριότητας. Το νομικό οπλοστάσιο εκσυγχρονίζεται για
να ανταποκριθεί στη νέα συνθήκη, κάθε αντίσταση ποινικοποιείται και
καταστέλλεται προληπτικά, η συνδικαλιστική δράση εξορίζεται από κάθε
διαπραγμάτευση, η πολιτική πάλη ορίζεται πια στα όρια της νομιμότητας ενώ η
ποινικοποίηση της άποψης γίνεται θεσμός. Το ότι το κράτος έχει πάρει στα χέρια
του τη διοίκηση όχι μόνο όλων των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά και της διοίκησης
των τραπεζών (παρά τις αριστερές κορώνες) και διαμέσου αυτής την ουσιαστική
διεύθυνση όλων των κλάδων της οικονομίας, το ότι ελέγχει ως εκκαθαριστής όλη
την ακίνητη δημόσια περιουσία την οποία “αξιοποιεί” προς όφελος τη αγοράς, το ότι
υποθηκεύει το μέλλον γενεών εξαργυρώνοντας στο σήμερα με δημόσιο δανεισμό την
υπεραξία της μελλοντικής εργασίας μας, το ότι ξεπαστρεύει τις κοινωνικές
υποδομές (υγεία, παιδεία κ.α.) ενώ παράλληλα ενισχύει τους μηχανισμούς ελέγχου
και καταστολής, το ότι αποσύρεται από όλους τους τομείς της οικονομικής
δραστηριότητας αυξάνοντας υπέρμετρα τη θεσμική του παρέμβαση στην οργάνωση της
εργασίας, το ότι καταργεί κάθε αυτονομία του εργατικού κινήματος ρυθμίζοντας
επιτελικά και δια νόμου τις συλλογικές συμβάσεις πείνας, είναι ενδεικτικές
πτυχές της ολοκληρωτικής του πορείας. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο η ΕΕ
της αγοράς και του κεφαλαίου, η ένωση που έχει θεσμοθετήσει το τέλος της
ταξικής πάλης (<span lang="EN-US">sic</span>),
γίνεται πια η θεσμική προέκταση του ελληνικού κράτους. Κάθε διάκριση μεταξύ των
πολιτικών που ασκεί η ντόπια πολιτικοοικονομική νομενκλατούρα και αυτών που
υπαγορεύονται από την παγιωμένη γραφειοκρατεία του (υπερ)κρατικού οργανισμού
όχι μόνο είναι σήμερα δυσδιάκριτη αλλά και, μέσα στο πλαίσιο του νέου εθνικού
και υπερκρατικού ολοκληρωτισμού, αδιάφορη για τα συμφέροντα της τάξης μας.
Καμία πολιτική στο επίπεδο του κράτους, στο επίπεδο της ΕΕ ή οποιουδήποτε άλλου
οργανισμού, εξ’ ορισμού δεν μπορεί να ασκηθεί προς το συμφέρον μας. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Τμήματα της κοινωνίας έλκονται
από αυτές τις μορφές ολοκληρωτισμού. Στο όνομα της <i>ησυχίας, της τάξης και
της ασφάλειας</i>, οι αναδιαρθρώσεις της αυταρχικής διακυβέρνησης στο πνεύμα
του <i>ισχυρού κράτους</i> προχωρούν σε ένα βαθμό με κοινωνική συναίνεση. Είναι
όμως μια κατασκευασμένη, πλαστή συναίνεση, που οικοδομείται πάνω στο φόβο και
την ανασφάλεια, πάνω στη συστηματική προπαγάνδα του <i>δεν υπάρχει εναλλακτική
λύση</i>, πάνω στην εθνικιστική αναβίωση του <i>για όλα φταίνε οι ξένοι</i> και
πως <i>όλοι μαζί οι Έλληνες (πλούσιοι και φτωχοί) ενωμένοι θα βγούμε από την
κρίση</i>. Είναι το κοινό έδαφος της ιδεολογικής εξαπάτησης που διακινούν όλοι
οι επίδοξοι εθνοσωτήρες. Η αναβάπτιση του φασισμού της ΧΑ και του διάχυτου
κοινωνικού ρατσισμού έγινε στο πλαίσιο αυτού του λόγου και αυτής της
αντιδραστικής ιδεολογίας. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Στο πλαίσιο αυτό σε όλο τον
πλανήτη οι μετανάστες – πρόσφυγες, τα ταξικά μας αδέλφια, γίνονται ξανά το
πεδίο ενός ανελέητου πολέμου από την πλευρά των αφεντικών. Οι εθνικιστικές
αναβιώσεις, στο όνομα των εθνικισμών παλαιού τύπου, που πάσχιζαν να μετατρέψουν
τις οριζόντιες ταξικές διαιρέσεις μεταξύ των ανθρώπων –μέσω τον συνόρων– σε
κάθετες, γίνονται σήμερα το αλατοπίπερο του ρατσισμού. Μιας φρικτής
εξουσιαστικής ιδεολογίας και πρακτικής που μόνο σκοπό έχει, στο όνομα των
διαφορών, να επανενσωματώσει πρόσφυγες και μετανάστες σε ένα κατακόρυφα
ιεραρχημένο σύστημα. Ένα σύστημα που έχει την αυστηρή δομή <i>του καταμερισμού
της εργασίας</i>. Ο κοινωνικός αποκλεισμός, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι
φράχτες, οι μεραρχίες της <span lang="EN-US">FRONTEX</span> συγκροτούν το δίκτυο του
κοινωνικού αποκλεισμού που με τη σειρά του γίνεται η <i>αντικειμενική διάσταση</i>
του ρατσισμού.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Ας τελειώσουμε με τις αυταπάτες </i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Η διάλυση της μικροαστικής αυταπάτης για της δήθεν
δημοκρατικής παλινόρθωσης και της επαναλειτουργίας του αυτεξούσιου (<span lang="EN-US">sic</span>)
κοινοβουλίου, της αξιοκρατικής (<span lang="EN-US">sic</span>) διοίκησης και της αναδιανομής του πλούτου (πήξαμε στα <span lang="EN-US">sic</span>) που
εξέφρασε ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν μας εξέπληξε αλλά το περιγράψαμε ως τον
απαραίτητο κρίκο στην αλυσίδα της ολοκληρωτικής διαχείρισης της κρίσης προς
όφελος των αφεντικών. Αποδείχθηκε λοιπόν για ακόμα μια φορά ο κρίσιμος (και
χρήσιμος για τα αφεντικά) ρόλος της θεσμικής αριστεράς στην ιστορία των
κρίσεων. Γιατί μόνο μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί να εξασφαλίσει τους
απαραίτητους μηχανισμούς συναίνεσης που θα επαναβεβαιώσουν το κύρος και την
αυθεντία των σάπιων μηχανισμών εξουσίας. Μόνο μια αριστερά μπορεί να σώσει το
κεφάλαιο τη στιγμή της κρίσης του. Για αυτό και αυτή η αριστερά πρέπει να
αφανιστεί. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Είναι σήμερα λοιπόν η ιστορική
στιγμή να πάμε ένα βήμα παρακάτω. Το να ασχοληθούμε ξανά με το ποια ηγετική
φάρα θα αναλάβει το ρόλο του δημίου μας είναι ένα δίλημμα πλαστό. Η πολιτική
μας δράση οφείλει να υπερβεί τα κίβδηλα διλήμματα που θέτει η εξουσία και να
προχωρήσει στην οργάνωση της πλατιάς αντικαθεστωτικής, αντικρατικής,
αντικοινοβουλευτικής και αντικαπιταλιστικής συμμαχίας. Η Αναρχική Ομοσπονδία
είναι, όσο αφορά εμάς, ένα πρώτο βήμα το οποίο θέλουμε να πλαισιωθεί όχι μόνο
από αντίστοιχες προσπάθειες μέσα στο αναρχικό κίνημα αλλά και ευρύτερα στην
κοινωνία. Η δημιουργία ενός μαζικού <i>κοινωνικού μετώπου</i> βασισμένου στην
αυτοοργάνωση και την άμεση, εξωθεσμική δράση που συνενώνει όλες τις κοινωνικές
δομές, είναι επιτακτική. Η οργάνωση της τάξης μας έξω και πέρα από τις
εργατικές ηγεσίες, μακριά από τη γραφειοκρατική και τη θεσμική ανάθεση, μέσα
στα σωματεία, τις πρωτοβουλίες, τις ανοιχτές και οριζόντιες δομές οφείλει να
προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα. Σπάζοντας τις δομές των ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ να τολμήσει
μια σύγχρονη επαναστατική οργάνωση των εργατικών επιθυμιών. Για να μην
περιμένουμε ξανά πότε οι απαξιωμένες εργατικές ηγεσίες, που απέδειξαν και
πρόσφατα τον αντιδραστικό τους ρόλο, θα κηρύξουν απεργία, για να οργανώσουμε
πλατιά και οριζόντια τη μεγάλη αντικαπιταλιστική και αντικρατική γενική απεργία
διαρκείας.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Αντίστοιχη πρέπει να είναι
σήμερα και η αντίθεσή μας στην επέλαση του ολοκληρωτικού κράτους και της αγοράς
πάνω στις ζωές μας. Έξω από τους διαύλους του θεσμικού, οφείλουμε να κάνουμε
πράξη μορφές συλλογικής διαχείρισης της ζωής μας, του ελεύθερου χρόνου αλλά και
των υλικών αναγκών μας. Μέσα από τη δικτύωση και την ενδυνάμωση των κοινωνικών
δομών αλληλεγγύης, αυτοοργάνωσης και συλλογικής δημιουργίας, μέσα από την
εργατική διαχείριση, την κατάληψη και επαναλειτουργία κάτω από εργατικό και
κοινωνικό έλεγχο μανάδων παραγωγής, να κτίσουμε ξανά το κοινωνικό αντίπαλο δέος
στο σύγχρονο ολοκληρωτισμό. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Το εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ, που
σήμερα απειλείται από την συμπαιγνία κράτους και καπιταλιστών, είναι ίσως ο πιο
χαρακτηριστικός αγώνας αυτής της περιόδου. Μια συνεργατική επιχείρηση που
λειτουργεί κόντρα στη λυσσασμένη επίθεση των αφεντικών αλλά και των θεσμικών
ταγών. Οι εργαζόμενοι της ΒΙΟΜΕ έχουν αντιληφθεί πως κανένας θεσμικός ή νομικός
φορέας δεν μπορεί να τους εγγυηθεί την αξιοπρέπειά τους. Μόνο οι ανυποχώρητοι
αγώνες τους μπορούν να δώσουν νικηφόρα έκβαση.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
Όσο για αυτούς που δεικτικά μας
κριτικάρουν για νησίδες που δήθεν δεν μπορούν να υπάρξουν εκτός της αγοράς και
του κρατικού ολοκληρωτισμού, δεν είναι γιατί νοιάζονται για τα συμφέροντα των
φτωχών, είναι γιατί δεν πιστεύουν πως οι εργάτες μπορούν να ζήσουν χωρίς αφεντικά
(που σημαίνει <i>και</i> χωρίς κράτος), είναι γιατί είναι διακινητές μιας
ολοκληρωτικής λύσης, κεντρικού σχεδιασμού της παραγωγής (και άρα <i>και </i>της
εξουσίας), που δεν είναι άλλη από την δίδυμη αδελφή του σύγχρονου
ολοκληρωτισμού που σήμερα βιώνουμε. Ας τους αφήσουμε λοιπόν στην άκρη. Αυτή τη
δουλειά τους και εμείς της δική μας. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<ul style="margin-top: 0cm;" type="disc">
<li class="MsoNormal"><b>Όλοι στους δρόμους του
αγώνα<o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Κοινωνικό - εργατικό μέτωπο
ρήξης και ανατροπής της κυβέρνησης και κάθε διαχειριστή της εξουσίας<o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Ταξική οριζόντια οργάνωση
σε χώρους δουλειάς – σε κάθε γειτονία, παντού!<o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Αλληλεγγύη στον αγώνα της
ΒΙΟΜΕ – Να μην περάσει ο πλειστηριασμός ταφόπλακα <o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Διεθνιστική αλληλεγγύη στη
Ροζάβα και στον αγωνιζόμενο κουρδικό λαό<o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Να πέσει ο φράχτης του
Έβρου – Αγώνας ενάντια στα σύνορα – Άσυλο και ελευθερία μετακίνησης για
όλους – Αλληλεγγύη σε μετανάστες και πρόσφυγες. <o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Γενική απεργία διαρκείας </b><o:p></o:p></li>
</ul>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: .75pt;">
<i>παλεύουμε για: </i><b><o:p></o:p></b></div>
<ul style="margin-top: 0cm;" type="disc">
<li class="MsoNormal"><b>Ένα μισθό μια σύνταξη για
όλους<o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Πλήρη ισότητα μισθών και
συντάξεων <o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Δημόσιο κοινωνικό έλεγχο
και εργατική διαχείρηση των ταμείων και του κοινωνικού πλούτου<o:p></o:p></b></li>
<li class="MsoNormal"><b>Αυτοργάνωση των αγώνων –
αυτοδιαχείρηση της παραγωγής</b><o:p></o:p></li>
</ul>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right; text-indent: 11.35pt;">
<i>Ελευθεριακή Πρωτοβουλία ενάντια
στο Κράτος και στο Κεφάλαιο<o:p></o:p></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right; text-indent: 11.35pt;">
<i><span lang="EN-US">No</span></i><i><span lang="EN-US">
</span></i><i><span lang="EN-US">Man</span></i><i>'</i><i><span lang="EN-US">s</span></i><i><span lang="EN-US"> </span></i><i><span lang="EN-US">Land</span></i><o:p></o:p></div>
<table align="left" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td height="0" width="306"></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><br /></td>
</tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 11.35pt;">
<!--[if gte vml 1]><o:wrapblock><v:shapetype
id="_x0000_t75" coordsize="21600,21600" o:spt="75" o:preferrelative="t"
path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe" filled="f" stroked="f">
<v:stroke joinstyle="miter"/>
<v:formulas>
<v:f eqn="if lineDrawn pixelLineWidth 0"/>
<v:f eqn="sum @0 1 0"/>
<v:f eqn="sum 0 0 @1"/>
<v:f eqn="prod @2 1 2"/>
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelWidth"/>
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelHeight"/>
<v:f eqn="sum @0 0 1"/>
<v:f eqn="prod @6 1 2"/>
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelWidth"/>
<v:f eqn="sum @8 21600 0"/>
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelHeight"/>
<v:f eqn="sum @10 21600 0"/>
</v:formulas>
<v:path o:extrusionok="f" gradientshapeok="t" o:connecttype="rect"/>
<o:lock v:ext="edit" aspectratio="t"/>
</v:shapetype><v:shape id="_x0000_s1026" type="#_x0000_t75" style='position:absolute;
left:0;text-align:left;margin-left:229.45pt;margin-top:13.8pt;width:270.25pt;
height:117.45pt;z-index:251657216;mso-wrap-distance-left:0;
mso-wrap-distance-right:0' filled="t">
<v:fill opacity="0" color2="black"/>
<v:imagedata src="file:///C:\Users\User\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image001.png"
o:title=""/>
<w:wrap type="topAndBottom"/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]-->
<!--[endif]--><!--[if gte vml 1]></o:wrapblock><![endif]--><br />
<br />
<o:p></o:p></div>
<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right; text-indent: 11.35pt;">
<br /></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-89206855032747913692015-10-17T12:22:00.000-07:002015-11-12T09:10:11.608-08:00Ανακοίνωση για το εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span class="null">Tο εγχείρημα της ΒΙΟΜΕ έχει περάσει σε μια πολύ
κρίσιμη καμπή μετά την υπαγωγή του οικοπέδου της εταιρίας, μαζί με αυτό
της μητρικής ΦΙΛΚΕΡΑΜ, σε πλειστηριασμό. Οι εργαζόμενοι της ΦΙΛΚΕΡΑΜ,
απολυμένοι και αυτοί εδώ και χρόνια, ελπίζουν στον πλειστηριασμό για να
πάρουν τα χρήματα που τους χρωστούν. Η πώληση όμως του συνόλου του
οικοπέδου, και όχι του τμήματος της ΦΙΛΚΕΡΑΜ, θα έχει καταστροφικές
επιπτώσεις στην συνέχεια λειτουργίας του συνεργατικού εγχειρήματος της
ΒΙΟΜΕ. Με την απόφαση να μην χωριστούν οι ιδιοκτησίες (όμως έχουν
προτείνει από την αρχή οι εργαζόμενοι της ΒΙΟΜΕ) κράτος και αφεντικά
επιχειρούν μια διπλή νίκη: από τη μία να διχάσουν τους εργάτες
στρέφοντας το ένα σωματείο ενάντια στο άλλο και από την άλλη να
τελειώσουν μια και καλή με το πρώτο εργοστασιακό εγχείρημα
αυτοδιαχείρισης στην Ελλάδα. Είναι κάτι παραπάνω από σαφές πως οι
ευθύνες της κυβέρνησης που υποσχόταν ότι θα δώσει νομική διέξοδο στην
περίπτωση της ΒΙΟΜΕ αλλά και θα διευκολύνει τις προσπάθειες
αυτοδιαχείρησης είναι τεράστιες. Οι εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται πως
κανένα θεσμικός ή νομικός φορές δεν μπορεί να τους εγγυηθεί την
αξιοπρέπειά τους. Μόνο οι ανυποχώρητοι αγώνες τους μπορούν να δώσουν
νικηφόρα έκβαση. Στεκόμαστε στο πλευρό τους, ενδυναμώνοντας την
αλληλεγγύη μας, για να μην περάσει ο πλειστηριασμό-ταφόπλακα.</span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-74756445596596752802015-09-16T01:41:00.001-07:002015-09-16T02:17:48.620-07:00Ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjawf-qTquiKkwylDesVnKYr2MkalSjl7OG4EODYxzRdCkS0VOZTlGmxC6n2NyFZW2H6hhipN8PMQUVhzkowSQv-5a6FEvCYrdzqNNmTq85F-YfzCjQRWHDMAmeTc0KJTKJSxAGibloG9UU/s1600/bauhaus_art_poster_by_blueberrylife.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjawf-qTquiKkwylDesVnKYr2MkalSjl7OG4EODYxzRdCkS0VOZTlGmxC6n2NyFZW2H6hhipN8PMQUVhzkowSQv-5a6FEvCYrdzqNNmTq85F-YfzCjQRWHDMAmeTc0KJTKJSxAGibloG9UU/s400/bauhaus_art_poster_by_blueberrylife.png" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tα τελευταία τέσσερα χρόνια η νεκραναστημένη σοσιαλδημοκρατία έπαιξε, για μια ακόμα φορά στην ιστορία, τον αντιδραστικό της ρόλο. Η ογκώδης κοινωνική αντίσταση των πρώτων χρόνων της κρίσης παροχετεύτηκε στην εκλογική προσδοκία για την “πρώτη φορά” αντιμνημονιακή διοίκηση. Η θεσμική αναμονή συνέτριψε την αποφασιστικότητα του κινήματος. Η ψήφος έγινε αδράνεια, άλλοθι της ανάθεσης στην αυλή της “υψηλής πολιτικής”, για να καταλήξει συνενοχή και παραίτηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ θριάμβευσε μέσα από την εξαπάτηση. Η ψήφος έγινε το ψυχολογικό τέχνασμα για να κατασταλεί εκ των έσω η απελπισία της οργής, πριν γίνει οργή της απελπισίας. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Τα θραύσματα του εθνικολαϊκίστικου πυροτεχνήματος προσπαθούν σήμερα να ανασυγκροτήσουν την αντιμνημονιακή καρικατούρα ελπίζοντας σε έναν λυτρωτικό δεύτερο γύρο. Ματαίως. Το ψέμα έχει το πόδια ένας νάνου. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αν υπάρχει κάτι που πρέπει να μας διδάξει αυτή η κοινωνική ήττα -πέρα από την προφανή φενάκη της σοσιαλδημοκρατικής εναλλακτικής στις σημερινές συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης- είναι να αναλογιστούμε πάνω στον αντιδραστικό ρόλο των εκλογών, στο ψυχολογικό φορτίο της ψήφου, στη διαχρονική απάτη της θεσμικής ανάθεσης.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Μόνο τα κοινωνικά κινήματα μπορούν να αλλάξουν ριζικά την κοινωνία στην κατεύθυνση της ελευθερίας. Μόνο εμείς μπορούμε να αλλάξουμε καθολικά τους όρους της ζωής μας. Μέσα από πλατιές και ανοιχτές δομές αλληλεγγύης, αυτοοργάνωσης και δημιουργίας, κόντρα στη μιζέρια και την ψυχρότητα των κομματικών γραφείων. Η ζωή μας μπορεί να αλλάξει μόνο αν αποφασίσουμε εμείς να δράσουμε καθημερινά στη δουλειά, στη γειτονία, στο δρόμο. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σπάμε τον φαύλο κύκλο της ανάθεσης και του φόβου. Παίρνουμε τη ζωές μας στα χέρια μας. ΑΠΕΧΟΥΜΕ συνειδητά από τις εκλογές, ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ ενεργά στην οικοδόμηση μια άλλης κοινωνίας...</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">... μιας κοινωνίας που γεννιέται καθημερινά εδώ, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, πάνω στα συντρίμμια της εξουσίας.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><u>Εκδήλωση – συζήτηση: </u></span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">Το νόημα της ψήφου και της αποχής </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Παρασκευή 18 Σεπτέμβρη, 21.00 </i></span><br />
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></i><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Κοινωνικό Κέντρο (Ρήγα Φεραίου & Τσαμαδού)</i></span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-75594893686483969052015-09-16T00:58:00.000-07:002015-09-16T00:58:58.231-07:00Ποιος πίνει το αίμα του Φύσσα; <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Οι φασίστες είναι τα μικρά βαμπίρ της Ιστορίας. Οι νεκροί, που τρέφονται από το αίμα των ζωντανών. Αυτοί που αποθέωσαν το θάνατο στο όνομα της επικράτησης του ισχυρότερου. Αυτοί που έκαναν αυτοσκοπό της πολιτικής τον μαζικό αφανισμό. Και όμως, δεν είναι παρά οι κομπάρσοι της Ιστορίας. Πίσω τους στέκει το φρικώδες νεκροζώντανο τέρας που επιβιώνει εδώ και αιώνες ρουφώντας τις σάρκες τις ζωντανές δημιουργίας. Ο Καπιταλισμός, η νεκρή ανθρώπινη εργασία. Ο φασισμός δεν είναι τίποτα λιγότερο από την ασπίδα του μέσα στην κρίση, η χρυσή εφεδρία του συστήματος εξουσίας τι χρονική στιγμή που αποτυγχάνει και η σοσιαλδημοκρατική ενσωμάτωση. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Τα κρεματόρια είναι το μέλλον; </span></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αν δεν θέλουμε λοιπόν να γίνουμε τα ευγενή θύματα των κρεματορίων πρέπει να αποφασίσουμε να θάψουμε οριστικά το πτώμα του τέρατος που μας ρουφά καθημερινά κάθε ρανίδα του αίματός μας. Αν θέλουμε το αίμα του Παύλου να είναι πραγματικά το τελευταίο πρέπει να σταματήσουμε να αιμοδοτούμε τον καπιταλισμό. Δεν έχουμε τίποτα λιγότερο να πράξουμε από το να αντισταθούμε στον ίδιο το θάνατο. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Υ.Γ. Ο στρατηγός Φράνκο είχε πει πως προτίμα να εκτελέσει τους μισούς Ισπανούς παρά η χώρα του να πέσει στον κομμουνισμό. Ήταν έτοιμος να το πράξει. Στον αντίποδα, οι αναρχικοί αρνούνταν να στρατολογήσουν νέα παιδία, ακόμα και στις πλέον κρίσιμες στιγμές του πολέμου. Αρνούνταν να πολεμήσουν για τον θάνατο. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ας μην έχουμε αμφιβολίες. Θα νικήσουμε, μόνο αν νικήσει η ζωή. Έτσι κι αλλιώς, τίποτε άλλο δεν έχει αξία. </span></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<b>Πορεία Μνήμης </b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>Παρασκευή 18 Σεπτέμβρη, 18.00 </b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>Παράρτημα</b></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-43834655533769056282015-07-01T11:01:00.002-07:002015-07-01T11:01:54.431-07:00αφίσα για τα δημοψήφισμα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3UAq_Xb-L8zkjwMClChysIWU-aCs7Gf1-DRwI6gksCnoS3ra8FvJI-4JmBzk7mhN7R_pmRwCCTX5QEWshUqSxHRUrNh1bDCr55BFPe5Sn3Hk_MXMnMwgeL4FU_4LzWYkvkuNrQbIy6iBe/s1600/NML.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3UAq_Xb-L8zkjwMClChysIWU-aCs7Gf1-DRwI6gksCnoS3ra8FvJI-4JmBzk7mhN7R_pmRwCCTX5QEWshUqSxHRUrNh1bDCr55BFPe5Sn3Hk_MXMnMwgeL4FU_4LzWYkvkuNrQbIy6iBe/s640/NML.png" width="447" /></a></div>
<br /></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-68126381872507385412015-03-30T06:36:00.003-07:002015-03-30T06:36:56.319-07:00Νίκη στον αγώνα των κρατούμενων απεργών πείνας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCEQMYRcTu-fx-L_To_GAYdLp9T_LUwS5oHXwlSFXUj13_eJZ-nAlpgX6v3vD4Wky-vGN0QzL-2_Pi9wIqxq-Toz5KeTsTXy9K9Id5f9mvUkFXNQM_rIjVdL2nnQqkGsLEMXgYp_3wMMVh/s1600/prison-weed.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCEQMYRcTu-fx-L_To_GAYdLp9T_LUwS5oHXwlSFXUj13_eJZ-nAlpgX6v3vD4Wky-vGN0QzL-2_Pi9wIqxq-Toz5KeTsTXy9K9Id5f9mvUkFXNQM_rIjVdL2nnQqkGsLEMXgYp_3wMMVh/s1600/prison-weed.jpg" height="212" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 11.0pt;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 11.0pt;">Δεκατέσσερα
χρόνια μετά την επαναφορά των αντιτρομοκρατικών νόμων πολλοί λίγοι βρίσκονταν
τότε σε θέση να προβλέψουν τις σαρωτικές αλλαγές στο νομικό οπλοστάσιο του
κράτους που θα ακολουθούσαν. Υπνωτισμένη από την αναπτυξιακή νιρβάνα, η
ελληνική κοινωνία παρακολουθούσε απροβλημάτιστη τα διάφορα συμβάντα της
μετάλλαξης του αστικού κράτους. Το καλοκαίρι της τρομουστερίας τους 2002 με την
σύλληψη της 17Ν, ο τρομονόμος 2 με το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης το 2004, ο
κουκουλονόμος του 2009 ήταν σημάδια των αμυντικών αναχωμάτων που έστηνε το
κράτος μπροστά σε αυτό που έβλεπε να έρχεται. Και αυτό που ερχόταν δεν ήταν
άλλο από την έξαρση της κοινωνικής οργής ,όπως μας προειδοποίησε η εξέγερση του
Δεκέμβρη του '08, από το 2010 και έπειτα απέναντι στην επιβολή ενός καθεστώτος
έκτακτης ανάγκης στη χώρα. Η ίδια η κοινωνική αντίσταση, δηλαδή, ήταν αυτή που
έπρεπε να ποινικοποιηθεί. Οι τρομονόμοι, ο κουκουλονόμος, τα τρομοδικεία, οι
βίαιες λήψεις DNA, η ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης, των φιλικών και
συγγενικών σχέσεων και της ελευθερίας του λόγου είναι η δικαιακή αναμόρφωση που
επιβάλει η ολοκληρωτική μετάλλαξη του κράτους. Στο ευρύτερο πλαίσιο της
καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης ή καλύτερα της επέλασης πάνω στην εργατική τάξη
και μόνο εντός αυτού μπορούν, όχι μόνο να κατανοηθούν πλήρως οι κινήσεις των
κρατούντων, αλλά και να ανατραπούν.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 11.0pt;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></span></div>
<a name='more'></a><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 11.0pt;">Στο
ίδιο πλαίσιο το περσινό νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση του σωφρονιστικού
συστήματος που όρισε τις φυλακές υψίστης ασφαλείας τύπου Γ ,στις οποίες θα
κρατούνται οι θεωρούμενοι επικίνδυνοι κρατούμενοι, απομονωμένοι από τους
υπόλοιπους χωρίς ουσιαστικά κανένα δικαίωμα, ήρθε να μας υπενθυμίσει για άλλη
μια φορά ότι με το νέο μοντέλο εργαζόμενου-έγκλειστου οφείλουμε να πουλάμε την
εργατική μας δύναμη με όρους στρατοπέδου: πειθαρχημένοι, απομονωμένοι,
εντατικοποιημένοι, υπό τον συνεχή εκβιασμό της ανεργίας και υπό αυστηρό έλεγχο
και επιτήρηση. Με άλλα λόγια, αν οι κυρίαρχοι μας πρώτοι αίρουν την διάκριση
έγκλειστων και μη έγκλειστων αναμορφώνοντας συνολικά την κοινωνία στα πρότυπα
μιας φυλακής, τότε το δικό μας καθήκον είναι να ενώσουμε τις φωνές μας με αυτές
των κρατουμένων αναγνωρίζοντας τον ίδιο εχθρό και διεξάγοντας έναν κοινό αγώνα.</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 11.0pt;">Από
τις 2 Μαρτίου τα μέλη του Δικτύου Αγωνιστών Κρατουμένων Α. Σταμπούλος, Τ.
Θεοφίλου, Φ. Χαρίσης, Α. Ντάλιος και Γ. Καραγιαννίδης καθώς και οι Δ.
Κουφοντίνας, Κ. Γουρνάς, Ν. Μαζιώτης έχουν ξεκινήσει απεργία πείνας ζητώντας να
καταργηθούν οι παραπάνω νόμοι και πρακτικές. Στον αγώνα μπήκαν στην συνέχεια οι
Γρ. Σαραφούδης, Δ. Πολίτης, Α. Μπουρζούκος , Τούρκοi και Κούρδοι πολιτικοί
κρατούμενοι στις ελληνικές φυλακές.</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="TextBody" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 11.0pt; line-height: 120%;">Στηρίζουμε τα αιτήματα των απεργών πείνας. <span class="StrongEmphasis">Απαιτούμε:</span></span><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="TextBody">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 11pt; line-height: 120%;">• Την
κατάργηση των άρθρων 187 και 187Α</span></div>
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 120%;"><div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 11pt; line-height: 120%;">• Την κατάργηση της επιβαρυντικής διάταξης για την πράξη που τελέστηκε με
καλυμμένα χαρακτηριστικά («κουκουλονόμος»)</span></div>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 11pt; line-height: 120%;">• Την κατάργηση του νομικού πλαισίου που ορίζει τη λειτουργία των φυλακών τύπου
Γ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 11pt; line-height: 120%;">• Την κατάργηση της εισαγγελικής διάταξης που επιβάλλει τη βίαιη λήψη του DNA</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 11pt; line-height: 120%;">• Την πρόσβαση κι ανάλυση του γενετικού δείγματος από πραγματογνώμονα βιολόγο
της εμπιστοσύνης τους κατηγορουμένου, αν το επιθυμεί</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 11pt; line-height: 120%;">• Την κατάργηση της ανάλυσης δειγμάτων που εμπεριέχεται μείγμα γενετικού υλικού
άνω των δύο ατόμων</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 11pt; line-height: 120%;">• Την άμεση απελευθέρωση του Σάββα Ξηρού προκειμένου να μπορεί να λάβει τη
νοσηλεία που χρειάζεται.</span></div>
</span></span><o:p></o:p></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-56737995799272605842015-03-21T10:16:00.004-07:002015-03-21T10:16:57.415-07:00Για τη δραστηριότητα στα γραφεία του βουλευτή της Χ.Α. Αρβανίτη<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το τελευταίο διάστημα γίναμε μάρτυρες μιας προσπάθειας αναθέρμανσης των ανοιχτών δράσεων της φασιστικής οργάνωσης στην περιοχή μας. Κοινωνικά απόβλητη από όλες τις περιοχές που επιχείρησε να ανοίξει γραφεία στο παρελθόν (αφού σε όλες τις προηγούμενες απόπειρες και παρά τη συνεχή προστασία των μηχανισμών ασφαλείας, η αντιφασιστική δράση και η κοινωνική διαμαρτυρία έσφιξαν το λαιμό του φιδιού) προσπαθεί σήμερα να παρουσιαστεί με νέο, πιο «σοβαρό» και «ανθρώπινο» πρόσωπο, επιχειρώντας ύπουλα, όπως έκανε πάντα ο φασισμός, να πατήσει ξανά πόδι στην κοινωνία. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το παλαιό γραφείο του αχαιού βουλευτή Αρβανίτη, γνωστού υπερασπιστή του τοπικού παρακράτους, μετατράπηκε τις προάλλες σε χώρο κοπής της πίτας για την τοπική οργάνωση του κόμματος. Παράλληλα, το γραφείο «στολίστηκε» με τα σύμβολα και τις σημαίες της συμμορίας, αποδεικνύοντας της πρόθεσή τους να μετατραπεί σε ανεπίσημα γραφεία. Φυσικά η ενέργεια αυτή δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί δίχως την ισχυρή προστασία των δυνάμεων καταστολής. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ενόψει τις δίκης της, η ναζιστική συμμορία, προσπαθεί να αναβαπτιστεί κοινωνικά προβάλλοντας ένα δήθεν φιλήσυχο προφίλ το οποίο απαιτεί τα δημοκρατικά του (sic) δικαιώματα στη συνάθροιση και τη δημόσια δράση. Θέλουν να ξεχάσουμε τα τάγματα εφόδου, τις συστηματικές επιθέσεις σε μετανάστες, αντιφασίστες και ΛΟΑΤ άτομα, τις ρατσιστικές, σεξιστικές και ξενοφοβικές επιθέσεις. Εμείς όμως δεν τα ξεχνάμε.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η παρουσία των γραφείων Αρβανίτη – Χ.Α. στην περιοχή όπου σαν ομάδα δραστηριοποιούμαστε καθημερινά με δεκάδες δράσεις μέσω του Κοινωνικού Κέντρου Πάτρας (κοινωνικό φροντιστήριο, παιδότοπος, μαθήματα αυτομόρφωσης, προβολές, βιβλιοθήκη, εκδόσεις, πολιτικές εκδηλώσεις, ανταλλακτικά παζάρια, δράσεις αλληλεγγύης σε μετανάστες και πολλά άλλα) είναι προκλητική και δεν θα γίνει ανεκτή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Γνωρίζοντας πολύ καλά πως ο φασισμός νικιέται μέσα από τη δράση των ζωντανών ανθρώπων καλούμε κάθε αγωνιζόμενο άνθρωπο να αντιδράσει δυναμικά στην παρουσία των τεράτων της ιστορίας στην περιοχή μας. Από την πλευρά μας είμαστε αποφασισμένοι να κινηθούμε αποφασιστικά, μαζί με την τοπική κοινωνία, ενάντια στην προσπάθεια του φασισμού να σηκώσει ξανά κεφάλι στην πόλη μας. Θα μας βρουν απέναντί τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Πάτρα 11/3/2015</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div>
<br /></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-15381940640652103302013-08-05T02:48:00.000-07:002015-03-30T06:37:14.593-07:004η προς 5η Αυγούστου. Διατάξτε… <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXiBqQDmhyLLuPc0jmgtLvAnwTd-2FMZrjZXQItSPPtCOa91CGBpPICegaH9625efcWRu9lR5FWU7noDW0xc0ssvri2CdxDl-KPC4WPO8XF1GATpAD2klcxs6HdTmiuB1VuBxsCbHzu6DU/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXiBqQDmhyLLuPc0jmgtLvAnwTd-2FMZrjZXQItSPPtCOa91CGBpPICegaH9625efcWRu9lR5FWU7noDW0xc0ssvri2CdxDl-KPC4WPO8XF1GATpAD2klcxs6HdTmiuB1VuBxsCbHzu6DU/s1600/images.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σε μια κίνηση ακραίου ιστορικού συμβολισμού, δήμος και αστυνομία αποφάσισαν να επιτεθούν ξημερώματα 4ης προς 5η Αυγούστου, 77 χρόνια ακριβώς μετά την επιβολή της δικτατορίας Μεταξά, στο χώρο που συμβόλισε την αντίσταση κατά της χούντας των συνταγματαρχών. Στόχος ήταν το παράρτημα του Πανεπιστημίου της Πάτρας, ο τόπος που οι φοιτητές κατέλαβαν το Νοέμβρη του '73 για να αντισταθούν στην κυβέρνηση Μαρκεζίνη, στο κτίριο που για 40 χρόνια χτυπά η καρδιά των κοινωνικών αγώνων της πόλης. Εκεί που γεννιούνται καθημερινά δομές αλληλεγγύης που γίνονται η ασπίδα των καταπιεσμένων. Παράλληλα σχεδίασαν και εκτέλεσαν, σε εντυπωσιακή συνεργασία με τοπικά δίκτυα «ενημέρωσης» που βρίσκονται πάντα σε ανοιχτή γραμμή ασυρμάτου με την αστυνομία, μαφιόζικες επιχειρήσεις σε δύο ακόμα χώρους που λειτουργούσαν ως καταλήψεις στέγης και πολιτικής παρέμβασης [Μαραγκοπούλειο και στέκι ΤΕΙ] συλλαμβάνοντας αγωνιστές με αστείες κατηγορίες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Είναι το τέλος της αυταπάτης για όσους ζούσαν ακόμα με αυταπάτες. <b>Η διάλυση του χώρου που Παραρτήματος δεν στρέφεται μόνο ενάντια στους αναρχικούς αλλά στους ίδιους τους κοινωνικούς αγώνες.</b> Στόχος του δημάρχου, που πασχίζει να δείξει «έργο» ενόψει των εκλογών, είναι μια πόλη «καθαρή» από πορείες, απεργίες και συγκεντρώσεις. Τα συνεργεία του ήδη έπιασαν δουλειά χτίζοντας τις εισόδους. Αντί να απελευθερώσει την πόλη από την λαίλαπα των ιδιωτικών συμφερόντων κλείνει κάθε πραγματικά δημόσιο χώρο με μόνο του μέλημα να παραδώσει τα πάντα στην αγορά. Το πρότυπο είναι ο εμπορικός πεζόδρομος. Ελεύθερη πόλη για αυτόν σημαίνει μια πόλη ελεύθερη να καταναλώνεις, να περπατάς μόνο για να χαζεύεις βιτρίνες. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η θέση και το κοινωνικό αποτύπωμα της κατάληψη του Μαραγκοπουλείου χαλούσε τα σχέδια για κοινωνικό άνοιγμα τη χρυσής αυγή στις φτωχές γειτονιές της πόλης. Αυτός ήταν και ο στόχος της άμεσης διάλυσης της. Η περίφημη θεωρία των ακρών - που βέβαια όλως τυχαίως χρησιμοποιείται αποκλειστικά ενάντια στο ανταγωνιστικό κίνημα - δεν είναι τίποτε παραπάνω από την επέκταση της θεωρίας του μεσαίου χώρου. Μια τυπικά φασίζουσα πολιτική που θέλει να επιβάλει στην κοινωνία το πρότυπο του «μέσου ανθρώπου», των μέσων αναγκών, συνηθειών, συμπεριφορών και απόψεων. Είναι προφανές πως αυτός ο μέσος άνθρωπος δεν υπάρχει! Αποτελεί απλά μια φασιστική κατασκευή της εξουσίας με σκοπό να ποινικοποιήσει όχι μόνο όποιον αντιστέκεται, αλλά και όποιον διαφέρει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Κάποιοι μετρούν την πραγματικότητα με αριθμούς, την εξουσία με τραπεζικούς λογαριασμούς, την ισχύ με τα όπλα. Θεωρούν πως το ανταγωνιστικό κίνημα είναι κτίρια, ντουβάρια, μπετά. Θα απογοητευτούν. Τ<b>ο ελευθεριακό κίνημα είναι κάτι πολύ περισσότερο από όλα αυτά. Με βαθιές ρίζες στους κοινωνικούς-ταξικούς αγώνες δεν κατοικεί ούτε φυλακίζεται σε ντουβάρια, ζει στα σπλάχνα της κοινωνίας. Τη στιγμή που ο φασισμός γίνεται η χρυσή ασπίδα του συστήματος και των αφεντικών το ελευθεριακό κίνημα γίνεται η ασπίδα της κοινωνίας.</b> Προτάσσοντας την αλληλεγγύη απέναντι στον ατομισμό, την αντίσταση ενάντια στο φόβο, τη συλλογική δημιουργία απέναντι στην καταστροφή, τη ίδια τη ζωή απέναντι στο θάνατο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>Θα μας βρουν μπροστά τους...</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><br /></b></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Ελευθεριακή πρωτοβουλία ενάντια στο κράτος και στο κεφάλαιο</i></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>No Mans Land</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><br /></b></span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-78297346397025587322013-05-27T09:04:00.001-07:002013-05-27T09:06:16.071-07:00Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>τοποθέτηση No Mans Land στη εκήλωση της Ελευθεριακής πρωτοβουλίας θεσσαλονίκης </i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, το φάντασμα της κοινωνικής επανάστασης. Είναι ο καπνός από τη φωτιά της αραβικής εξέγερσης που κάνει όλους τους βασιλιάδες της γηραιάς ηπείρου να τρέμουν. Γιατί κατά βάθος γνωρίζουν πως η κρίση τους δεν είναι διαχωρίσιμη, πως το χάσμα μεταξύ των αφεντάδων και των δούλων ποτέ δεν ήταν μεγαλύτερο, πως οι επιλογές τους είναι πια μετρημένες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η κυνική δήλωση των αξιωματούχων στις Βρυξέλες όπως και της Διευθύντρια τους ΔΝΤ πως οι οικονομικές συνθήκες της παγκόσμιας κρίσης προαναγγέλλουν την επιστροφή του πολέμου αποδεικνύουν πως θα προτιμήσουν το μαζικό αφανισμό της εργατικής τάξης παρά τη συντριβή του συστήματος εκμετάλλευσης που τους θρέφει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ο πόλεμος που προετοιμάζουν έχει ξεκινήσει. Είναι ο πόλεμος για τον αφανισμό όσον δεν έχουν τίποτα να χάσουνε πέρα από τις αλυσίδες τους. Η οικονομική κούρσα των κρατών δεν είναι παρά τα προεόρτια ενός παγκόσμιου πολέμου που βιώνουμε ήδη στο πετσί μας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η οριακότητα της σημερινής κρίσης υπερσυσόρευσης έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδο που είναι τυπικά αδύνατη η συνέχιση της κερδοφορίας χωρίς καταστροφή μέρους του κεφαλαίου και το μαζικό αφανισμό μεγάλου τμήματος των εργατών. Γιατί η κύρια λειτουργία της σύγχρονης καπιταλιστικής μηχανής δεν είναι τίποτε άλλο από τη μαζική παραγωγή καταστροφής - και αυτός είναι ο μόνος δρόμος που τους έχει απομείνει για να επιβιώσουν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Στην Ελλάδα, τρία και πλέον χρόνια από την τυπική πτώχευση του κράτους και τη συνακόλουθη πρόσδεση της πολιτικής και οικονομική τους ελίτ σε διεθνή εποπτεία, σε πολιτικό επίπεδο το δίπολο μνημόνιο – αντιμνημόνιο κυριαρχεί. Είναι η έκφραση ενός πλαστού διχασμού για τους όρους διαχείρισης της κρίσης χωρίς άρση της εκμετάλλευσης. Η τεχνίτη πολιτική πόλωση αποτελεί κεντρική διαχειριστική επιλογή του αστικού κατεστημένου για να συγκαλίψει πως πίσω από τα διαφορετικά προγράμματα υπάρχει ουσιαστική ταύτιση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Γιατί οι δήθεν εναλλακτικές πολιτικές διαχείρισης της κρίσης [μέσα ή έξω από το Ευρώ, με ρίξη ή όχι με την ΕΕ – λες και αυτό είναι το ουσιώδες] προτείνουν ένα στρατηγικό δρόμο διάσωσης του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής αναδομώντας τον πολιτικό και κοινωνικό καταμερισμό προς όφελος ενός κεντροποιημένου και μονοπωλιακού συστήματος ελέγχου. Το εάν αυτή η ενοποίηση αφορά ειδικά το ελληνικό κράτος ή μια ευρύτερη συμμαχία κρατών είτε την ίδια τη Ευρωζώνη – διαμάχη που αποτελεί ουσιαστικά τον πύρινα την πολιτικής πόλωση μεταξύ των διαφόρων αστικών πολιτικών – ελάχιστη σημασία έχει για ουσία της λύσης που προτείνουν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Για να το πούμε ξεκάθαρα: το σύνολο των αστικών δυνάμεων μηνομιακών και αντιμνημονιακών προτείνουν την πολιτική διαχείρισης της κρίσης αναβαθμίζοντας το ρόλο ενός κεντρικού γραφειοκρατικού κρατικού ή υπερ-κρατικού μηχανισμού που θα διευθύνει κεντρικά την παραγωγή με στρατιωτικό τρόπο. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αυτό ο δομικός ολοκληρωτισμός που εμφανίζεται σε όλα τα προγράμματα [ακόμα και στα κατ όνομα αντικαπιταλιστικά ή αντιμονοπολιακά] αποτελεί τη μοναδική ελπίδα του συστήματος εκμετάλλευσης να συνεχίσει να υπάρχει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Κανένας από τους υπερασπιστές των «εναλλακτικών» λύσεων που φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια δεν μπορεί να αναμετρηθεί ουσιαστικά στο βάρος του ερωτήματος: πως μπορεί μια λύσει που δεν αίρει τη σχέση εκμετάλλευσης μέσα στον τρόπο παραγωγής , άρα και την συνέχιση απόσπασης υπεραξίας από την ανθρώπινη εργασία, να μην εντείνει τη κρίση υπερσυσσώρευσης ;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αυτό το στοιχειώδες μάθημα της καπιταλιστικής οικονομίας το γνωρίζουν άπαντες για αυτό και καμουφλάρουν την κρίση ως «κρίση του νεοφιλελευθερισμού», του «καζινο-καπιταλισμού», της πολιτικής «Μέρκελ» και διάφορα άλλα φαιδρά. Άλλα λόγια να αγαπιόμαστε δηλαδή αν και δεν έχουμε χρόνο για τέτοιες αγάπες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η στρατηγική ενσωμάτωσης της «φυσικής» αντίδρασης της κοινωνίας έχει φαινομενικά δύο αντίθετους πυλώνες: το φασισμό και τη σοσιαλδημοκρατίας. Όμως, σήμερα οι «από τα κάτω» δεν δικαιούμαστε να κάνουμε για δεύτερη φορά το ίδιο λάθος. Η ιστορία της δεκαετία του 30 – αν και πολλοί προσπαθούν σήμερα να την γράψουν εντελώς ανάποδα – δίδαξε πως ο ίδιος ο φασισμός γεννήθηκε από τη σοσιαλδημοκρατία. Πως η επιλογή της να συνταχθεί με τις καπιταλιστικές ελιτ στις απαρχές του πρώτου παγκοσμίου πολέμου προδίδοντας το διεθνιστικό καθήκον της εργατική τάξης ήταν μια προδοσία χωρίς πάτο. Ένας δρόμος που συνεχίστηκε από τις κυβερνήσεις των σοσιαλδημοκρατών που κατέστειλαν την εργατική εξέγερση για να σώσουν τη αστική τάξη, που επικαλέστηκαν την κατάσταση εξαίρεσης για να διαλύσουν όλες τις κατακτήσεις και εν τέλει – αυτοί πρώτοι στην ιστορία της Ευρώπης – να κτίσουν στρατόπεδα συγκέντρωσης για μετανάστες πολωνούς και εβραίους. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αυτό που προτείνει η αριστερή σοσιαλδημοκρατία του τσίπρα με αυτό που προτείνει ο μηχαλολιάκος σε επίπεδο παραγωγής είναι ταυτόσημο παρά τις κολοσσιαίες διαφορές που θα έχει για τη ζωή όλων μας η επικράτηση της μίας ή της άλλης επιλογής. Πριν όμως στρατευτούμε στο πλευρό της σοσιαλδημοκρατίας, πριν δώσουμε ακόμα και τη ζωή μας για το πολιτικό της σχέδιο θα πρέπει να αναρωτηθούμε ποιοι είναι οι ουσιαστικοί στόχοι του καπιταλισμού που κάνουν την σοσιαλδημοκρατία θελκτική λύση στα μάτια της αστικής τάξης. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Είναι ακριβώς μια βιώσιμη άλλα βραχύβια λύση που τους προσφέρει στο κρίσιμο σημείο. Μια λύση αφάνταστα ουσιαστικότερη σε πολιτικό επίπεδο αφού μπορεί να ενσωματώσει ριζοσπαστικές δυνάμεις σε αδιέξοδες κυβερνητικές επιλογές. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Τα οικονομικά προγράμματα είναι ταυτόσημα γιατί προτείνουν εντυπωσιακά ταυτόσημες λύσεις για την υπέρβαση της οικονομικής κρίσης. Επίκληση στο ισχυρό πατριωτικό – οικονομικό συμφέρον με ταυτόχρονη ανασυγκρότηση της παραγωγής από τα πάνω , με επιτελικό σχεδιασμό. Στροφή προς την πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγή. Κρατικοποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Δημόσια έργα και υποτίμηση του νομίσματος, άρτο και θεάματα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η ίδια η ελληνική ιστορία αποδεικνύει πως η κυρίαρχη τάξη – πολλές φορές κινούμενη από το μη συνειδητό ένστικτο αυτοσυντήρησης της – δημιουργεί τεχνητά δίπολα τα οποία το ριζοσπαστικό κίνημα απαντώντας ενσωματώνεται και διαλύεται. Ας μην ξεχνάμε πως το περίφημο βενιζελικοί – αντιβενιζελικοί διέλυσε αρχικά το πρώιμο αναρχικό κίνημα στην Ελλάδα [το οποίο ταυτίστηκε με τους αντιβενιζελικούς γιατί ήταν δήθεν κατά του πολέμου] και στην συνέχεια οδήγησε το κομουνιστικό κίνημα να χάσει την ουσιαστικότερη ευκαιρία κοινωνική επανάστασης μετά την καταστροφή του 22. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Οι δημοκρατικές ελευθερίες που υπόσχεται η σοσιαλδημοκρατικής διαχείριση είναι το τυρί στην φάκα του αστικού συστήματος. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το συνειδησιακό βάρος της ψήφου είναι αυτό που στοχεύουν περισσότερο από την ίδια την ψήφο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Κοινωνικό</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Οι περιπλοκότητα των οικονομικών μεγεθών με τους αόριστους δείκτες δημιούργησε σύγχυση στην κοινωνία που για χρόνια πίστεψε τις υπόσχεσης τους. Όμως τα αποτελέσματα τις πραγματικής κρίσης οδηγούν σήμερα ακόμα και τους ευρωπαίους στην συνειδητοποίηση μιας πραγματικότητα που για εκατομμύρια άλλους κατοίκους του πλανήτη ήταν γνωστή εδώ και χρόνια: πως η κολοσσιαία καπιταλιστική μηχανή αδυνατεί να αναπαράγει τον πλούτο της και έτσι οδηγεί τη μεγάλη πλειοψηφία της εργατικής τάξης στη φτώχια και στην εξαθλίωσης</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η συνειδητοποίηση οδηγεί στην οργή αλλά επειδή έχουν φροντίσει να διαλύσουν κάθε θεσμό της κοινωνίας η οργή αυτή δεν μπορεί ακόμα να κινηθεί αποφασιστικά ενάντια στους υπευθύνους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η οργή ξυπνάει τα τέρατα της ιστορίας. Η αστικές οπτικές του πλήθους συναντούν την τυφλή εξατομίκευση. Η ιστορία των 3 χρόνων της ελληνικής κρίσης μας αποκαλύπτει πως η κοινωνία απεχθάνεται το κενό. Πράγμα που διοχετεύει την οργή στο φασισμό ή στην ανάθεση. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η απελπισμένη ορμή της λαϊκής θέλησης βρίσκει καταφύγιο στην ακτιβιστική στρατηγική του μηχαλολίακου που σαν εικόνα ταύτησης παίζει το ρόλο της πατριαρχική φιγούρας του παιδονόμου της κοινωνίας. Ο διακαής πόθος για τους «μεγάλους ηγέτες» που δήθεν «λείπουν από την σημερινή σκηνή» - πόθος που υπάρχει έντονα και στην αριστερά – αποκαλύπτει την πραγματική ροπή μεγάλου μέρους της κοινωνικής αγανάκτησης πως αυταρχικές λύσεις. Γιατί οι «μεγάλοι» ηγέτες σε αντιδιαστολή με τους πολιτικούς νάνους της σύγχρονης εποχής δεν είναι τίποτε άλλο από το αίτημα να αποκτήσει μια πολιτική/κομματική ελιτ το μονοπώλιο της εξουσίας και άρα πάνω στην ίδια μας τη ζωή. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Βρισκόμαστε λοιπόν ένα χρόνο σχεδόν μετά την διπλή εκλογική αναμέτρηση, μιας εκλογικής αναμέτρησης που ανακάτεψε για τα καλά την τράπουλα στο παιχνίδι της πολίτικης και σήμανε το ουσιαστικά το κλείσιμο ενός πολύμορφου αγώνα των από τα κάτω με τελική προσπάθεια την διαδήλωση της 12 Φλεβάρη.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Για την διαχείριση της κρίσης λοιπόν επιλέχτηκε η δεξιά με κολαούζο δύο κόμματα “ευθύνης” του κέντρου για να σωθεί το κατάλληλο σε μια αστική δημοκρατία που φαντάζει εντελώς γυμνή.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Πλέον δεν υπάρχει προσπάθεια απόσπασης συναίνεσης, αλλά διαδικασία ολοκληρωτικής ταύτισης με το κεφάλαιο. Με το κράτος να αναλαμβάνει την δημιουργία κολοσσιαίας κατασταλτικής επέμβασης. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η πολιτική εξουσία οδηγείται στη δημιουργία ενός σχεδίου εξασφάλισης του νέου πεδίου συναίνεσης. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η έννοια της νομιμότητας καλύπτει θεωρητικά με ένα απλό σχήμα την κατασταλτική διαδικασία ενάντια στο σύνολο των δραστηριοτήτων του ανταγωνιστικού λαϊκού κινήματος. Η επίκληση στη νομιμότατης δεν είναι πάρα η προφανής προσπάθεια της κυριαρχίας να εγγράψει κάθε μορφή παραγωγής πολιτικής στο νομικό οπλοστάσιο που η ίδια έχει διαμορφώσει, να αποδώσει δηλαδή στον εαυτό της και μόνο την δυνατότητα να ορίζει το νόμο, καθώς και να επανακτήσει το μονομερές δικαίωμα της στη βία. Αυτό που θέλει να θάψει μια και για πάντα είναι η δυνατότητα μιας άλλης, αυτόνομης θέσπισης δικαίου: τη δυνατότητα επαναστατικής αλλαγής. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η δυνατότητα πολιτικής ανυπακοής ήταν πάντα το θεμέλιο ακόμα και αυτού του αστικού κράτους και η σημερινή ποινικοποίηση κάθε τέτοιας δυνατότητας η μεγαλύτερη απόδειξη για την ολοκληρωτική αναδιαμόρφωσή του. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το δεξιό και αριστερό σύστημα εξουσίας πολιτεύεται με νόμους για να συγκαλύψει τη βία που ασκεί πάνω την κοινωνία. Είναι η βία του ίδιου του νόμου που παράγει την ανομία και ποτέ το αντίστροφο. Ο νόμος, ως έχει, αποτελεί ιδεολόγημα της κυρίαρχης τάξης, μια δήθεν επιστημονική έκφραση της ελευθερίας και της ισότητας, που υπάρχει ακριβώς για να θεμελιώνει την ανελευθερία και να διαιωνίζει την ανισότητα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Και κάπου εδώ ξεκινάει η εξόντωση μέσω του αποκλεισμού, μια εξόντωση που δεν έρχεται να πατήσει πάνω σε κάποιο καπρίτσιο κάποιου τρελού ηγετίσκου - όπως πολλοί θέλουν να μας πείσουν, αλλά στα απτά συμφέροντα του αστικού μπλοκ, στην ίδια την επιβίωση του καπιταλιστικού τρόπου αναπαραγωγής. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Τι στιγμή που ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει αφαιρέσει κάθε κοινωνικό χαρακτήρα της πολιτικής, οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ μαζί με τα τεχνοκρατικά τσιράκια τους βρίσκουν την ευκαιρία να παρουσιάζουν την πολιτική ως επέκταση οικονομοτεχνικών αναλύσεων. Στόχος τους είναι να περάσει κάθε πολιτική απόφαση στα χέρια τους, μακριά από κάθε κοινωνικό έλεγχο .</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η ικανότητα να διοχετεύονται οι κρίσεις σε περιφερικά μέτωπα έδωσε τις προηγούμενες δεκαετίας την ψευδαίσθηση στις δυτικές κοινωνίες πως δεν θα ζήσουν ξανά πόλεμο στο έδαφός τους. Όμως για την Ευρώπη είναι σαφές πως το οικονομικό εποικοδόμημα της κοινής αγοράς επιχειρεί ιδεολογικά να προσδέσει τους λαούς στον ευρωπαϊκό εθνικισμό. Οι όποιο τοπικοί εθνικισμοί λειτουργούν ως ασπίδα των ευρωπαϊκών ελίτ απέναντι στην λαϊκή εξέγερση και σας χρυσή εφεδρεία αν οι σχεδιασμοί της αποτύχουν. Οι ΕΕ που τιμήθηκε με το Νόμπελ ειρήνης πριν από λίγους μήνες προετοιμάζεται όπως και όλα τα κράτη του κόσμο για την τελική αναμέτρηση. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Στις συγκεκριμένες συνθήκες για εμάς καμία πολιτική διαχείρισης της κρίσης δεν είναι ικανή να σώσει τον καπιταλισμό από την κρίση χωρίς προσφύγει στον ολοκληρωτισμό και στο πόλεμο. Τίθεται για όλους μας λοιπόν το αποφασιστικό δίλημμα: ολοκληρωτισμός – πόλεμος ή κοινωνική επανάσταση. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">αν θέλουμε λοιπών να αρνηθούμε τον όλεθρο. Αν θέλουμε να ζήσουμε σε ένα μέλλον με αξιοπρέπεια, χωρίς πόλεμο και εξαθλίωση, είμαστε αναγκασμένοι να διεξάγουμε έναν πόλεμο διμέτωπο. Εναντία στο καπιταλισμό και τη σύγχρονη πανοπλία του, το φασισμό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Και αν οι εργάτες του Σπάρτακου μας δίδαξαν πιο είναι το χρέος της εργατικής τάξης μπροστά στον καπιταλιστικό πόλεμο – η δυναμική του άρνηση και η μετατροπή του σε επανάσταση – οι εργάτες της Ισπανίας με απέδειξαν πως το τσάκισμα του φασισμού πρέπει να γίνει παράλληλα με την οικοδόμηση μια νέας κοινωνίας μέσα στα συντρίμμια της παλιάς. Μια κοινωνίας αξιοπρέπειας, ελευθερίας, αλληλεγγύης. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Με άλλα λόγια, το αποφασιστικό ζήτημα για εμάς σήμερα δεν είναι να δικαιώσουμε μια πολιτική της ταυτότητας, να περιχαρακωθούμε ιδεολογικά απέναντι στη δημοκρατία, αλλά να επαναφέρουμε μέσα στις διεργασίες του ανταγωνιστικού κινήματος αλλά και στην κεντρική πολιτική σκηνή το δίλημμα: μεταρρύθμιση ή επανάσταση</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αυτή η δουλειά απαιτεί μια μακρά και κοπιαστική διαδικασία. Απαιτείται αρχικά να γίνει σε επίπεδο ανάλυσης σαφές πως τα αστικά προγράμματα διαχείρισης της κρίσης εκτός του ότι έχουν περισσότερα κοινά παρά διαφορές δεν οδηγούν στην υπέρβαση του συστήματος εκμετάλλευσης αλλά στο ουσιαστικό βάθεμα της κρίσης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σε επίπεδο οργανωτικό και πολιτικό – εδώ έρχεται η ουσιαστική κουβέντα σήμερα – απαιτεί την οργανωτική και πολιτική συγκρότηση ενός αδιαμόρφωτου πολιτικού ρεύματος. Όχι στενά του αναρχικού αλλά γενικότερα όσων απαντούν με σαφήνεια – χωρίς όρους και προϋποθέσεις, στάδια κ.τ.λ – στο δίλλημα μεταρρύθμιση η επανάσταση απαντώντας το δεύτερο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Μπορεί το σημερινό πολιτικό περιβάλλον να φαντάζει άνυδρο για τη διαμόρφωση του πολιτικού επαναστατικού ρεύματος αλλά ας μην έχουμε αμφιβολίες πως όσο η κρίση βαθαίνει όλο και περισσότερα τμήματα της κοινωνίας – όχι απαραίτητα οι πολιτικές δυνάμεις – θα στρατεύονται στη μόνη υπαρκτή απάντηση: την κοινωνική επανάσταση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ο δρόμος απαιτεί την οργάνωση του αναρχικού ρεύματος σε ένα πολιτικό πρόγραμμα. όχι γενικά και αόριστα των αναρχικών αλλά ειδικά και συγκεκριμένα όσων πολιτικά συμφωνούν με </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>κρισιμότητα της καπιταλιστικής κρίσης σε κοινωνικό επίπεδο και κινούνται στην κατεύθυνση άμεσης δράσης σε όλους τους κοινωνικούς χώρους που διεξάγεται αυτή η αναμέτρηση</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αποδέχονται την αντικρατική (εκτός και ενάντια στους αστικούς θεσμούς) και αντικαπιταλιστική πολιτική στόχευση και αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα διατύπωσης ενός συνολικού πολιτικού σχεδίου – προγράμματος προς αυτή την κατεύθυνση</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα συγκρότησης μιας αμεσοδημοκρατικής και αντιεραρχικής πολιτικής οργανωτικής δομής σε πανελλαδικό επίπεδο</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αυτή η οργανωτική και πολιτική πρόταση θα πρέπει να αφήσει οριστικά πίσω της όσα δεν τις επέτρεπαν για σχεδόν 4 δεκαετίες να υπάρχει ως τέτοια. Μια τέτοια διαδικασία – για να είναι επιτυχημένη – και όχι θνησιγενής θα πρέπει να τολμήσει την υπέρβαση γνωρίζοντας από την αρχή ότι μπαίνει σε αχαρτογράφητα νερά και επικίνδυνους δρόμους. Γνωρίζοντας ότι μπορεί να αποτύχει.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Όμως σύντροφοι, αρνούμαστε να πέσουμε χωρίς να δώσουμε τη μάχη. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε το συνεχές σταμάτημα ενός αποφασιστικού και απολύτους αναγκαίου βήματος όχι μόνο για τις ελευθεριακές ιδέες αλλά και για το σύνολο της επαναστατικής προοπτικής επειδή μπορεί να δημιουργήσουμε αντιπάθειες ή να κάνουμε λάθη. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Πιστεύουμε ότι πρέπει να αφήσουμε πίσω μας το σύνολο των απολιτικών, αναδημιουργικών και απολύτως ξένων με την αναρχική παράδοση ιδεολογημάτων που για χρόνια συνέβαλαν στην δημιουργία του λεγόμενου αντιεξουσιαστικού χυλού και που διαμόρφωσαν μη-πολιτικές δομές χωνευτήρια για απίθανες ιδεοληψίες καθαρά αστικής προέλευσης. Ιδεοληψίες που από τη μια θεωρούσαν εξουσιαστικό π.χ. μια πορεία να έχει «ντουντουκα» και από την άλλη αποδέχονταν ανθρώπους που εκμεταλλεύονταν ανθρώπινη εργασία ως συντρόφους. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Θα το πούμε ξεκάθαρα: η διαμόρφωση μιας πολιτική πρότασης που θα κινηθεί στρατηγικά ενάντια στο κράτος και το κεφάλαιο απαιτεί το οριστικό ξεπέρασμα των ιδεολογημάτων που όλοι ίσως – σε μικρότερο ή μεγαλύτερο επίπεδο – κουβαλάμε αφού διαμορφωθήκαμε στο αναρχικό κοινωνικό ρεύμα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σε πολιτικό λοιπόν επίπεδο απαιτείται η άρθρωση ενός συνολικού πολιτικού σχεδίου που θα απαντά σε αμεσότητα στις ανάγκες της σημερινής κρίσης. Θα δίνει συγκεκριμένες απαντήσεις στα κενά που διαμορφώνει η αστική συναίνεση και θα δημιουργεί ρίξεις εκεί που η αστική διαχείριση αποτυγχάνει. Θα πρέπει για παράδειγμα να οργανώσει δομές κοινωνικής αλληλεγγύης όπως: ταμεία στήριξης ανέργων, πρωτοβουλίες κατάληψης στέγης μεταναστών, οργανωμένες πολιτοφυλακές απέναντι στην αστυνομία, τους φασίστες, τους ναρκοεμπόρους, τους λαθρεμπόρους ανθρώπων, τους νονούς κ.τ.λ. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η αναρχική οργάνωση δεν θα πρέπει να εγκολπώσει ούτε τη λογική του ηρωισμού ούτε και τη λογική της ήττας που για χρόνια έχει στιγματίσει τον αναρχικό χώρο. Δεν θα πρέπει να εκλονιστεί στην αδιέξοδη ενασχόληση με ένα δύο ζητήματα μένοντας για μια ακόμα φορά μακριά από ένα συνολικό πολιτικό όραμα αναμόρφωσης της κοινωνάς. Δεν θα πρέπει να παρασυρθεί – και αυτή – στην ευκαιριακή συμμετοχή στους αγώνες εδώ και εκεί αλλά με συνέπεια και στρατηγική να δουλεύει σε όλα τα πεδία που διεξάγεται ο κοινωνικός ανταγωνισμός προετοιμάζοντας τους αγώνες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η αναρχική οργάνωση θα πρέπει να επιδιώκει την δυναμική αντίσταση με τη δημιουργία πολιτικών κινηματικών γεγονότων σε πανελλαδικό επίπεδο. Να αποτελεί μια συνεχή και υπολογίσιμη – αλλά όχι προβλέψιμη – κοινωνική ομάδα αντίστασης στα σχέδια της εξουσίας (σας παράδειγμα θα αναφέρουμε πως η ύπαρξη μια τέτοια οργάνωσης με ουσιαστικό σχέδια θα απέτρεπε τη δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών πριν από ένα χρόνο)</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η οργάνωση θα πρέπει να επιδιώκει τη πανελλαδική της ανάπτυξη – δικτύωση , με στρατηγική και σχέδιο ανάπτυξης και όχι απλά με ανοιχτά καλέσματα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η οργάνωση θα πρέπει να επιδιώκει την συνεχή και καταλυτική της παρουσία σε όλους του χώρους που διεξάγεται ο κοινωνικός ανταγωνισμός – με έμφαση στις ποιο έντονες αντιθέσεις – την ανάπτυξη του λόγου και τις πρακτικής της σους μετανάστες, στις λαϊκές συνελεύσεις στα ταξικά σωματεία βάσεις, σε σχολεία και σε όλα τα πανεπιστήμια και τει της χώρας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το κάθε μέλος της οργάνωσης θα πρέπει να δραστηριοποιείται στον κοινωνικό του χώρο. Να συμμετέχει ή ακόμα και να δημιουργεί αντι-θεσμούς που θα κάνουν από μικρά έως και μεγάλα βήματα χειραφέτησης. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η οργάνωση δεν θα πρέπει να είναι κάτω από αυτούς τους θεσμούς του ζωντανού κινήματος αλλά ο χώρος που βρίσκονται και συζητούν, αλληλοστηρίζονται και εμψυχώνονται άνθρωποι που συμμερίζονται ιδέες και οράματα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η οργάνωση λοιπών θα πρέπει να συμπυκνώνει την στρατηγική της σε ένα πολιτικό πρόγραμμα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα πρέπει να αποτελεί την θεωρητική καταγραφή μιας επαναστατική πρακτικής. Από αυτή την πρακτική εκπορεύεται, την εμπειρία της συμπυκνώνει, τις μελλοντικές πράξεις της ορίζει και νοηματοδοτεί. Κάθε πρόγραμμα που θέλει να λέγεται επαναστατικό οφείλει να είναι σε συνεχή ανατροφοδότηση με την πράξη. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα πρέπει να έρχεται σε πλήρη αντίθεση με κάθε θεσμό διαχωρισμένης εξουσίας. Σε κάθε ιεραρχική κατασκευή που αποφασίζει στο όνομα της κοινότητας χωρίς την πλήρη δυνατότητα ελέγχουν και απόφασης από το σύνολο του πολιτικού σώματος. Σημαίνει, με άλλα λόγια, την εκτός και ενάντια στρατηγική σε σχέση με τους αστικούς θεσμούς διαχείρισης, τη δημιουργία νέων θεσμών πάλης μέσα σε όσους εμπεριέχουν τα χαρακτηριστικά μιας άλλης πολιτικής θέσμισης. Σημαίνει την ξεκάθαρη αντικοινοβουλευτική στρατηγική, την αντιπαραβολή της άμεσης δημοκρατίας ως λειτουργικού όρου συγκρότησης και της κοινότητας ως καθοριστικού πολιτικού σώματος τόσο για την πάλη ενάντια στο κράτος όσο και ως βάση μιας ολοποιητικής αναθέσμισης της κοινωνίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα πρέπει να εκπορεύεται από την ξεκάθαρη και συνολική απόρριψη της αγοράς ως θεσμού της κοινωνικής θέσμισης και φορέα του κοινωνικού νοήματος. Την απόρριψη του εμπορεύματος ως φορέας αξίας των υλικών αγαθών και της δημιουργίας. Την απόρριψη της ίδιας της καπιταλιστικής οικονομίας και κάθε εναλλακτικής οικονομίας ως φορέας διαχείρισης της κοινωνικής ζωής. Να επιδιώκει την ξεκάθαρα προγραμματική και οργανωτική αντίθεση στο κεφάλαιο ως σχέση εκμετάλλευσης. Η ταξική συγκρότηση της οργάνωσης δεν είναι απλά οργανωτικός όρος κάθε επαναστατικού κινήματος (καθώς αυτομάτως αποκλείει οργανωτικά όποιων εκμεταλλεύεται ανθρώπινη εργασία), αλλά και δεσμευτικός όρος της ίδιας της δράσης. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ένα τέτοιο πρόγραμμα, τέλος, θα πρέπει να σημαίνει την πλήρη αντίθεση και πάλη απέναντι σε κάθε διακρατικό θεσμό οργάνωσης. Την προγραμματική στόχευση και πάλη ενάντια στον παγκόσμιο καπιταλισμό και τους διακρατικούς θεσμούς. Τη συντονισμένη διεθνιστική δράση και οργάνωση των καταπιεσμένων σε όλον τον κόσμο. Την πλήρη άρνηση του πολέμου και των θεσμών προετοιμασίας του σε όλα τα κράτη. Την αντίσταση σε κάθε σημείο του πλανήτη όπου διεξάγεται η αναμέτρηση μεταξύ καταπιεστών και καταπιεσμένων. Την άρνηση των κρατικών/εθνικών πολέμων και τη συντονισμένη πάλη για τη μετατροπή τους σε διεθνιστικούς ταξικούς.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Απέναντι στο αστικό ολοκληρωτικό κράτος και τους διακρατικούς θεσμούς που διαλύουν τις τοπικές ταυτότητες, τη σχέση με τη φύση, τη γλώσσα, την παράδοση, τη ζωντανή κοινωνική αλληλεπίδραση θα πρέπει να αντιπαραβάλει τη φυσική κοινότητα σε κάθε χώρο δουλειάς, γειτονιά, περιοχή, ως το φυσικό κύτταρο αντίστασης στην κεντροποιημένη δομή, ως το φυσικό κύτταρο αυτοκυβέρνησης της αυριανής απελευθερωμένης ανθρωπότητας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Οι δρόμοι δεν υπάρχουν, λένε οι Ζαπατίστας, τους ανοίγουμε περπατώντας. Είναι οι δρόμοι που οφείλουμε να ανοίξουμε σήμερα όλοι μας. Τώρα που ο πολιτισμός τους σαπίζει, που οι ιδέες τους αποδεικνύονται κενές, και τα νοήματα που θεμελίωσαν την εξουσία τους καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι είναι ο χρόνος για να μιλήσουμε και να πράξουμε. Είμαστε πεπεισμένοι, οι πράξεις τους μας το δείχνουν, πως ο κεφαλαιοκρατικός πολιτισμός θα προτιμήσει να καταστρέψει κάθε μορφή ζωής παρά να καταστραφεί ο ίδιος. Πρέπει λοιπόν να πράξουμε άμεσα, με την δίψα για ελευθερία των πρώτων αστών, να θεμελιώσουμε τη δική μας κοινωνία και τους δικούς μας θεσμούς. Με το πάθος των παλιών διαφωτιστών που θανάτωσαν το θεό και την αυθεντία του για να θεμελιώσουν τον νόμο πάνω στον ορθό λόγο και την επιστήμη, να αρχίσουμε έναν νέο διαφωτισμό, με στόχο να διαλύσουμε τα ψεύδη του καπιταλισμού, της αγοράς και της επιστήμης του.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ξέρουμε πως δε μπορούμε να κάνουμε τίποτα μόνοι μας. Όπως ξέρουμε πως δεν έχουμε γι’ αυτό τίποτα πέρα από την ζωντανή μας επιθυμία. Αλλά πιστεύουμε ότι αυτή αρκεί για να θεμελιώσει ένα κόσμο μέσα και πάνω στα συντρίμμια του παλιού. Δεν πιστεύουμε λοιπόν ούτε σε κόμματα, ούτε σε πρωτοπορίες, ούτε και σε ηγέτες ή σωτήρες. Πιστεύουμε μόνο στους ανθρώπους. Θέλουμε να βλέπουμε τους εαυτούς μας ως τμήμα ενός ζωντανού κινήματος και τίποτα παραπάνω. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σε αυτό το κίνημα, το κίνημα των ζωντανών επιθυμιών που θέλει να καταλύσει την εξουσία των νεκρών είναι που δίνουμε λόγο. Σε έναν κόσμου που γεννιέται κάθε στιγμή, όπως έλεγε ο Ντουρούτι, σε ενός κόσμου που γεννιέται και μεγαλώνει τώρα που μιλάμε...</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-10817927379496888232013-05-01T03:00:00.001-07:002013-05-01T03:01:20.186-07:00RESIST OR DIE<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUklDG3ILU0e049RUmYEfNior3GDlsacacazg0_mERlGVl9YPqidBhP4zbWR3Bnu3Q5ZVj19bVR6K7CtLi8uKLVKbcFrbqzUBl6vapGLi3V3QVwJXcP8DJ8n1oShRQV8pib5TnlWfokvo_/s1600/manolada+ii+blog.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUklDG3ILU0e049RUmYEfNior3GDlsacacazg0_mERlGVl9YPqidBhP4zbWR3Bnu3Q5ZVj19bVR6K7CtLi8uKLVKbcFrbqzUBl6vapGLi3V3QVwJXcP8DJ8n1oShRQV8pib5TnlWfokvo_/s320/manolada+ii+blog.jpg" width="249" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">It's been only a year since the establishment
of the first concentration camp in Amygdaleza and we already experienced the
first shooting against immigrants. <b>The authority, after holding the most
vulnerable workers in the camps of its “democratic normality”, decided their
lives' value is no more than a bullet.<o:p></o:p></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">But what was that armed the hands of our
bosses? It was the fascist ideology, which came straight from the state:
“HIV-positive prostitutes”, “health bombs”, “the immigrants are those who take
our jobs”. The concentration camps for the immigrants, the tax debtors, the
working camps for the unemployed, all prove that the authority, during the most
vicious phase of the capitalistic attack, have completely broken the barriers
among the lower classes.<b> Together, state and capital, greet the whole of the
working class with the same manner: with a gun.<o:p></o:p></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">During deep economic crises, the “quest for
profit” ends up in what it always has been: a quest for social power. <b>The
true identity of the legal owner of the means of production, is in fact the
identity of the fascist leader of the work battalions. </b>The solution which
the “Chrisi Avgi” (Golden Dawn) party announced, in order to prevent such
incidents in the future was <i>to terminate
all the immigrants in any way, in order to give the benefit of work to greek
people only</i>. Of course, the political corruption brought by the economical
memorandum, has prepared the ground for the Nazi ideology to sound appealing. <b>The
complete demise of the working relations today, makes even slave trading a fine
option for the “legal” workers that pile in </b>(by the bosses' language)<b>
the “unemployed battalions”.</b>(is it a coincidence that they always use a
military term to describe thousands of unemployed workers? )<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">“Chrisi Avgi”
are not being dishonest, they believe what they say. Along with the whole of
the upper class, they want to turn society into an endless concentration camp
in which whoever disobeys, is to be executed. This is the reality and not just
a theory, and it makes all of us realise, even the most suspicious, that the
destiny of all workers (both greeks and foreigners) will be the same.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-US"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">We are
workers and not consumers, and that's why we do not ask to boycott the products
of the bosses, neither have we had the
delusion of the typical conviction of the offenders, but we are aiming our
anger against our bosses and their final termination.<o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">The labor
movement must readjust it's strategy in the needs of a total retaliation.<b>
The organization of concerted, social and attacking forms of self-defense, can
break the false contradiction of what is legal and illegal, and can reclaim
solidarity and dignity. Only the formation of a movement that would start with
destroying any bosses plans of “illegal” workers and end up in the total
termination of our bosses can give the solution. Let's organize it........<o:p></o:p></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="EN-US" style="font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NO EXPULSION TO THE IMMIGRANTS.
SHELTER TO ALL<o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<b></b><br />
<div style="text-align: center;">
<b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 16pt;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">THE
LAND BELONGS TO ITS WORKERS. PAYBACK TO THE VICTIMS BY GIVING THEM THE KILLERS'
LAND</span></span></b></b></div>
<b>
</b></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-83384421766826810022013-04-19T05:06:00.001-07:002013-04-19T05:08:00.131-07:00Όποιος δεν οπλίζεται πεθαίνει… <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOHZqUnzN3XIQnEtD1z_f751tVw6EyxPw2Ffa4f6PitUyfNeFiXn1DlPS_scNGbsm61rq5B9S5twK0-G7HeCUTyxdgArf-38VelLft7ItjqKsIKNnYevbL08IlwkZ8jnQXxpI5yTy17q2E/s1600/Strawberry_Illusion____by_Blood_Bender.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOHZqUnzN3XIQnEtD1z_f751tVw6EyxPw2Ffa4f6PitUyfNeFiXn1DlPS_scNGbsm61rq5B9S5twK0-G7HeCUTyxdgArf-38VelLft7ItjqKsIKNnYevbL08IlwkZ8jnQXxpI5yTy17q2E/s320/Strawberry_Illusion____by_Blood_Bender.jpg" width="240" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Δεν χρειάστηκε παρά ένας χρόνος από τη θεμελίωση του πρώτου στρατοπέδου συγκέντρωσης στην Αμυγδαλέζα και οι πρώτοι πυροβολισμοί εναντίων μεταναστών είναι σήμερα πραγματικότητα. <b>Η εξουσία, που αποφάσισε να κλείσει μέσα στα στρατόπεδα της «δημοκρατικής της ομαλότητας» τους πιο αναλώσιμους εργάτες, κοστολόγησε τώρα και την ίδια τη ζωή τους όσο η τιμή μιας σφαίρας.</b> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Τι είναι αυτό που οπλίζει τα χέρια των αφεντικών αν όχι ο φασιστικός οχετός που πηγάζει κατευθείαν από το στόμα του κράτους; «Οροθετικές- πόρνες», «υγειονομικές βόμβες», «οι μετανάστες που μας παίρνουν τις δουλειές». Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης για μετανάστες, φορο-οφειλέτες, στρατόπεδα εργασίας για ανέργους, αποδεικνύουν ότι για την εξουσία, στην πιο άγρια φάση της καπιταλιστικής επίθεσης, έχουν σπάσει οριστικά τα στεγανά μεταξύ των κατώτερων κοινωνικών τάξεων. <b>Η συμμορία κράτους κεφαλαίους υποδέχεται στις πύλες του κοινωνικού εργοστασίου το σύνολο πια της εργατικής τάξης με τον ίδιο ακριβώς τρόπο: με το όπλο στο χέρι. </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σε συνθήκες βαθιάς κρίσης «η επιδίωξη του κέρδους» καταλήγει σε αυτό που ανέκαθεν ήταν: επιδίωξη κοινωνικής ισχύος. <b>Η αληθινή ταυτότητα του νόμιμου ιδιοκτήτη των μέσων παραγωγής αντανακλάται στο πρόσωπο του φασίστα αρχηγού των ταγμάτων εργασίας.</b> Πριν λίγες ώρες το κόμμα της Χρυσής Αυγής ανακοίνωσε πως βρήκε τη λύση για να μην γίνονται στο μέλλον τέτοια περιστατικά: να εξοντωθούν όλοι οι μετανάστες με κάθε τρόπο ώστε τις δουλείες να τις κάνουν πια μόνοι οι Έλληνες. Φυσικά η μνημονιακή φαυλοκρατία έχει προετοιμάσει το έδαφος ώστε οι ιαχές των ναζιστών να φαίνονται ελκυστικές. <b>Η πλήρης διάλυση των εργασιακών σχέσεων κάνει σήμερα ακόμα και τις δουλεμπορικές εργασίες να μοιάζουν σαν βιώσιμη προοπτική των «νόμιμων» εργατών που στοιβάζονται στις</b> (κατά τη γλώσσα των αφεντικών) <b>«στρατιές των ανέργων»</b> (είναι μήπως τυχαίο ότι χρησιμοποιούν συνεχώς ένα στρατιωτικό όρο για να περιγράψουν τις εκατοντάδες χιλιάδες των άνεργων;).</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η Χρυσή Αυγή δεν είναι ανειλικρινής, πιστεύει ακριβώς αυτά που λέει. Θέλει μαζί με το σύνολο του αστικού μπλοκ να μετατρέψει την κοινωνία σε ένα ατέλειωτο στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου όποιος δεν υπακούει θα πυροβολείται. Είναι η πραγματικότητα κι όχι κάποια ακαθόριστη ιδέα που μας κάνει να συνειδητοποιούμε, ακόμα και οι πλέον δύσπιστοι, πως η μοίρα όλων των εργατών (ελλήνων και ξένων) είναι κοινή. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>Είμαστε λοιπόν εργάτες και όχι καταναλωτές για αυτό και δεν ζητάμε μποϊκοτάζ στα προϊόντα των αφεντικών, ούτε έχουμε αυταπάτες για την τυπική καταδίκη των ενόχων, αλλά στρατεύουμε την οργή μας στον οριστικό αφανισμό τους. </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το κίνημα πρέπει άμεσα να αναπροσαρμόσει τη στρατηγική του στις κατεπείγουσες ανάγκες μια συνολικής αντεπίθεσης. <b>Με την οργάνωση συντονισμένων, κοινωνικών και επιθετικών μορφών εργατικής αυτοάμυνας που θα σπάσουν το πλαστό δίπολο νομιμότητας – παρανομίας επανακτώντας την αλληλεγγύη και τη συλλογική αξιοπρέπεια. Μόνο ένα κίνημα που θα άρχιζε με την διάλυση κάθε ιδέας «παρανόμων» εργατών και θα τελείωνε με την πλήρη συντριβή των αφεντικών μπορεί να δώσει τη λύση. Ας το οργανώσουμε…</b> </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NO MANS LAND</span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Ελευθεριακή πρωτοβουλία ενάντια στο κράτος και στο κεφάλαιο</i> </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">19/4/2013</span></div>
<div>
<br /></div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-43766140098979472892013-04-05T05:23:00.000-07:002013-04-05T05:23:36.955-07:00Όχι στην κοινωνική αφυδάτωση: για τα σχέδια πουλήματος της ΔΕΥΑΠ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBzHtqkVS6-hZzhGqVMecumyalOwH3_EhbRq5-cKbcdLwnM1TJ2TDYhliwMLDdRq7oJgEMRF7nWk71EWu1LuFTbPrUD-9X6O3ezm9ROBYbhtcu1QoKMCuKZLy3JMRYJhijAPwlyLFAj4XO/s1600/GW480H360.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBzHtqkVS6-hZzhGqVMecumyalOwH3_EhbRq5-cKbcdLwnM1TJ2TDYhliwMLDdRq7oJgEMRF7nWk71EWu1LuFTbPrUD-9X6O3ezm9ROBYbhtcu1QoKMCuKZLy3JMRYJhijAPwlyLFAj4XO/s320/GW480H360.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90, κανένας δεν είχε διανοηθεί να κάνει κάτι τόσο παράλογο: να μετατρέψει το νερό σε εμπόρευμα. Όμως ήταν στα μέσα αυτής τις δεκαετίας, που το ΔΝΤ και οι διάφοροι νεοφιλελεύθεροι οικονομικοί του εγκέφαλοι αναρωτήθηκαν αν στη λατινική Αμερική [μια περιοχή που ήδη από τη δεκαετία του ‘70 αντιμετώπιζαν ως πειραματόζωο των νέων πολιτικών τους] είχε μείνει κάτι για να ιδιωτικοποιηθεί. Η απάντηση ήταν απλή: το νερό! Εταιρίες επένδυσης πήραν τη θέση των δημόσιων υποδομών αδιαφορώντας πλήρως για τις ανάγκες των ανθρώπων. Έτσι, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ζουν σήμερα μακριά από πόσιμο νερό. Ακόμα και στη Χιλή των εκατοντάδων ποταμιών που ρέουν από τις Άνδεις στον Ατλαντικό, πολλοί άνθρωποι διψάνε γιατί οι εταιρίες νερού το πουλούν σχεδόν αποκλειστικά στις εταιρίες μεταλλευμάτων. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το νερό είναι καθολικό αγαθό. Είναι απαραίτητο για τη ζωή του ανθρώπου και όλων των μορφών ζωής στον πλανήτη. Ακόμα και ο ΟΗΕ ήδη από το 1997 το αναγνωρίζει ως «κορυφαίο, αναπαλλοτρίωτο ανθρώπινο δικαίωμα», ενώ «όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται πρόσβαση σε πόσιμο νερό που να καλύπτει τις βασικές τους ανάγκες. Το νερό για τον καθένα πρέπει να είναι επαρκές, ασφαλές και προσιτό». Τι γίνεται, όμως όταν το νερό μετατρέπεται σε προϊόν οικονομικής εκμετάλλευσης, σε πρώτη ύλη για ιδιωτικό πλουτισμό;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η εμπειρία της Λατινικής Αμερικής μας δείχνει ότι σε αυτή την περίπτωση το νερό μετατρέπεται σε όπλο απόλυτης εξουσίας, καπιταλιστικής κυριαρχίας και ολοκληρωτικού ελέγχου της κοινωνίας. Στη ζώνη Maquiladora του Μεξικού, το νερό είναι τόσο ακριβό που οι κάτοικοι αναγκάζονται να πίνουν Coca Cola και Pepsi για να ξεδιψάσουν. Η Coca Cola προβάλει τα προϊόντα της δείχνοντας στους κατοίκους πως «δεν έχουν άλλη επιλογή». Οι επενδυτικές εταιρίες αγοράζουν κάθε νέο απόθεμα και φυσική πηγή, στερώντας από τη μία τις πηγές στους φτωχούς και πουλώντας το νερό πανάκριβα ως εμφιαλωμένο. Η τιμή του εμφιαλωμένου είναι τόσο υψηλή, που εκατομμύρια άνθρωποι αδυνατούν να έχουν πρόσβαση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η καπιταλιστική «δίψα» αρχικά δοκιμάστηκε σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας, όπου τα αποτελέσματα της ιδιωτικής εκμετάλλευσης ήταν ολέθρια. Η καταστροφή του περιβάλλοντος, η τρομακτική σπατάλη λόγω της διάλυσης των υποδομών, η παροχή νερού μόνο στις μεγάλες εξορυκτικές εταιρίες, παράλληλα με τη φτωχοποίηση ολόκληρων πληθυσμών, έχει φτάσει σήμερα σε σημείο που δεν έχει φτάσει ποτέ στο παρελθόν• τόσοι πολλοί άνθρωποι να μην έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό! Με άλλο λόγια η καπιταλιστική ανάπτυξη όχι μόνο δε φέρνει πλούτο και ευημερία, άλλα σκορπίζει συστηματικά το θάνατο στους γηγενείς πληθυσμούς. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αλλά και στην πλειοψηφία των χωρών που εφαρμόστηκε η ιδιωτικοποίηση στον «προηγμένο» κόσμο, το κοινωνικό κόστος ήταν τεράστιο. Στην Πορτογαλία, η επιβολή της ιδιωτικοποίησης είχε σαν αποτέλεσμα μέσα σε λίγους μήνες τα τιμολόγια να αυξηθούν κατά 400%, γεγονός που έκανε τους κατοίκους να μην μπορούν να πιουν νερό! Στις φτωχές γειτονίες του Γιοχάνεσμπουργκ στη Νότια Αμερική, το διάστημα 2000-2002 προκλήθηκε επιδημία χολέρας. Η έκρηξη της επιδημίας οφειλόταν στην αδυναμία των κατοίκων να πληρώσουν τους ολοένα αυξημένους λογαριασμούς και στην απόφαση της ιδιωτικής εταιρίας να τους αποσυνδέσει από το δίκτυο ύδρευσης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Οι ολέθριες συνέπειες τις ιδιωτικοποίησης κάνουν σήμερα πολλές πόλεις να επιστρέφουν στις κοινωνικές υποδομές (Βερολίνο, Μόναχο, Στουτγάρδη, Παρίσι, Γκρενόμπλ, Μπορντώ, Τουλούζ, Μονπελιέ, Μασσαλία, Λιλ, Βρέστη, Μπουένος Άιρες, Ατλάντα, Γιοχάνεσμπουργ, Κοτσαμπάμπα κλπ).Στο Παρίσι το 2010 αποφασίστηκε να μην ανανεωθεί η ιδιωτική σύμβαση και να επιστρέψουν οι υποδομές νερού στη δημόσια διαχείριση, με αποτέλεσμα να αξοικονομηθούν εκατομμυρία ευρώ για το δήμο. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Οι ιδιωτικοποιήσεις πόσιμων υδατικών πόρων έχει ως γενικό χαρακτηριστικό την αλόγιστη σπατάλη, η οποία οφείλεται στην ελλιπή επένδυση των ιδιωτών σε υποδομές. Οι εταιρίες δεν επενδύουν σε δίκτυα, και όταν επενδύουν επιζητούν κρατική ενίσχυση. Όσο για τις Ρυθμιστικές Αρχές Υδάτων - που θεσπίστηκαν για να ελέγχουν τους ιδιώτες - η εμπειρία δείχνει ότι δεν κατάφεραν ούτε να συγκρατήσουν τις τιμές, ούτε να εξασφαλίσουν τις επενδύσεις για έργα υποδομής από τις εταιρίες.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σε διαφορετικές μεταξύ τους χώρες όπως: Βρετανία, Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Χιλή, Βολιβία, Αργεντινή, Μαρόκο, Νότιος Αφρική, η ιδιωτικοποίηση του πόσιμου νερού οδήγησε σε πτώση της ασφάλειας και της ποιότητάς του, στην εγκατάλειψη των υποδομών διανομής και επομένως σε εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς νερό. Στη Γερμανία, το θέμα της ιδιωτικοποίησης των εταιρειών ύδρευσης τέθηκε επανειλημμένα σε τοπικά δημοψηφίσματα αλλά ποτέ δεν πέρασε κάτω από την πίεση των τοπικών κινημάτων. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Για εμάς, ο πόλεμος για το νερό είναι κοινωνικός - ταξικός - παγκόσμιος. Είναι ο πόλεμος ενάντια στα αφεντικά σε όλο των πλανήτη που νομίζουν πως αυτός ο κόσμος του ανήκει. Πως μπορούν αν γουστάρουν να διαλύσουν τη γη, να καταστρέψουν κάθε μορφή ζωής, να ερημώσουν ολόκληρες χώρες και ηπείρους. Να μετατρέψουν τα πάντα σε μια παγκόσμια κοινωνική έρημο για να συνεχίσει το παράλογο σύστημα του κέρδους να ζει. Ζούμε σε αυτόν τον πόλεμο. Ζούμε απέναντι στην απόπειρα ολοκληρωτικής διαχείρισης της ζωής μας. Κάθε μικρή αντίσταση, στη γειτονιά, στην πόλη, στη δουλειά, δεν είναι αποσπασματική. Συμπληρώνει τη μάχη για την ίδια μας τη ζωή, μια μάχη του ίδιου του παγκόσμιου αυτού πολέμου. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglNnKgzJP8jNd6CdzmQLPPYYQM4gSnc1LBsXBlPMWYjaso-nBnz8ObuLAqAPFkbwZzDmwhxsrzeBqZrYDBf_7txFct2GA7dGg1qpB0X1OG2SoX5YiKlGF9D8nL3qJncAu1oo6eHJ38QA7r/s1600/kyriakos.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglNnKgzJP8jNd6CdzmQLPPYYQM4gSnc1LBsXBlPMWYjaso-nBnz8ObuLAqAPFkbwZzDmwhxsrzeBqZrYDBf_7txFct2GA7dGg1qpB0X1OG2SoX5YiKlGF9D8nL3qJncAu1oo6eHJ38QA7r/s320/kyriakos.JPG" width="226" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i><br /></i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Ποίος διαχειρίζεται το νερό; - και γιατί; </i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Θεωρούμε το νερό και τη διαχείρισή του ζήτημα ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο και την κοινωνία. Όχι μόνο γιατί το νερό ως φυσικό αγαθό αποτελεί το πλέον απαραίτητο στοιχείο για κάθε μορφή ζωής, αλλά και γιατί η συζήτηση μέσα στην κοινωνία για τη διαχείρισή του, μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για τη διαχείριση συνολικά της κοινωνικής ζωής και των αναγκών μας. Πιστεύουμε πως με αφορμή τη συζήτηση που ήδη έχει αρχίσει για το νερό, μπορεί και πρέπει να ξεκινήσει ένας συνολικός κοινωνικός διάλογος πάνω στην αυτοδιαχείριση όλων των αγαθών υπό άμεσο και συνεχή κοινωνικό έλεγχο. Μια πρόταση για μια άλλη διαχείριση της ζωής μας έξω από το κράτος και το κεφάλαιο, που όπως είναι προφανές απευθύνουμε στην κοινωνία των "από τα κάτω" και μόνο και όχι σε αυτούς που για χρόνια διαχειρίζονται τις ζωές μας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η εμπορευματοποίηση όλων των πτυχών της ανθρώπινης ζωής είναι σήμερα ζωτικής σημασίας για το κράτος και το κεφάλαιο. Όχι τόσο γιατί τα αφεντικά των ζωών μας ελπίζουν να κερδίσουν λογιστικά χρήμα από το ξεπούλημα των δημόσιων επιχειρήσεων [χρήμα που ακόμα και οι ίδιοι παραδέχονται πως είναι λογιστικά πενιχρό μπροστά στις μαύρες τρύπες τους], αλλά για λόγους πολιτικούς και ιδεολογικούς. Γιατί το να μας επιβάλουν να ζούμε σε μια κοινωνία που όλα είναι αντικείμενα εμπορικής συναλλαγής, που όλα έχουν τιμή, όλα πωλούνται και αγοράζονται με κέρδος, είναι σαν να λένε σε εμάς και στις επόμενες γενιές πως "δεν υπάρχει άλλος δρόμος", πως "είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε σε έναν κόσμο που όλα τα αγαθά θα είναι εμπορεύματα", πως "κάθε αντίσταση είναι μάταιη", γιατί το κέρδος και ο ανταγωνισμός είναι ο "φυσικός" νόμος της κοινωνίας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το μεγάλο κίνημα των κατοίκων της Μεσοχώρας ενάντια στην εκτροπή του Αχελώου που αγκαλιάστηκε από το ριζοσπαστικό κίνημα σε όλη την Ελλάδα, έδειξε πως η κοινωνία μπορεί να αντισταθεί και να χαλάσει τα σχέδια των αφεντικών. Γιατί μια χούφτα άνθρωποι σε ένα χωριό των Τρικάλων, δεν έχουν απλά σταματήσει το μεγαλύτερο και εφιαλτικότερο τερατούργημα διαχείρισης υδάτων στην Ευρώπη αλλά γιατί με το λόγο και την πράξη τους έθεσαν στην κοινωνία ένα ερώτημα: ποιος διαχειρίζεται το νερό; Και είναι αυτό το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε σήμερα. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Ιδιωτικοποίηση της ΔΕΥΑΠ</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Εδώ και μήνες κάτω από τις επιταγές των τροϊκανών, των ντόπιων αφεντικών και της τρικομματικής κουστωδίας δρομολογείται το ξεπούλημα των δημόσιων υποδομών. Ένα από τα «μεγαλεπήβολα» σχέδιά τους προβλέπει την αποκρατικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και ΔΕΥΑΠ μαζί με άλλες τοπικές δημοτικές επιχειρήσεις. Τα επιχειρηματικά συμφέροντα προσπαθούν να αλώσουν τον υδάτινο πλούτο, μετατρέποντας το πόσιμο νερό σε εμπόρευμα. Πριν από 3 χρόνια, το ριζοσπαστικό κίνημα της Θεσσαλονίκης μαζί με τους εργαζόμενους της ΕΥΑΘ κατάφερε να μπλοκάρει την προσπάθεια της πολυεθνικής Souez να ιδιωτικοποιήσει τις υποδομές. Σήμερα το θέμα επανέρχεται μαζί με την ιδιωτικοποίηση της όλων των δημοτικών υποδομών νερού. Στην Αχαία, το πολιτικό πρόγραμμα προβλέπει την ένταξη της ΔΕΥΑ Πάτρας στο «ταμείο αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας» με σκοπό τη διαχείρισή της από πολυεθνικές εταιρείες. Τα σχέδια για ιδιωτικοποίηση της ΔΕΥΑΠ θα οδηγήσουν σύντομα το νερό να πωλείται σαν χρυσάφι.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Είναι ώρα λοιπόν να μπλοκάρουμε τα σχέδια για πούλημα της ΔΕΥΑΠ ανοίγοντας το διάλογο στην κοινωνία για να περάσει το νερό και οι υποδομές της επιχείρησης στα χέρια μας. Με οριζόντιες, άμεσες διαδικασίες, να πάρουμε την επιχείρηση κάτω από τον έλεγχο της κοινωνίας και τη διαχείριση των εργαζομένων της. Κόντρα στις πολιτικές του ξεπουλήματος και της καπιταλιστικής κερδοφορίας να αγωνιστούμε για μια επιχείρηση που θα παρέχει το αγαθό δωρεάν για τις ανάγκες μας και θα επιβαρύνει μόνο όσους κερδίζουν με τη χρήση του [εταιρίες, εργοστάσια].</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η πρότασή μας, για εργατική διαχείριση της ΔΕΥΑΠ, βασίζεται στην πίστη ότι οι εργαζόμενοι είναι οι μόνοι που μπορούν να διαχειριστούν το ζήτημα του νερού. Να διασφαλίσουν τον κοινωνικό και ελεύθερο χαρακτήρα του, να βελτιώσουν τη ζωή των ανθρώπων. Όμως οι εργαζόμενοι της ΔΕΥΑΠ, που σήμερα βιώνουν όλες τις αντιφάσεις του να εργάζονται κάτω από μια κατ όνομα δημόσια αλλά στην πράξη καπιταλιστική επιχείρηση [μια επιχείρηση που έχει φτάσει στο σημείο να κόβει το νερό ακόμα και σε ανθρώπους που δεν έχουν να ζήσουν, ενώ παράλληλα συνεχίζει να χρεώνει όσους κόβουν τα ρολόγια για τον ίδιο λόγο] δεν μπορούν μόνοι τους. Πρέπει να αγκαλιαστούν από την κοινωνία των "από τα κάτω" που μέσα από άμεσες δημοκρατικές διαδικασίες θα πάρει στα χέρια της το συνολικό έλεγχο των υποδομών. Για να καθορίσει αποφασιστικά τη μη εμπρευματική φύση του νερού, τη δημόσια και εντελώς δωρεάν χρήση του για τις ανάγκες των ανθρώπων και μόνο. Μια διαδικασία που θα απαντήσει στο ερώτημα "ποιος διαχειρίζεται το νερό;" με μια λέξη: Εμείς!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Προτείνουμε λοιπόν την εργατική διαχείρηση και των κοινωνικό έλεγχο των δημόσιων επιχειρήσεων και υποδομών όπως προτείνουμε και την εργατική διαχείριση των ιδιωτικών επιχειρήσεων που εγκαταλείπονται από τα αφεντικά [βλέπε ΒΙΟΜΕ] ως άμεση κοινωνική και εργατική απάντηση των από τα κάτω στην πολιτική της καταστροφή που επιλέγουν τα αφεντικά. Δεν αναγνωρίζουμε κανένα χρέος που δεν δημιουργήσαμε, κανένα δικαίωμα ιδιοκτησίας σε αυτούς που καταστρέφουν τις ζωές μας, ενώ χρόνια πλούτιζαν από όλους εμάς. Ο πλούτος και οι υποδομές ανήκουν στους εργαζόμενους και στην κοινωνία και όχι στο κράτος και το κεφάλαιο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>Όχι στην πώληση της ΔΕΥΑΠ </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>Το νερό ανήκει στην κοινωνία και όχι στο κράτος και το κεφάλαιο</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>Δημόσιος κοινωνικός έλεγχος και εργατική διαχείριση της ΔΕΥΑΠ</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>Ελεύθερο αγαθό για κοινή χρήση – εμπόρευμα μόνο για τις επιχειρήσεις</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Υ.Γ. Το καλοκαίρι του 2008, όταν συνδέθηκαν βρύσες για να παρέχουν νερό στους πρόσφυγες που διέμεναν στην Πάτρα κάποιοι κάτοικοι, ευτυχώς λίγοι, αντέδρασαν φωνάζοντας: "μας κλέβουν το νερό οι παράνομοι". Με την βοήθεια της αστυνομίας και του δήμου αποσύνεδεσαν το πρόχειρο δίκτυο στερώντας από αυτούς τους ανθρώπου ακόμα και το νερό. Με την επιμονή του κινήματος και την στήριξη πολλών εργαζομένων της ΔΕΥΑΠ, που αψήφησαν τις εντολές των πολιτικών προϊσταμένων τους, το νερό συνδέθηκε ξανά. Ελπίζουμε σήμερα, που κάποιοι προσπαθούν να πάρουν το νερό από όλους μας με σκοπό να μας το πουλήσουν πίσω σαν χρυσάφι, να καταλάβουμε ποίοι ουσιαστικά τρυπώνουν "λαθραία" στις ζωές μας, ποιοί ουσιαστικά είναι "παράνομοι" και "κλέφτες" και να φωνάζουμε το ίδιο σύνθημα δυνατά πια όλοι μαζί, όχι όμως προς αυτούς που δεν μας έφταιγαν σε τίποτα και είναι τα θύματα των ίδιων πολέμων και τις ίδιας εκμετάλλευσης, αλλά προς όλους αυτούς που μας στερούν τη ζωή. </i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-43929468938308673882013-04-05T05:12:00.001-07:002013-04-05T05:12:28.604-07:00Μαθήματα αυτομόρφωσης 3ος κύκλος <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXh2Tl2lLKr3g07wUZ7QpS6isbL6rD1wI-tz6x7rEqj7ynhgGZ-VbdLkaBNhSCQdlqKxu3_uI0vGpFrE5ZwMqXXJBXJNtaCW0QLqpAYVRc-9AGcSFyTc2K6_fEb5MImC47CBzFOkB56L9K/s1600/afisa+aftomorfosis+3+kiklos.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXh2Tl2lLKr3g07wUZ7QpS6isbL6rD1wI-tz6x7rEqj7ynhgGZ-VbdLkaBNhSCQdlqKxu3_uI0vGpFrE5ZwMqXXJBXJNtaCW0QLqpAYVRc-9AGcSFyTc2K6_fEb5MImC47CBzFOkB56L9K/s400/afisa+aftomorfosis+3+kiklos.jpg" width="282" /></a></div>
<br /></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-5558221296058870922013-02-18T00:47:00.002-08:002013-02-18T00:47:17.025-08:00Εκδήλωση: Ολοκληρωτισμός - Κρίση και οργανωμένη ελευθεριακή απάντηση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhlIycmvxVijHtSw-ZFhPnQlrVrYi-vKA42v2DrQYUqBRAMmrMcFT6j89TN8Bn5WwYvbiYuuHoWmjmg7e-tRFFfuVTEPLGTfogrAOM7FsZ6NRUtquinXRg-LwHDgSiLf_Vw_gW2Uta_FkD6/s1600/%CE%B1%CF%86%CE%B9%CF%83%CE%B1-%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%B9%CF%83+copy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhlIycmvxVijHtSw-ZFhPnQlrVrYi-vKA42v2DrQYUqBRAMmrMcFT6j89TN8Bn5WwYvbiYuuHoWmjmg7e-tRFFfuVTEPLGTfogrAOM7FsZ6NRUtquinXRg-LwHDgSiLf_Vw_gW2Uta_FkD6/s320/%CE%B1%CF%86%CE%B9%CF%83%CE%B1-%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%B9%CF%83+copy.jpg" width="228" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<br />
Παρασκευή, 22 Φεβρουαρίου 2013, ώρα 18.00<br />
<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span><br />
ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΤΡΑΣ<br />
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-5897804895556401812013-01-10T05:41:00.002-08:002013-01-10T05:41:54.814-08:00Λίγα λόγια για τα μαθήματα αυτομόρφωσης<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το κατεστημένο σύστημα παιδείας, αυτό που σήμερα ονομάζεται δημόσια κρατική εκπαίδευση, επιβάλλει τη διαμόρφωση προσωπικοτήτων σύμφωνα με τις ανάγκες του αστικού κράτους, προωθώντας αρχικά τα πατριωτικά στερεότυπα και εν συνεχεία εκπαιδεύοντας με τέτοιο τρόπο, ώστε να ''δημιουργήσει'' εργαζόμενους, που θα απορροφηθούν από τον καπιταλιστικό ιστό της παραγωγής και της κατανάλωσης. Έτσι, αποτελεί έναν θεσμό συγκροτημένο σε περιεχόμενο και μορφή, ώστε να αναπαράγει το υφιστάμενο καθεστώς κυριαρχίας, εκμετάλλευσης και ανταγωνισμού. </span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σε αντίθεση με τα παραπάνω, η επιθυμία για γνώση και η ανάγκη για απελευθέρωση από τους υπάρχοντες εκπαιδευτικούς θεσμούς, μας οδήγησε στη δημιουργία των μαθημάτων αυτομόρφωσης.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Σκοπός μας είναι η συλλογική έρευνα από τα κάτω προκειμένου να δημιουργηθούν νέες δομές μετάδοσης της γνώσης, η αποδέσμευση από στεγανά και μισαλλοδοξίες και η αντίσταση στην εκπαιδευτική αλλοτρίωση. Έτσι, τα μαθήματα αυτομόρφωσης συνιστούν μια συλλογική, απελευθερωτική διαδικασία, απέναντι στη θεσμισμένη ιεραρχική σχέση ''δασκάλου- μαθητή'', φιλοδοξώντας να συμβάλλουν στην όξυνση της κριτικής σκέψης του ατόμου απέναντι στην πνευματική υποταγή του σε εξουσιαστικά δόγματα. </span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ειδικότερα είναι μια προσπάθεια αντιπαράθεσης με τον κρατικό θεσμό στην μικρή κλίμακα, ενώ κυρίως είναι μια δράση τόσο κριτικής και αμφισβήτησης της κυρίαρχης γνώσης, όσο και επανανοηματοδότησης και ανασύνθεσης της γνώσης από όσους συμμετέχουν.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Στόχος μας είναι η γνώση να πηγάζει και να μεταδίδεται από όλους εμάς τους από κάτω, ανάλογα με τις ανάγκες και τις αναζητήσεις μας, σπάζοντας την αυθεντία των ειδικών, το επιστημονικό αλάθητο του ακαδημαϊσμού και το μονοπώλιο της εκπαίδευσης από την εξουσία με όλους τους περιορισμούς που αυτή βάζει. Θεωρούμε ότι είναι μια διαρκής και εξελισσόμενη διαδικασία που με την ενεργητική συμμετοχή όλο και περισσότερο ανθρώπων, όχι μόνο μπορεί να εμπλουτίσει το πεδίο της γνώσης που αφορά τους καταπιεσμένους και εκμεταλλευόμενους, να διευρύνει τη δυνατότητα για δημιουργία ενός νέου θεσμού παιδείας, αλλά και να καταστήσει τη γνώση ως ένα ακόμη απελευθερωτικό μέσο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-5966698227992896292013-01-10T05:39:00.000-08:002013-01-10T05:39:21.761-08:00Όπου ακούς ανάπτυξη …ανθρώπινο κρέας μυρίζει<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i> κείμενο για την απεργία στις 6/11/12</i></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i><br /></i></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>“Σήμερα το Κράτος είναι υπερτροφικό, παχυδερμικό, αχανές και αδύναμο, διότι έχει αναλάβει μια σειρά από λειτουργίες οικονομικού χαρακτήρα, οι οποίες θα έπρεπε να έχουν αφεθεί στο ελεύθερο παιχνίδι της ιδιωτικής οικονομίας. [...] Το Κράτος οφείλει να ασκεί όλους τους πιθανούς ελέγχους που θα μπορούσε κανείς να φανταστεί, αλλά θα πρέπει να εγκαταλείψει κάθε μορφή οικονομικής διαχείρισης. Δεν είναι δική του δουλειά. Ακόμα και οι λεγόμενες δημόσιες υπηρεσίες πρέπει να αποδεσμευθούν από το κρατικό μονοπώλιο.[...] Περιληπτικά, η θέση του φασισμού απέναντι στο Κράτος είναι η εξής: αγώνας ενάντια στο οικονομικό-μονοπωλιακό Κράτος, ένας αγώνας πρώτιστης σημασίας για την ανάπτυξη των δυνάμεων του έθνους. Επιστροφή του Κράτους στις πολιτικές-δικαστικές του λειτουργίες, οι οποίες είναι οι απαραίτητες. Με άλλα λόγια: ενδυνάμωση του πολιτικού Κράτους, αποδόμηση του οικονομικού Κράτους.”</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Μπενίτο Μουσολίνι - Άρθρο στην εφημερίδα «Il Popolo d’Italia», αρ. 6, 7\1\1921</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Είναι πια σαφές. Ο πόλεμος έχει κηρυχτεί μονομερώς από την πλευρά της εξουσίας. Πόλεμος διττός. Στο εξωτερικό, για να καταστρέψει υποδομές, να καρατομήσει τους πλεονάζοντες ανέργους, να οικοδομήσει ξανά ανάπτυξη πάνω στα ερείπια αλλά και στο εσωτερικό (ενάντια στην εργατική τάξη, με ανεργία και καταστολή) για να θωρακίσει τα νώτα του από όσους αντιστέκονται. Ο πόλεμος προϋποθέτει τη μονολιθική συνοχή της κοινωνίας, έναν παράλογο μανιώδη εθνικισμό, που θα οδηγήσει εθελόδουλα τους εργάτες στα κρεματόρια για τα συμφέροντα των αφεντικών τους. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ένα βασικό κριτήριο για να θεωρηθεί μια κοινωνία ολοκληρωτική είναι η μονοπώληση της ενημέρωσης, ο πλήρης έλεγχος της πληροφορίας. Απτά παραδείγματα, η δίωξη Βαξεβάνη για την δημοσιοποίηση της λίστας Λαγκάρντ, το κόψιμο εκπομπών στην κρατική τηλεόραση από ανδρείκελα του θεάματος (βλ. Λιάτσος), το θάψιμο των βασανιστηρίων 15 ανθρώπων στη ΓΑΔΑ που αντιστάθηκαν έμπρακτα στα φασιστικά τάγματα εφόδου και ο “χρυσός” των Σκουριών της Χαλκιδικής που θάφτηκε από τα ΜΜΕ και που αποδείχθηκε μολύβι για τους ανθρώπους που ζητούσαν το δάσος τους χωρίς να κοιτάζουν το δάχτυλο που τους έδειχνε το δέντρο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Όλες οι εκκλήσεις για «θεσμική νομιμότητα», «λαϊκή κυριαρχία», «συνταγματικό πατριωτισμό», «προστασία της δημοκρατίας» και αναρίθμητα παρόμοια που ακούγονται από τα χείλη τους είναι δύσκολο να συγκαλύψουν το γεγονός ότι μια κοινωνία της αγοράς ουσιαστικά ταυτίζεται με μια κοινωνία θεσμοποιημένης ανισότητας. Όλες οι φιλελεύθερες διαμεσολαβήσεις, όπως η ελευθερία του λόγου και του τύπου, η διάκριση των εξουσιών, αίρονται στο όνομα της εθνικής σωτηρίας.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αποκρύπτεται επιμελώς το γεγονός ότι όλο το θεσμικό και δικαϊικό πλέγμα των σύγχρονων κοινωνιών είναι ένας κολοσσιαίος μηχανισμός καταπίεσης και εκμετάλλευσης των αδυνάτων. Αρκεί να θυμηθούμε την ρήση του Χορκχάιμερ, «Η “επιβίωση του ισχυρότερου”, πριν γίνει ιαχή για τη συντριβή των κατώτερων φυλών, υπήρξε ο θεμέλιος λίθος της φιλελεύθερης λογικής της αγοράς» άλλωστε «όποιος δεν θέλει να μιλήσει για καπιταλισμό, πρέπει να σωπαίνει για τον φασισμό». Όσο κι αν οι φωνές υπεράσπισης της αστικής δημοκρατίας μιλούν για τη βία που ασκεί ο φασισμός, τελικά δεν μπορούν παρά να κρύψουν την αλήθεια. Πως η φυσική συνέχεια της φιλελεύθερης ιδεολογίας είναι ο φασισμός και κανένας άλλος. Ο φασισμός που γίνεται σήμερα η ασπίδα του συστήματος μπροστά στην κοινωνική κρίση. Αυτή είναι και η διαδικασία της συνεχούς κίνησης της εξουσίας μεταξύ αυταρχισμού και αστικής δημοκρατίας όπου η ύπαρξη της μιας μορφής σε καμία περίπτωση δεν αναιρεί την άλλη. Η απόκρυψη των πραγματικών αιτιών της κρίσης οδηγεί ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας να απαξιώνει το κράτος, τα κόμματα και τα ΜΜΕ, στρέφοντας τον θυμό του στρεβλά σε οτιδήποτε θεωρεί ότι εναντιώνεται σ' αυτά. Αυτό είναι το προμελετημένο έγκλημα του συστήματος εξουσίας. Αυτοί που ρίχνουν το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας στην εξαθλίωση και προωθούν τον κοινωνικό κανιβαλισμό είναι οι ίδιοι που δήθεν «αντιστέκονται» στο φασισμό. Ποιος είναι μεγαλύτερος φασίστας; Ο Πάγκαλος που αποδίδει συλλογική ευθύνη για τα αίτια της κρίσης (Μαζί τα φάγαμε), ο Λοβέρδος που αποκαλεί ανθρώπους υγειονομικές βόμβες ή ο Μιχαλολιάκος που κάνει πράξη τη ρητορεία τους; Η απάντηση είναι προφανής. Είναι το ίδιο. Κάθε συζήτηση για αντιφασιστικό αγώνα που περικλείει τους πάντες (φιλελεύθερους, σοσιαλδημοκράτες, πατριώτες) και κάθε τακτική ενιαίου μετώπου που θα προκύπτει από αυτήν είναι καταδικασμένη στη συντριβή. Ο αντιφασιστικός αγώνας ή θα είναι πάλη ενάντια στην εξουσία και τον καπιταλισμό ή τίποτα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Θέλουν οι φασίστες της Χρυσής Αυγής να τα βάλουν με την εξουσία; Ας εξετάσουμε τα πεπραγμένα τους. Προ ημερών ψήφισαν στην βουλή την εξαγορά της Αγροτικής Τράπεζας από την Τράπεζα Πειραιώς (Σάλλας) και στη συνέχεια προέτρεψαν εργολάβους να απολύσουν μετανάστες οικοδόμους και στη θέση τους να πάρουν Έλληνες με λιγότερα χρήματα. Μόλις χτες ζήτησαν το αφορολόγητο για τους εφοπλιστές με ελληνική σημαία αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά πως πίσω από το γαλανόλευκο κουρελόπανο κρύβεται μια βαριά βιομηχανία κέρδους και εκμετάλλευσης. Πέρα από τις θεαματικές, αλλά ανούσιες κοινοβουλευτικές κόντρες και τους υποτιθέμενους διαξιφισμούς, στο παρασκήνιο υπάρχει σφιχτός εναγκαλισμός και ταύτιση σε όλο το πρόγραμμα των αφεντικών.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Τη στιγμή της κρίσης, ο φιλελευθερισμός ως φυσικός προστάτης της ατομικής ιδιοκτησίας (που αυτή την περίοδο ταυτίζεται αποκλειστικά με την ιδιοκτησία των τραπεζών και όχι φυσικά με τα σπίτια των φτωχών που βγαίνουν στο σφυρί) πρέπει να καταφύγει σε αυταρχικά μέσα ελέγχου της κοινωνίας. Σήμερα βιώνουμε την πλήρη άρση της σχέσης μεταξύ πολιτικών και οικονομικών θεσμών. Η οικονομία λογίζεται, από τους περισσότερους γνώστες και μη, ως ένα αυτονομημένο πεδίο δράσης. Με τον ίδιο τρόπο που κάποιοι μπερδεύουν τους νόμους της φυσικής με τους νόμους της φύσης, έτσι μπερδεύουν και την οικονομική «επιστήμη» με την πραγματικότητα. Τι στιγμή που ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει αφαιρέσει κάθε κοινωνικό χαρακτήρα της πολιτικής, οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ μαζί με τα τεχνοκρατικά τσιράκια τους βρίσκουν την ευκαιρία να παρουσιάζουν την πολιτική ως επέκταση οικονομοτεχνικών αναλύσεων, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα και αποκρύπτοντας την πραγματική σχέση μεταξύ πολιτικής και οικονομίας. Στόχος τους είναι να περάσει κάθε πολιτική απόφαση στα χέρια τους, μακριά από κάθε κοινωνικό έλεγχο. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα διοικείται από οικονομικές επιτροπές (τρόικα), που έχουν καταστήσει υπαλλήλους όλους όσοι συμμετέχουν στο θίασο των «δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων», εξυπηρετώντας ξεκάθαρα μόνο τα συμφέροντα του κεφαλαίου.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το δόγμα του “δεν θα υπάρξουν άλλα μέτρα” είναι πλαστό, όπως έχει ήδη αποδειχθεί πολλάκις έως τώρα. Μια απλή φράση που στόχος της είναι να κατευνάσει τις κοινωνικές αντιδράσεις αφήνοντας τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι το τέλος είναι κοντά και η «ανάπτυξη» έρχεται. Αυτό βέβαια που προσδιορίζει η έννοια «ανάπτυξη» καθώς και το επίπεδο ζωής των εργατών είναι αυτά που εσκεμμένα συσκοτίζονται. Τόσο η έννοια της ανάπτυξης όσο και η έννοια της ύφεσης είναι συνυφασμένοι όροι με κάθε σύστημα που διαχειρίζεται πεπερασμένους πόρους, όπως αυτοί της γης, και έτσι δε μπορεί να υπάρξει ούτε αιώνια ανάπτυξη, αλλά ούτε και αιώνια ύφεση. Η υπάρχουσα ύφεση είναι αποτέλεσμα της κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος που έρχεται να προστεθεί στις πολλές που έχει ήδη περάσει. Είναι μια κρίση που αφορά εν γένει τον καπιταλισμό και γι' αυτό σίγουρα δεν είναι μόνο ελληνική. Απλά κάποια στιγμή θα συνέβαινε και έτυχε αυτή η ώρα να είναι τώρα. Άρα που είναι το πρόβλημα;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το πρόβλημα έγκειται στην βεβαιότητα που μας παρέχει η ιστορική εμπειρία ότι η εναλλαγή αυτή, μεταξύ ανάπτυξης και ύφεσης, είναι πάντοτε βίαιη. Και στην βεβαιότητα πως αποδέκτης αυτής της βίας ήταν πάντα οι φτωχοί. Κάθε εργατικό κεκτημένο σε περιόδους ύφεσης αναστέλλεται με τη συγκατάθεση της θεσμικής συνδικαλιστικής ηγεσίας ως φυσιολογική εκχώρηση στα όρια μιας λογικής συλλογικής ευθύνης. Η πολυπόθητη «ανάπτυξη» λοιπόν, θα έρθει μόνο εφόσον το μεγαλύτερο κομμάτι των εργατών είτε θα πουλάει την εργατική του δύναμη για ένα κομμάτι ψωμί ή δεν θα μπορεί να την πουλήσει καθόλου. Θα είναι όμως μια ανάπτυξη πάνω στα ερείπια, μια ανάπτυξη πάνω στα πτώματα.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ο Μαρξ, στην κριτική της πολιτικής οικονομίας, λέει: "δεν υπάρχει πλούτος για έναν λαό που να είναι περισσότερο δικός του από το χρέος του". Αυτά που «χρωστάει» το κράτος δεν είναι τίποτα παραπάνω από τον πλούτο του λαού του. Άρα στο χέρι μας είναι να αρνηθούμε το χρέος, τα δάνεια, να διαλύσουμε τις τράπεζες και την οικονομία της κατανάλωσης, για να πάρουμε τη ζωή μας πίσω. Μια ζωή με λιγότερες βιτρίνες, αλλά μια ζωή που θα βασίζεται στον πραγματικό πλούτο και όχι στο χρήμα. Με άλλα λόγια, αυτό που ο διοικητής της Τράπεζα της Ελλάδος Γ. Προβόπουλος περιγράφει ως εφιάλτη, δηλαδή την επιστροφή στην αχρήματη οικονομία των ανταλλαγών [=αντιπραγματισμός], είναι εφιάλτης μόνο για τους τραπεζίτες, μια φάρα παρασίτων, που έχουν μάθει να ζουν από τον ιδρώτα των ανθρώπων τυπώνοντας χαρτιά χωρίς αξία.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Οι μέρες πονηρές και τα πλαστά διλήμματα πολλά. Από τον κεντρικό διοικητή, την τρόικα και όλη την πολιτική ελίτ το “Ευρώ ή Χάος”, από τους φασίστες της Χρυσής Αυγής το “Αποκτήνωση με Σβάστικα ή με Ευρώ”, από την κοινοβουλευτική Αριστερά το ήδη αποτυχημένο “Καπιταλισμός με κοινωνική πρόνοια ή με τρόικα”. Όλα τα ψέματα που θέλουν να σώσουν τον καπιταλισμό, να περισώσουν την ανάπτυξη, να μας πουλήσουν καταστροφή και θάνατο με λιγότερο ή περισσότερο ανθρώπινο πρόσωπο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το μόνο πραγματικό δίλημμα που πρέπει όμως να μας απασχολεί είναι ένα:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ελευθερία ή Καπιταλισμός. Ζωή ή θάνατος. </span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-50720833581678373442013-01-10T05:31:00.000-08:002013-01-10T05:32:11.896-08:00The roof is on fire…<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><i>προοίμιο πολιτικής διακήρυξης της ελευθεριακής πρωτοβουλίας ενάντια στο κράτος και το κεφάλαιο</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ανάμεσα σε δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα υπάρχει ένα κομμάτι γης που δεν ανήκει σε κανέναν. Είναι η αποστρατικοποιημένη ζώνη. Εκεί που συναντιούνται άοπλοι οι μεσολαβητές για να διαπραγματευτούν την εκεχειρία. Η παραβίαση αυτής της ζώνης ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ζούμε σε συνθήκες οριακές. Όλες οι διαπραγματεύσεις που κάποιοι μας έλεγαν πως θα εξασφάλιζαν την ειρήνη και θα σταματούσαν την ορμή του αντιπάλου, έχουν πια τελειώσει. Μέσα από τη ζώνη της ειρηνικής μεσολάβησης, κάποιοι που έκαναν πως μιλούσαν από την πλευρά μας, έλεγαν πως ο πόλεμος τελείωσε. Πως κάθε αναμέτρηση είναι μάταιη. Έλα όμως που ο εχθρός είχε αντίθετη άποψη. Μετακίνησε βίαια τα σύνορα σε τέτοιο βαθμό που ξαφνικά όλοι μας βρεθήκαμε μέσα στη no man’s land. Τώρα όλα τα όπλα του είναι στραμμένα πάνω μας. Όσοι καμώνονταν πως μας εκπροσωπούσαν πήγαν με την πλευρά του αντιπάλου και εμείς μείναμε ξανά μόνοι μας. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ζούμε στη no man’s land και είμαστε υποχρεωμένοι να πολεμήσουμε. Γιατί, ξέρετε εδώ δε μιλάμε για έναν πόλεμο τυχαίο. Ένα πόλεμο εθνικό, φυλετικό, διακρατικό, μια αναμέτρηση που μπορεί κάποιος να αποφύγει. Μιλάμε για την πιο ουσιαστική αναμέτρηση της ζωής μας. Τον αγώνα για ελευθερία και αξιοπρέπεια. Τον αγώνα για επιβίωση. Μιλάμε για τον πόλεμο του κόσμου μας, της τάξης των φτωχών που δεν έχουν τίποτα να χάσουν, απέναντι στον κόσμο τους, τον κόσμο των αρχόντων και των βασιλιάδων. Μιλάμε για έναν πόλεμο ενάντια στο Κράτος και το Κεφάλαιο. Για μια μάχη για την ανακατάληψη της ίδιας μας της ζωής... </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7729854842159202635.post-58626308959849763892013-01-10T05:21:00.001-08:002013-01-10T05:21:21.599-08:00Έχουμε πόλεμο... <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><i>κείμενο για την απεργία στις 18/10/12</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Πριν από λίγες ημέρες η διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στο συνέδριο του οργανισμού στο Τόκιο προειδοποίησε τις κυβερνήσεις για κάτι που ήδη ήξεραν: το τεράστιο εξωτερικό χρέος των κρατών θυμίζει τις παραμονές του δεύτερου παγκόσμιου πόλεμου. Τα στοιχεία είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά. Από το 2001 έως σήμερα το χρέος των κρατών του κόσμου έχει αυξηθεί 1000%. Ακόμα πιο ξεκάθαρα η αύξηση της τιμής του χρυσού κατά 300% αποτυπώνει την εκθετική πορεία που οδηγεί προς τον πόλεμο. Οικονομολόγοι, πολιτικές και οικονομικές ελίτ έχουν επιδοθεί σε ένα τιτάνιο αγώνα για να κάνουν το χρέος «βιώσιμο». Ξέρουν πως η κατάρρευση μια χώρας ή μιας τράπεζας μπορεί να οδηγήσει το σύστημα της παγκόσμιας οικονομίας σε οριστική διάλυση. Τι είναι όμως αυτό που προσπαθούν να περισώσουν;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Το να αποδεχόμαστε την ιδιόλεκτο των οικονομολόγων και μαζί την γενικότερη τεχνική συζήτηση για το χρέος είναι σαν να αποδεχόμαστε τους όρους ενός παράλογου συστήματος. Ενός συστήματος, που μέσα από την απόλυτη σύμπλευση του Κράτους με το Κεφάλαιο, σήμερα οδηγείται σε πλήρες αδιέξοδο, αφού εδώ και μια δεκαετία θέλοντας να δώσει ώθηση στην οικονομική του μεγέθυνση [που είχε μπλοκάρει στα τέλη τις δεκαετία του '90] εκμεταλλευόμενο στο έπακρο ανθρώπους, αλλά και γενικότερα όλη τη φύση, αποφάσισε να διογκώσει υπέρμετρα την χρηματοπιστωτική σφαίρα, δημιουργώντας ανάπτυξη με χρήμα που δεν υπήρχε, υποθηκεύοντας το μέλλον και τον πλούτο των επομένων γενιών. Έτσι οδηγήθηκε νομοτελειακά στο να χρωστούν τα κράτη στις τράπεζες τόσο χρήμα που αν μαζεύαμε όλο των πλούτο του πλανήτη δεν θα έφτανε ούτε για το 1/10. Η ονομαστική αξία των τραπεζικών χρεών δεν αντιστοιχεί ουσιαστικά σε τίποτα. Γιατί όμως συνεχίζεται αυτό το παιχνίδι;</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αυτός ο απόλυτος παραλογισμός θα μπορούσε να λυθεί αν η ανθρώπινη κοινωνία αποφάσιζε να ζήσει χωρίς τα παραμύθια του ανταγωνισμού και της ανάπτυξης, με βάση τον πλούτο που παράγει και φτάνει για να καλύψει τις ανάγκες όλων των ανθρώπων πάνω στη γη. Όμως η θεμελιακή συνθήκη του καπιταλισμού είναι ο ανταγωνισμός με σκοπό το κέρδος. Για αυτό και οδηγείται σήμερα – αν και προσπαθεί να μας πείσει για το αντίθετο - στο μόνο δρόμο που ξέρει για να λύνει τις κρίσεις, στον πόλεμο.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Η ικανότητα να διοχετεύονται οι κρίσεις σε περιφερειακά μέτωπα έδωσε τις προηγούμενες δεκαετίες την ψευδαίσθηση στις δυτικές κοινωνίες πως δεν θα ζήσουν ξανά πόλεμο στο έδαφός τους. Όμως για την Ευρώπη είναι σαφές πως το οικονομικό εποικοδόμημα της κοινής αγοράς επιχειρεί ιδεολογικά να προσδέσει τους λαούς στον ευρωπαϊκό εθνικισμό. Οι όποιοι τοπικοί εθνικισμοί λειτουργούν ως ασπίδα των ευρωπαϊκών ελίτ απέναντι στην λαϊκή εξέγερση και σαν χρυσή εφεδρεία αν οι σχεδιασμοί της αποτύχουν. Οι ΕΕ που τιμήθηκε με το Νόμπελ ειρήνης πριν από λίγες μέρες προετοιμάζεται όπως και όλα τα κράτη του κόσμο για την τελική αναμέτρηση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Πόλεμος διττός, στο εξωτερικό, για να καταστρέψει υποδομές, να καρατομήσει τους πλεονάζοντες ανέργους, να οικοδομήσει ξανά ανάπτυξη πάνω στα ερείπια και πόλεμος στο εσωτερικό (ενάντια στην εργατική τάξη, με ανεργία, κρατική καταστολή, κυνήγι μεταναστών και απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός αισθήματος καθηλωτικού φόβου) για να θωρακίσει τα νώτα του από όσους αντιστέκονται τρέφοντας το φασισμό. Ο πόλεμος προϋποθέτει τη μονολιθική συνοχή της κοινωνίας, έναν παράλογο μανιώδη εθνικισμό, που θα οδηγήσει εθελόδουλα τους εργάτες στα κρεματόρια για τα συμφέροντα των αφεντικών τους.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Αν θέλουμε λοιπόν να αρνηθούμε τον όλεθρο, αν θέλουμε να ζήσουμε σε ένα μέλλον με αξιοπρέπεια, χωρίς πόλεμο και εξαθλίωση, είμαστε αναγκασμένοι να διεξάγουμε έναν πόλεμο διμέτωπο. Εναντία στο καπιταλισμό και τη σύγχρονη πανοπλία του: το φασισμό.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Και αν οι εργάτες του «Σπάρτακου» μας δίδαξαν ποιο είναι το χρέος της εργατικής τάξης μπροστά στον καπιταλιστικό πόλεμο – η δυναμική του άρνηση και η μετατροπή του σε επανάσταση – οι εργάτες της Ισπανίας μας απέδειξαν πως το τσάκισμα του φασισμού πρέπει να γίνει παράλληλα με την οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας μέσα στα συντρίμμια της παλιάς. Μια κοινωνία αξιοπρέπειας, ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης. Ο χρόνος τελείωσε. Στην εποχή μας έλαχε να δώσουμε μια μάχη μέχρις εσχάτων… </span></div>
<br /></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/07927230219248970341noreply@blogger.com0